Recensie: Magical and activist ancestors – exploring tangled roots

Magical and activist ancestors – exploring tangled roots
Luke Hauser

Als je verandering wilt veroorzaken, in je eigen leven of in de rest van de wereld, heb je twee gereedschappen tot je beschikking: magie en activisme. Luke Hauser, Reclaiming teacher, laat zien dat je daarvoor gebruik kunt maken van de kennis van wie je voorgingen op beide terreinen.

Vanuit heidens standpunt gezien staan we op de beenderen van onze voorouders, ademen hun wijsheid en ervaring, en transformeren we hun kennis naar ons eigen werk in alle werelden. We kunnen gebruik maken van wat al ontwikkeld is door anderen en zo onze krachten inzetten in onze eigen tijd, met onze eigen doelen.

Zowel magie als activisme zijn daarbij waardevolle kunsten om verandering mogelijk te maken. Deze kunsten meester worden vereist kennis, oefening en de nieuwsgierige geest die elke ‘zie-je-wel’ omzet in een opgewekt: ‘Aha, dus jij had dit ook al geprobeerd! En, wat gebeurde er? Werkte het?’

Die vragen zijn belangrijk, want niet alle visies en werkwijzen uit het verleden leidden tot een resultaat dat we in deze tijd of de toekomst nodig hebben. Maar onderzoeken wat er gebeurde, waar het mis ging en waar de verandering plaatsvond, is altijd zinvol.

Luke Hauser onderzocht en introduceert onze voorouders op magisch en activistisch gebied en ziet kans om daar die opgewekte nieuwsgierigheid aan toe te voegen. Hij beschrijft gestructureerd en met humor (kom daar maar eens om bij andere auteurs) wat onze voorouders bezielde – en wat wij daarvan kunnen leren als we op zoek zijn naar gereedschap voor verandering. Hij start in de prehistorie met de Venus van Willendorf en Stonehenge, om maar eens wat te noemen. Wat hebben we daaraan? “Het besef dat er ooit, voor 5000 jaar bloody patriarchaat, een samenleving kan zijn geweest waarin vreedzaam samengeleefd werd in respect voor vrouwen. Het kan dus wel.” Wat hebben we aan de Egyptenaren van 3500 tot 400 voor Christus? “An obsessive concern for the well-being of the dead.” Hij leidt ons langs alchemisten en astrologen, Arabische mystiek, kruidenkennis, vervolging en extase en alles wat daar tussen zit.

Voor mij is de toon van het boek alleen al genoeg om me te laven aan de bron van kennis en eigenwijsheid die onze ancestors ons nalieten. Daar voegen we met plezier onze eigen inzichten aan toe om de veranderingen te veroorzaken die hard nodig zijn. We zijn niet alleen, dammit. Dat zijn we nooit geweest.

Luke Hauser zegt over zichzelf: Luke Hauser lives and works in the Greater Berkeley Metropolitan Area, and is a parajournalist in the service of the Goddess and nonviolent revolution.
He organizes and teaches in the Reclaiming tradition of magic and activism.

Dit boek is gratis te downloaden als pdf omdat Hauser het delen van kennis belangrijker vindt dan geld verdienen. Serieus, download dat boek even!

http://reclaimingquarterly.org/web/history/MagicalAncestors-Hauser.pdf

En heb je die uit? Dan is er ook nog de Tarot Thriller: A fool such as I. Ook gratis te downloaden. Met een onwaarschijnlijke hoeveelheid technieken om de Tarot te gebruiken die Hauser verwerkt in het verhaal – en ook nog even inzichtelijk maakt met een handvol boeiende oefeningen achterin het boek.

Yoeke Nagel

Geplaatst in Boeken, Recensies | Getagged , , , | Reacties uitgeschakeld voor Recensie: Magical and activist ancestors – exploring tangled roots

Ben ik nog wel een heks?

 

 

 

Ben je nog een heks als je geen coven meer hebt, en geen anderen om mee samen te werken? Wat maakt iemand een heks? Moet je daarvoor rituelen doen of dagelijks bepaalde handelingen uitvoeren?

Daar sta je dan, in je eentje in de cirkel. Ooit had je een hele coven. Een kleine coven, toegegeven, maar toch had je over een aantal jaren andere mensen om je heen om de rituelen mee te vieren. En niet altijd dezelfde mensen, maar nu is ook de laatste lichting vertrokken. Ieder had eigen motieven om uit de coven te stappen: mensen verhuisden of stapten om andere redenen over naar een andere groep. Iemand stopte geheel met wicca, enkelen wilden samen een eigen coven oprichten. Uiteindelijk blijf je alleen over en vraagt je af: wat nu. Want wicca, dat is samen met anderen ‘heksen’. Rituelen houden en feesten vieren, zowel jaarfeesten als maanfeesten. En wat is een feest nu in je eentje? En hoe verpersoonlijk je in je eentje zowel de Godin als de God, en de coven?

Wat een onzin! Hekserij is altijd een solo-activiteit geweest, van een enkele heks met eventueel een leerling. Toch? Je woonde in een dorp en kwam niet vaak in andere dorpen. Reizen in de nacht ging niet, want het was overal aardedonker. Behalve rond volle maan natuurlijk. (Hm, zou daar dan het idee vandaan komen dat heksen elkaar ontmoeten als de maan vol is?)

Soloheksen hebben ook in wicca altijd bestaan, want niet iedereen voelt zich prettig in een groep. En niet voor iedereen komt het handig uit om afspraken te maken met anderen om bijvoorbeeld Imbolc te vieren. Je zult maar in de ploegendienst werken, in de industrie of in de zorg, of een baan hebben waarbij je oproepbaar moet blijven. Of je bent als echtpaar beiden heks, maar zit in de fase van kleine kinderen, borstvoeding, enzovoorts. Of je woont ver van iedereen met wie je je verwant voelt. Dan train je in een coven, krijgt je inwijding, draait een paar jaar mee in de groep, en gaat daarna zelfstandig verder. Heks alleen maar binnen de wicca.

En ook als je wel covenlid bent, zijn er natuurlijk heel veel dagen in het jaar waarin je de groep niet ziet. Dagen waarop je soms wel een cirkel wilt trekken, magisch werk wilt doen, of wilt mediteren over de maan(d) waarin je verkeert.

Eclectische heksen* waren in mijn herinnering enkele decennia geleden ook vooral solo-heksen, maar nu zie ik bij hen steeds meer de behoefte om deel te nemen aan een groep. Voor training, maar ook omdat het fijn is om samen te komen rond hekserij. In een enkel geval is dat online, in een virtuele coven, omdat de deelnemers op afstand van elkaar wonen en geen geld of tijd hebben om ver te reizen. Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat alleen de groepen van zich laten horen, en dat er nog steeds veel mensen, ook eclectische heksen, onder de radar werken. En, net als sommige covens binnen wicca, al vele jaren doen wat ze altijd al deden, zonder dat aan de grote klok te hangen. “If it ain’t broken, don’t fix it.” Als het niet kapot is, hoef je het ook niet te maken. Dan laat je het gewoon zoals het is. Niets nieuws onder de zon.

Waarom verkeer ik in een existentiële crisis, nu mijn coven weggevallen is? Hoe komt het dat ik me afvraag of ik nog wel een heks ben, nu ik alleen overblijf? Wat betekent wicca dan voor mij, en is dat dan ook afgelopen? Is het omdat ik al zo vroeg in mijn leven, zo vroeg op mijn heksenpad, wel gelijkgestemden vond? Of ben ik bang dat ik het contact met de goden ga verliezen als ik niet meer ‘gedwongen’ wordt om met regelmaat rituelen te doen omdat mijn coven dat verlangt. Denk ik dat ik zelf die moeite niet meer ga doen, en dat dat wel nodig is om aansluiting te houden bij de (wereldwijde) wicca-gemeenschap?

De vraag of ik NOG een heks ben, kan natuurlijk niet los worden gezien van de vraag wat iemand tot een heks maakt. Sinds wanneer was ik er dan een? Wat is de definitie van een heks? Of gaat het om de vraag of ik “een wicca” ben, of “van de wica” (“of the wica”) ben? Het woord ‘wicca’ gebruik ik eigenlijk nooit om naar personen te verwijzen, al weet ik dat het de oorsprong is van het Engelse woord ‘witch’ (de vrouwelijke vorm; terwijl ‘wicce’ de oorsprong is van het mannelijke woord ‘witch’, of het Engelse woord voor een mannelijke heks en ‘wiccian’ de oude vorm van het werkwoord). Maar laten we even voorbij gaan aan de discussie over de etymologie van de woorden voor heks in diverse talen, en aan de betekenis die die woorden hebben in andere vakgebieden: geschiedenis, antropologie, vrouwenstudies, enzovoorts. Het woord ‘heks’ in wicca betekent iemand die is ingewijd tot heks en priester(es). Het woord ‘heks’ in bredere zin in ‘hekserij’ – ook buiten de inwijdingstradities – wordt gebruikt voor mensen die zich bezighouden met hekserij. Het ambacht, de kunde, iets dat je doet dus. Het is niet zozeer is wat je van oorsprong al bent, hoewel daar verschillend over wordt gedacht. Veel heksen, ook ik ooit, voelen iets dat ze omschrijven als ‘thuiskomen’ als ze in contact komen met andere heksen. Misschien ben je wel heks in aanleg, of neem je het onbewust mee uit een vorig leven. Maar je bent niet zomaar heks als je over hekserij gehoord hebt: de kennis die je nodig hebt, komt je niet vanzelf aanwaaien. Al zijn er vaardigheden en eigenschappen die door anderen aan hekserij worden gekoppeld. Denk aan helderziendheid, helderwetendheid, of het kunnen genezen met je handen. Ik denk niet dat dat een automatische koppeling geeft aan hekserij. Je kunt gaven hebben buiten hekserij, en je kunt heks zijn zonder speciale gaven.

Wicca wordt eerder gezien als een ‘orthopraxie’ (hoe juist te handelen, je te gedragen naar de algemeen geldende regels en opvattingen) dan als een ‘orthodoxie’ (hoe correct te denken). Of anders geformuleerd: een gezamenlijke praktijk, set van handelingen, is in wicca belangrijker dan dat je ergens in gelooft. Nou is er in wicca niemand die autoriteit heeft over hoe jij je gedraagt of wat je gelooft. Alleen jijzelf, of hooguit de coven waar je bij hoort, heeft daar iets over te zeggen. Als je te ver afwijkt, in gedrag of denken, van wat algemeen beschouwd wordt als wicca, dan past er waarschijnlijk beter een ander woord bij wat je doet en denkt. ‘Pagan’, of ‘magiër’, of welke richting je dan ook uitgaat. Maar even goede vrienden als je een ander pad volgt of gaat volgen. En het is niet zo dat de meeste stemmen gelden: binnen wicca zijn verschillende stromingen, en ook los van stromingen zijn er hele diverse opvattingen. Toch een opsomming van wat er zoal bij wicca hoort: inwijding in een groep/traditie, het vieren van jaarfeesten en maanfeesten, Godin en God, het gebruik van magie, het doen van rituelen, het gebruik van symboliek, onder meer in een set ‘wapens’ (instrumenten) op je altaar, het trekken van een cirkel, diverse handelingen binnen die cirkel en binnen die rituelen. En het is meer het dóen van deze dingen, of dit soort dingen, dat je onderdeel van wicca maakt, dan het op de júiste manier doen van dit soort dingen. Er is niet één manier, net zo min als er maar één manier is om brood te bakken of soep te koken. En net zoals elke familie en elke groep eigen manieren heeft om feesten te vieren, is dat ook zo in wicca.

Een heks – binnen wicca – is dus iemand die iets doet met die set van handelingen. Is iemand die is ingewijd, en binnen die traditie een bepaalde manier van uitvoeren van die handelingen heeft aangeleerd. Die training is belangrijk, omdat het je aanleert om op een bepaalde manier te werken. Je leert routine aan: je kunt de cirkel trekken zonder te hoeven letten op je tekst, zodat je je kunt focussen op het werken met energieën. Als je eenmaal hebt leren fietsen, hoef je niet bij elke trap na te denken, en kun je je aandacht richten op het verkeer om je heen. Je kunt diverse handelingen verrichten op routine, en vanuit ervaring weet je wanneer iets afwijkt van het normale patroon. Bijkomend voordeel is dat iedereen binnen een groep de handelingen op dezelfde manier doet, en dus ook weet wat je van de anderen kunt verwachten, zodat je samen kunt werken. Bij mij gaat dit fout bij balfolk: ik heb die danspassen en armbewegingen niet in mijn systeem zitten, moet blijven nadenken, en verlies dan de draad waardoor de hele rij uit elkaar valt. Maar in wicca kan ik zo meedoen met andere covens in mijn traditie.

Is het doen van rituelen verplicht in wicca? Welnee, dat bepaal je zelf. In een coven wordt er wel commitment verwacht: als je lid wordt van een groep, gaat men ervan uit dat je meedoet aan gezamenlijke activiteiten, zoveel als mogelijk. Maar als covenloze heks kun je ook een feest overslaan, of er op een andere manier bij stil te staan. Met meditatie, door naar buiten te gaan en de natuur te beleven, zoals Loes met haar vollemaanwandelingen. Door een week lang of een maan lang ernaar toe te leven, terwijl je je inleest of symbolen bij elkaar zoekt voor op je altaar, of een gedicht te schrijven of iets anders creatiefs te doen. Dingen die je ook kunt doen als je daarna wel een ritueel doet, in een groep of alleen.

Is het doen van rituelen of andere activiteiten noodzakelijk om heks te zijn? Ook dat niet. Niemand dwingt je om dagelijks te mediteren, of elke avond een kaars aan te steken op je altaar. Het kan, als je wilt leven zoals onze Romeinse voorouders deden, met hun huisaltaren. Het is een mooi gebruik, een mooie invulling of toevoeging. Maar in mijn beleving zijn andere dingen belangrijker.

Ik ben heks omdat ik magisch denk. Kort nadat ik over wicca had gehoord, en de eerste boeken erover gelezen had, besefte ik dat gedachten kracht hebben. Ik probeer sindsdien sommige gedachten te vermijden, zodat ik niet iemand (iemand anders, maar ook mezelf) iets kwalijks toewens. Want inmiddels is mijn ervaring dat ook gedachten uit kunnen komen. Magie is immers verandering bewerkstelligen door middel van de wil. Je iets voorstellen en daar energie aan toevoegen. Dat kan ook met gedachtenkracht, zelfs ook zonder het bewust te willen.

Ik ben heks omdat ik circulair denk in plaats van lineair, holistisch in plaats van gefragmenteerd. Omdat ik de aarde en het universum als bezield ervaar.

Als heks wil ik in contact blijven met de goden, met het goddelijke, aan het ‘mysterie’ raken, maar ook dat kan prima zonder lid te zijn van een coven, en zonder rituelen te doen.

Om heks te zijn hoef ik geen magisch werk te doen. Ik kan ook op andere manieren invloed uitoefenen op mijn omgeving. Gewoon door in actie te komen, en een gebied te helpen opruimen of brieven te schrijven aan verantwoordelijke instanties. Door vrijwilligerswerk te doen of mijn geld anders te besteden. Door me uit te spreken voor zaken die ik belangrijk vind en tegen zaken die ik verkeerd vind. Door kettingbrieven te stoppen en soms door even helemaal niets te zeggen. Alles vanuit de Wiccan Rede: (Acht woorden vormen de wijze raad): Doe wat je wilt, mits het niemand schaadt.

Al doe ik nooit van mijn leven meer een ritueel, dit maakt dat ik toch een heks blijf.

Waarom mis ik dan toch mijn coven? Omdat het fijn is om samen rituelen te kunnen doen. Om, zoals een goede vriend en mede-heks het ooit uitdrukte, samen een orkest te kunnen vormen. Je kunt een muziekinstrument bespelen (als je dat hebt geleerd, maar nu bij wijze van spreken) en dat kan heel mooi klinken. Maar je kunt pas een orkest vormen als je dat samen met anderen doet. Dat voegt dimensies toe aan je muziek die je alleen-met-jezelf nooit kunt bereiken. En zo is het met wicca en rituelen ook.

Gelukkig kan ik nu en dan met bevriende heksen samenwerken en gezamenlijk rituelen ervaren!

* Eclectische heksen zijn degenen buiten de inwijdingstraditie die een eigen pad volgen, waarbij ze gebruiken wat ze tegenkomen en wat ze daarvan aanspreekt: methoden en technieken, filosofieën, rituelen, benamingen, enzovoorts. Ik gebruik dit woord niet als een waarde-oordeel maar als onderscheid tussen degenen die binnen de inwijdingstraditie wicca ‘heks (en priester/es)’ zijn, en degenen die niet een heel ‘pakket’ overnemen maar zelf alles moeten ontdekken. Daarnaast is er (nu) ook de optie om je aan te sluiten bij heksen die een pad hebben gevolgd buiten wicca, maar hun kennis weer als pakket aanbieden aan anderen.

Geplaatst in Artikelen | Getagged , , , | 1 reactie

Legend of the Green Snake

I was inspired by my recent visit to Rwanda, in June 2023, to create a pathworking, or guided meditation, about the connection to nature, the forest, to the hills and lakes there. It turned out to be a story… a legend of the Green Snake, loved and feared by Rwandans.

(Spotted Bush Snake)

Imagine a vibrant green snake with scales that shimmer like emeralds in the sunlight. Its eyes are a piercing yellow, reflecting intelligence and a hint of mystery. This serpent gracefully weaves through the lush foliage of a tropical jungle, its sinuous movements almost hypnotic.

Legend tells of an ancient forest where the spirits of nature gathered to create a guardian for the heart of the jungle. As moonlight bathed the sacred grove, leaves and vines wove together, and the essence of the vibrant flora converged to form the green snake. Infused with the wisdom of the forest and the serenity of the moon, this mystical serpent emerged as a protector of the delicate balance within the enchanted realm.

The green snake of the forest was known as Sylvanith, a name derived from the whispers of the wind through the ancient trees. Sylvanith’s role was to safeguard the secrets of the woodland, ensuring the harmony between creatures and the natural world. Legends spoke of those fortunate enough to encounter Sylvanith feeling a deep connection to the magic woven into the heart of the lush, mystical groves.

Sylvanith, often described as an androgynous being, embodies both the nurturing aspects of the forest’s feminine energy and the protective strength associated with masculine attributes. The creature’s gender, however, remains a mystery, adding to the enigmatic nature of this guardian serpent.

Sylvanith’s multiplication was a magical process too, rooted in the essence of the forest itself. During special celestial alignments, the spirit of Sylvanith would commune with the heart of the jungle. In these moments, the energy of the forest would give rise to new serpentine guardians. Small, ethereal serpents would emerge from the roots of ancient trees, carrying within them the essence and wisdom of Sylvanith. These offspring would then grow and mature, continuing the legacy of protecting the mystical woodlands.

How can we honour Sylvanith?

To honour Sylvanith, consider embracing a connection with nature and promoting its well-being. Here are a few ways that you can help, even in small ways:

  1. Nature Conservation: Contribute to the preservation of forests and natural habitats. Support or participate in local conservation efforts.
  2. Planting Trees: Participate in tree-planting initiatives or create a small garden. This symbolizes your commitment to nurturing the environment.
  3. Educate Others: Share knowledge about the importance of nature and ecosystems. Encourage others to appreciate and protect the beauty of the natural world.
  4. Mindful Practices: Adopt eco-friendly habits in your daily life, such as reducing waste, recycling, and minimizing your ecological footprint.
  5. Artistic Expressions: Create art or stories inspired by Sylvanith to spread awareness about the magical and essential role of nature.
  6. Celebrate and follow ‘The Wheel of the Year’, giving special attention to the lunar cycle and celebrating the Full Moon.

By embodying these practices, you contribute to the well-being of the environment and, in spirit, honour the Guardian Serpent Sylvanith and the many hosts of ‘Spirits of the Land’.

References

(Rwandan Tree Snake)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

References:

https://birdwatchinghq.com/snakes-of-rwanda/

https://susanvanetten.wordpress.com/2019/06/22/photos-reptiles/

The SC moon calendar, actual: https://silvercircle.org/calendar/

 

 

 

 

Geplaatst in English articles | Getagged , | Reacties uitgeschakeld voor Legend of the Green Snake

Wie dan?

‘Zeg!’ Mijn tante zei het met haar vriendelijkste glimlach waardoor ik direct op mijn hoede was. ‘Zeg, ik hoor dat jij gorelvorp bent? Is daar nou nog een beetje markt voor, tegenwoordig?’ Ik zuchtte en keek behoedzaam om me heen. Wie had er zijn of haar mond voorbij gepraat tegen mijn tante?

‘Och, gaat wel hoor’, mompelde ik in mijn glas. ‘En bij jullie, ook alles goed?’
Maar ze liet zich niet afschepen. ‘Gorelvorp, je hoort er zoveel over tegenwoordig’, riep ze uit, ‘maar ik had noooooooit gedacht dat ik er in mijn eigen familie eentje zou hebben! Jij nog wel! Wat een giller!’ Vriendelijk knikkend schuifelde ik zo onopvallend mogelijk richting lopend buffet. Ze schuifelde mee. En intussen vuurde ze vragen op me af. Heel hoorbaar. Met heel veel handgebaren en hoge uithalen van het lachen.

‘En heb je daar nou een opleiding voor gevolgd, of kan iedereen die dat wil zich zomaar gorelvorp noemen?’ Ik schudde van nee en opende mijn mond om haar te vertellen over de jarenlange training die ik bij verschillende teachers had gevolgd en hoe ik…
‘Of ben je dat bij geboorte soms? Want dan zouden er dus nog meer in de familie kunnen zitten hè! Mijn dochter wil ook altijd… Ha ha ha, straks blijk ik zelf een gorelvorp te zijn zonder dat ik dat wist!’
Weer schudde ik mijn hoofd. Het leek me niet waarschijnlijk dat zij ooit gorelvorp zou worden, al zou ze het nog zo graag willen.
‘Oh heerlijk zeg, jij ook een toastje met paling? Of mogen jullie dat niet eten? Ja, ik vraag maar hè! Alle respect natuurlijk voor jullie gewoontes hoor, helemaal zelf weten, voor mij allemaal oké hè, gewoon lekker zijn wie je wilt zijn.’

Ik wist haar af te schudden bij de toetjes, maar terwijl de koffie werd ingeschonken schoof mijn puberende nichtje Taj op de lege stoel naast me. Het was me al eerder opgevallen dat ze een tamelijk ongemakkelijk tenue droeg dat bij feestwinkels waarschijnlijk verkocht wordt als ‘gorelforp-outfit, 25%’.
‘Ik ben ook een gorelvorp’, fluisterde ze tegen me en ze keek er heel serieus bij.

Oh, de dingen die ik had willen doen! Mijn linkerhand naar haar uitsteken en haar strak in de ogen kijken terwijl ik zou zeggen: ‘Secret handshake dan!’ Of kort knikken en op militaire toon informeren: ‘Welke rang?’ Opspringen en een banishingteken maken met mijn kuiten. Of haar vol op de mond kussen en dan zeggen: ‘Nog niet zo lang zeker!’

Maar kom op. Het was Taj, mijn nichtje. Je hoeft als gorelvorp niet altijd de bitch uit te hangen, toch?

‘Wat is dat dan?’ fluisterde ik belangstellend terug. Ze bloosde.
‘Ik dacht dat jij ook…’ fluisterde ze nog zachter.
Ik knikte. ‘Ja. Maar wat is het dan?’ drong ik aan, nu met mijn Tante-stem.
Het arme kind liep nog roder aan en keek om zich heen maar nergens was hulp te verwachten. ‘Nou, dit is mijn gewaad, bijvoorbeeld,’ zei ze, en wuifde met een slap handje in de richting van haar ontluikende boezem.
‘Erg mooi hoor!’ moedigde ik haar aan.
‘En ik doe ook dingen met kaarsen.’
‘Wie niet’, prevelde ik en roerde glimlachend in mijn koffie.
‘Maar vooral de maan. Want ik kan nooit slapen met volle maan omdat ik heel gevoelig ben, maar dan doe ik een maanritueel.’
‘Helpt dat?’
‘Waarvoor?’ vroeg ze wantrouwend en vanaf dat moment was ze het duidelijk zat. ‘Mijn moeder zei dat jij ook een gorelvorp bent, maar volgens mij…’

Die schakelaar kon ik niet weerstaan. Je springt toch niet meteen uit de kast als vorp door alleen maar wat goede raad te geven, leek me, terwijl je toch even kunt laten zien dat je niet van de straat bent.
‘Als ik niet kan slapen helpt een zakje met lavendel onder mijn hoofdkussen wel eens. Of kamillethee.’
Ze veerde op. ‘Ohhhh! Dus jij bent een kruidenvorp? Dan ken je zeker ook wel Mathilde Maanlicht, dat is een hele beroemde vlogger die weet echt alles alles alles van kruiden en waar je ze kunt kopen voor heel weinig geld echt super ik heb de url wel voor je hoor!’
‘Ik ben niet zo handig met computers’, loog ik, ‘en het is gewoon maar een huismiddeltje hoor, die lavendel en kamillethee.’

Ze stond op. ‘Ik ga nog even wat halen’, zei ze, met nauwelijks verborgen teleurstelling.
‘De toastjes met paling mag je niet eten hoor’, riep ik haar na.
Ze draaide zich om en zwiepte haar haren naar achteren zoals alleen pubermeisjes dat kunnen. ‘Weet ik heus wel!’

Met beide handen trok ik de vermoeidheid uit mijn hoofd, veegde de zwaarte van mijn schouders en jenste mijn gronding in de parketvloer van het zaaltje waar nu de tafels opzij werden geschoven zodat er gedanst kon worden.

Aan de andere kant van de buffettafel stond Taj druk gebarend aan haar moeder uit te leggen dat ik gewoon maar net zo’n suffe tante was als iedereen hier. Ik hoefde niet naar hen te kijken om te voelen hoe hun strakgespannen overtuiging over mij kletterend uiteenviel.

Opgelucht vertrok ik die avond weer naar mijn hut aan de rand van het bos, gaf Kraai te eten en zei tegen Kat: ‘Morgen een pannetje soep naar buurman brengen, die is ziek. Zolang ik mijn werk als gorelvorp maar kan doen, hoeft er van mij nooit meer iemand over mij te zeggen dat ik er eentje ben.’

En Kat antwoordde: ‘Ik zeg sowieso niks. Ik ben een kat hè.’

Dit is het kunstwerk ‘Mantel der Liefde’ van Alexandra Drenth. De buitenkant is neutraal zwart. De binnenkant is uitvoerig met symbolen gedecoreerd, onzichtbaar voor de buitenwereld. De Mantel der Liefde maakt nu deel uit van de expositie ‘Aan de rand van de hemel – visioenen‘ in Museum Krona in Uden. Te zien t/m 1 april 2024.

Geplaatst in Columns | Getagged , | 2 reacties

Recensie: Heksenmonument

Heksenmonument. Een pamplet over eerherstel voor onschuldige slachtoffers van de heksenvervolgingen
Met bijdragen van o.a. Susan Smit, Bregje Hofstede, Arthur Japin, Joke J. Hermsen, Beatrijs Smulders en Manon Uphoff
Lebowski, 2023, 112 pagina’s. ISBN 9789048869244. € 12,50
(digitaal 96 p
. ISBN 9789048869251. € 9,99)

“Het doel van dit pamflet, en van de Stichting Nationaal Heksenmonument, is in de eerste plaats het realiseren van een nationaal monument ter nagedachtenis aan de vrouwen (vooral) en mannen die als heks zijn aangewezen, gemarteld, veroordeeld en ter dood gebracht. Een heksenmonument erkent vanuit de wereldlijke macht die destijds heeft meegewerkt aan de heksenprocessen en veroordelingen dat de heksenprocessen onjuist en onrechtvaardig zijn verlopen en dat de ter dood veroordeelden onschuldig zijn.”

Nevendoelen zijn bewustwording over wat de heksenvervolging was en wat het teweeg bracht, stimuleren van onderwijs over femicide en hopelijk ook bijdragen aan het aanpakken van de vervolging van hekserij, nu, in andere werelddelen. Het gaat om eerherstel en bewustwording, om postume rehabilitatie van de onschuldige slachtoffers en het rechtzetten van de beeldvorming in geschiedenisboeken en schoolboeken. En om het aanwijzen en helen van historisch trauma.

Is dat nodig? De lacherige commentaren die je soms wel eens hoort, suggereren dat niet iedereen doorheeft dat heksenvervolging een grootschalig schandaal was, dat nog steeds zijn weerslag heeft. Het heeft zijn basis in vrouwenhaat, denk maar aan het boek ‘Heksenhamer’ dat een ‘bestseller’ was in het begin van de boekdrukkunst (verschenen in 1486, en 30.000 exemplaren gedrukt). Was het maar waar dat het vrouwbeeld daarin geschiedenis was. Die vrouwenhaat bestaat nog steeds en steekt de kop op als een vrouw macht krijgt, of dreigt te krijgen. Manon Uphoff laat er staaltjes van zien in haar bijdrage Hexing 2023, en geeft ook recente voorbeelden van hoe een burgeroorlog tot stand kan komen.

Annine van der Meer in Eerherstel aan de wijze vrouw die verwerd tot boze heks schrijft ‘over de evolutie van het vrouwelijke in mens en samenleving’ vanaf de verre oudheid, en haalt aan dat de geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaars.

Was het maar zo dat heksenvervolging alleen iets uit de historie was. Leo Igwe beschrijft hoe in diverse landen het geloof in hekserij nú slachtoffers maakt: Heksenjacht in Afrika is geen verleden tijd. Mensen worden vervolgd op dezelfde vage gronden, op verdachtmakingen, als in West-Europa van de vijftiende tot de achttiende eeuw.
Nienke Thurlings benoemt Het intergenerationele trauma van de heksenvervolgingen en het recht om lastige vragen te stellen.

Arthur Japin ligt er één slachtoffer uit: Marrigje Ariens uit Schoonhoven. Manja Bedner en Heleen Verburg maakten een theatervoorstelling over Aleyda uit Almen, ofwel ‘de heks van Almen’, die volkomen vergeten was, maar een mens van vlees en bloed bleek, “een vrouw zoals ik”.

Vroedvrouw Beatrijs Smulders werd door haar vader geattendeerd op vroede vrouwen (wijze vrouwen) in het verleden, en hoe zij in verband werden gebracht (werden verdacht van) hekserij. Het verbaast me dat zij daar pas zo laat in haar carrière op achter komt. Je zou denken dat Witches, Midwives, and Nurses: A History of Women Healers studieboek zou zijn op iedere vroedvrouwenopleiding. Dat boek van Barbara Ehrenreich and Deirdre English dateert van 1973 en is opnieuw uitgegeven in 2010. Het wordt niet genoemd in de bijdrage van Smulders, Feministen ‘avant la lettre’.

Joke Hermsen vertelde haar kinderen over ‘Heksje Mina’. Veel later beschrijft haar dochter in haar proefschrift hoe vrouwen in de laat-feodale tijd nog allerlei beroepen uitoefenden, van brouwer en smid tot arts en letterkundige, maar dat de toegang tot die ambachten hen vanaf het einde van de vijftiende eeuw wordt ontzegd. De dochter: “Dit wil niet zeggen dat er vóór de heksenjachten geen geweld tegen vrouwen plaatsvond, maar wel dat de heksenjachten een gebeurtenis waren die het geweld tegen vrouwen verbond aan de opkomst van het kapitalistische systeem.”

Elke bijdrage in dit dunne boekje is het lezen waard, en geeft een andere blik op heksen, op vrouwen, op mensen. Ze zijn verschillend van aard en toon, van onderwerp en invalshoek. Lees de bijdragen van Ellen Deckwitz, Niña Weijers, Lunadea, Bregje Hofstede, Lisette Kreischer, Isa van der Wee en Susan Smit vooral zelf. En het korte stukje van Alma Mathijssen: Een paardenbloem vergeten.

De laatste pagina gaat over de Stichting Nationaal Heksenmonument. Wil je meehelpen aan het realiseren van een nationaal heksenmonument, dan kan dat via een donatie (en via het kopen van het pamflet). Ik ben er nu van overtuigd dat het monument er moet komen.

Geplaatst in Boeken | Getagged , , , | Reacties uitgeschakeld voor Recensie: Heksenmonument

Volle maan van de overstroming

Als ik net mijn verslag van vorig jaar door lees, dan hebben we net ‘nat, nat, nat’ even achter de rug! Het is nu 7 januari 2024. Het water staat Nederland aan de lippen. In de ons omringende landen is het water daar al ver overheen. Wat staan onze ‘waterwerkers’ weer een hoop opdrachten te wachten! Zo blij met onze voorouders die het voortouw hebben genomen ons te beschermen tegen het water. En ook de dijkverzwaring is al jaren in volle gang. Natuurlijk heb ik ook hoofdschuddend bij mijn oude bomen gestaan, die gerooid werden voor de dijken hier achter in ‘mijn’ bos. Maar als ik nu het resultaat ziet van al die vooruitstrevendheid, ben ik maar wat blij! Vandaag is het voor het eerst in weken droog en onder het vriespunt, eindelijk! De komende dagen zal de vorst nog even aanhouden… maar vast niet voor lang.

05-02-2023 Volle maan van de Overstroming / Imbolc

Thema: Welk oud patroon is zo gewoon geworden dat je het niet meer ziet?

Indiaans sjamanisme: Zij die de wijsheid bewaart.

Deze volle maan vraagt je naar je eigen blinde vlek te kijken. Waar struikel je steeds over als je verder wilt? Vaak zijn je beschermheiligen van vroeger je gevangenbewaarders van de toekomst. Wat je vroeger aanleerde om jezelf te beschermen tegen pijn, mislukking of wat dan ook wat je niet wilde ervaren, kan je struikelblok of muur worden waar je steeds tegenaan loopt.

Deze maan staat in het jaarwiel op het punt van leven en dood, en is verbonden met water. Water dat leven brengt maar datzelfde water kan je ook laten verdrinken. Zo ook de overstroming die in eerste instantie als ramp wordt gezien, maar qua natuur vaak leven brengt. Het voedselrijke slib blijft achter als het water zich terugtrekt in zijn bedding.

Zo ook hier in Zwolle, waar ik mijn wandelingen maak. De afgelopen weken is het nat, nat, nat geweest! En juist vandaag is het droog, heel fijn! Wel is het onstuimig, de wind is zeer nadrukkelijk aanwezig vandaag. Lekker in mijn onesie de hele dag wat aanklooien en ‘s middags een spelletje scrabble met mijn man. Dit zijn mijn favoriete dagen 🙂 Een waar vakantiegevoel krijg ik altijd als ik niets in mijn agenda heb staan. Dan kan ik van alles doen… of niets van dat.

Om 19.00 ga ik dan maar uit mijn onesie, even de wandelkleren aan. Het kan licht vriezen, lees ik op buienradar, dus lekker dik aankleden. We zitten nog middenin de winter. Het voorjaar lonkt met de eerste voorjaarsbloeiers, alleen missen die de zon nog… de tent is nog gesloten.

Als ik de deur achter me sluit staat de maan vol in m’n gezicht te schijnen, het is strak helder en geen zuchtje wind. Dat is heel wat anders dan waar ik me op had voorbereid. Wat is het lekker buiten! Ik gooi er direct flink de pas in, helemaal zin in! Rond deze tijd laten veel mensen nog even hun hond uit voordat de deur op slot gaat voor de nacht. Heel wat honden met ‘achterlicht’ passeren mijn pad, veiligheid boven alles. Je zal struikelen over zo’n ukkie 🙂 nee, hoor… fijn dat ze nu beter zichtbaar zijn in het verkeer.

Eendjes drijven slapend op het water van het meer.Op de plas zitten zoals ieder jaar de smientjes ‘badeendje’ uit te hangen en de Canadese ganzen zijn nog stil. Die staan als wachters langs het water. Ik loop natuurlijk eerst naar mijn bomenvriend B8, die is altijd mijn doel op deze wandelingen. Langs de elzenhaag die nu een mooie dikke windvanger is geworden. Helaas zie ik één els in het water liggen, die heeft teveel wind gevangen. Ze staan ook op een helling die het water in loopt en met al die regen hebben ze dan minder houvast. Maar het merendeel zal sterker worden en de walkant verstevigen met hun wortels, dat is de els wel toevertrouwd, de waterboom bij uitstek… naast de wilg natuurlijk!Een grote els staat scheef aan de oever van de plas.

De boom die bij deze maan hoort is de lijsterbes. Ik zou toch meer een waterboom verwacht hebben 🙂 Maar de lijsterbes schijnt de boom te zijn waaruit de vrouw is geschapen (mooi, die verhalen). En zij laat je beseffen dat er krachten in de natuur zijn die vele malen sterker zijn dan wij mensen, overstromingen, stormen, vulkanen en dergelijke. En zij leert je hoe het onderbewustzijn werkt en dat is weer nauw verbonden met het oer-vrouwelijk principe. En daar komen onze ‘blokkades’ weer om de hoek kijken, die een onderbewust stuk van ons zelf zijn geworden… en daar mogen wij nu naar kijken… en loslaten om te kunnen groeien/veranderen.

Wat me weer brengt bij het dier van deze maan, de kraanvogel. Een vogel die nauw verwant is aan de ooievaar en geduld betracht om aan haar hap te komen. Dat geduld heb je ook nodig als je jezelf onderzoekt 🙂 En groeien en veranderen gaan langzaam… maar zeker. En je wordt alleen maar mooier, net als die kraanvogel. In veel culturen heeft de kraanvogel een plek in dans of houdingen, het is echt een sjamanistisch dier.

Na dit uitstapje in bomen- en dierenland vervolg ik mijn pad naar B8. De maan verlicht alles zo dat het wel dag lijkt, wat is het helder! Ik zie wat auto’s naar de parkeerplaats in het bos rijden. Het is weer druk op de ontmoetingsplek 😛 Gelukkig blijven de meeste bezoekers op die parkeerplaats om hun zaken af te handelen en ik blijf er verre van. Nooit op de verkeerde plek op het verkeerde moment zijn, is mijn motto. Even twijfel ik of ik wel het bos in moet gaan, maar zoals ik al zei… ze gaan het bos niet in. Bij B8 staat een reiger, die de plaat poetst als ik dichterbij kom. Straks eens kijken waar de reiger voor ‘staat’ in betekenisland.

Als ik bij B8 kom stap ik direct op hem af en even zo direct krijg ik mijn woord ‘Veelvraat’. Oeps, daar kan ik het mee doen :-/ Oké, de kilo van de kerstvakantie zit er nog aan, het waren er drie. En echt, ik probeer de lekkere zaken (ja, suiker) te laten staan. Maar wat zijn bonbons lekker, en stroopwafels, zucht. En dan de vele uitstapjes naar de all-you-can-eat woks- en sushirestaurants 🙂 O, en wat kán ik veel eten!! Natuurlijk geen vlees en geen frituur… maar de rest <3 Er staat nog één zo’n bezoekje aan de Blauwe Garnaal (Blue Sakura) te wachten, een cadeautje aan lieve vriend. Tja, ‘veelvraat’, ik voel me wel aangesproken 🙂 Maar misschien heeft hij ook wel een symbolische betekenis, even googelen. Gussie, het is ook een vlinder, een nachtvlinder die overdag actief is… zou ik kunnen zijn 🙂 Voor de rest ben ik een vreetzak, smulpaap, zwijn, onmatig persoon enz. Als ik bij ‘Vlinder’ kijk, dan zie ik wel een duiding “‘Vlinder’ kunst van transformatie, de eigenschap om gedachten van mensen te lezen en te veranderen”. Dat zou mooi zijn als coach 🙂 Beide dieren genaamd veelvraat spreken me aan 🙂 De één mag wat minder en de andere wat meer… wanneer ga ik nou eens met die coaching beginnen 🙂 Wat is mijn blokkade hierin? Voorlopig is dat mijn moeder en dat mag, de maandag is er voor haar en de woensdagmiddag ook en verder waar nodig. Volgende week gaan we weer naar het ziekenhuis om wat huidkankerplekjes te laten verwijderen en daarna is het gehoorapparaat aan de beurt 🙂 Alles op z’n tijd.

De reiger is vast makkelijker in z’n boodschap… vast iets met geduld 🙂 eens kijken.

Een reiger steekt zijn kop in de veren, terwijl hij ze poetst.Een totem van een blauwe reiger leert je om aan de reis van zelfreflectie te beginnen; de kracht van het kennen van jezelf. Het leert lessen van stilte, zelfbeschikking en het opnemen van verantwoordelijkheid.” Och. Die is mooi… en dat bij mijn B8 🙂 Hier nog meer symboliek van de reiger, zoals te verwachten een belangrijke vogel in veel culturen over heel de wereld.

Na deze ontmoeting met B8 en zijn bijzondere woord vervolg ik mijn weg van de parkeerplaats af richting graspad met z’n hoge populieren. De een paar jaar geleden aangeplante bomen doen het goed en geven een mooi silhouet in het maanlicht. Het bos is zo sterk verlicht omdat de maan recht in dit pad schijnt. Het is verre van donker in het bos. Aan het einde van dit pad is een moerassig stukje wat leidt naar een bruggetje met één reling. Daar ga ik maar eens lekker op zitten, genieten van het weer en de stilte. Mijn gedachten gaan uit naar mijn zoon die 8 februari naar Nicaragua afreist. Een digitale nomade heet dat tegenwoordig, werken op je laptop en het maakt niet uit van waaruit je dat doet. Vorig jaar was hij twee maanden in Mexico en dit jaar is zijn keus op Nicaragua gevallen. Ik vind het maar spannend en hij ook 🙂 En toch stapt hij weer uit zijn comfortzone, mijn respect heeft hij. Loslaten noemen ze dat… pppffttt!!

De maan schijnt fel tussen de boomtoppen door.

Als ik een tijdje heb zitten loslaten… en me zo min mogelijk zorgen makend, wordt het tijd om op huis aan te gaan. Via de dijk stap ik stevig door richting huis. Heerlijk om er flink de vaart in te hebben en geen last te hebben van mijn voeten 🙂 Het is lange tijd anders geweest met mijn hielspoor. De behandeling bij mijn chiropractor legt geen windeieren 🙂 Allebei mijn benen even lang en weg is de hielspoor 🙂 Morgen weer even voor een onderhoudsbeurt bij hem langs.

Als ik thuis kom staat mijn toetje al klaar… heerlijke amandelgriesmeelpudding (geweldig woord voor scrabble!) met sinaasappelsaus en slagroom, wat wil een veelvraat nog meer?!

Liefs, Loes

En vandaag weer zo’n heerlijke onesie-dag. Lekker wat schrijven, wat klungelen in huis en voor de rest de laatste dag vieren van de kerstvakantie. Ieder jaar heb ik twee weken vrij. En ik merk dat dat te weinig is. Voor het derde jaar op rij ben ik niet fit geweest in de vakantie. De eerste keer had ik corona, de tweede keer was ik super verkouden en dit jaar had ik de dag voor kerst de hele dag koorts. En dan wel met de hele familie naar het restaurant om kerst te vieren. Dat was geen succes, gaan we niet meer doen. Teveel herrie, drukte, en mama krijgen we amper de toegangstrap meer op. Tweede kerstdag haakt manlief af en trekt zich terug, niet echt gezellig. Zelfde met Oud en Nieuw, nog minder gezellig. Zo hobbelen we het nieuwe jaar binnen. Alles weer bijgelegd, kwestie van te weinig aandacht… manlief is Paard van Chinees sterrenteken en die beesten hebben aandacht nodig, lastig. Dus flink de roskam erover en gister lekker naar de sauna met een lieve vriendin. De dag wel begonnen met hoofdpijn, had misschien liever thuis gebleven. Maar een paracetamolletje (naderhand blijkt dat een volwassene twee molletjes moet nemen) doet wonderen. Heerlijk relaxt de dag doorgebracht, was onze vriendin ook heel blij mee. Van haar een stekje van “HEARSCH” gehad, de stambanaan van haar bananen’hearsch’hype… tja, die moet je gevolgd hebben anders begrijp je dat never!

Voor het komende jaar heb ik me voorgenomen om minimaal een zomervakantie te nemen! Afgelopen jaar flink doorgebuffeld met werk, mantelzorg en Greenthingz. Werk werd niet meer maar mantelzorg en Greenthingz wel. Mantelzorg ga ik iets verlichten met een ‘maatje’ voor mama, vanuit de Indonesische gemeenschap, een man 🙂 zo leuk! Voor de rest zal het steeds meer worden voor manlief en mij. Greenthingz vind ik te leuk om in te minderen, dat zorgt voor veel goede energie… blijft maar één taak over, mijn werk. Dat zal ik halverwege het jaar even neerleggen, om ook te kunnen genieten van de zomer. Want al jaren (uitgezonderd corona-jaar) is die voorbij zonder dat ik in mijn eigen tuin heb kunnen zitten. Tja, oude patronen… doorbuffelen. Goed om daar eens naar te kijken, volgende week ben ik per slot van rekening ook al 63 jaar en manlief wordt in februari 70 jaar. Van in beweging blijven en plezier maken blijf je jong… maar er mogen nu keuzes gemaakt worden, moeten… keuzes gemaakt worden. Eens kijken hoe hardleers ik ben.

Geplaatst in Volle Maan Wandelingen | Getagged , , , | Reacties uitgeschakeld voor Volle maan van de overstroming

Review: Two Esoteric Tarots

“Two Esoteric Tarots” – A conversation between Peter Mark Adams and Christophe Poncet convened and with a foreword by César Pedreros

128 pp, illustrated throughout in colour.
(Issued in 3 editions – fine / standard hardback / digital)
ISBN 978-1-912316-75-5

Published by Scarlet Imprint

Peter Mark Adams is already known to our readers as the author of The Power of the Healing Field: Energy Medicine, Psi Abilities and Ancestral Healing”  (Reviewed Jan. 2022) and “Mystai – dancing out the mysteries of Dionysos” (Reviewed Feb. 2020). It is the latter book – also published by Scarlet Imprint – which is similar in feel to the book I want to review now. The quality of the paper and printing plus the 28 beautiful coloured illustrations are superb.

Described as “Two Esoteric Tarots is the record of a fascinating conversation between Peter Mark Adams and Christophe Poncet, convened and with a foreword by César Pedreros. They compare their journeys of discovery into two wildly contrasting tarot decks, the dark ritual landscape of the elite Sola-Busca Tarocchi, as revealed in The Game of Saturn, and the luminous and popular Tarot de Marseille, the subject of the forthcoming Tarot of Marsilio.”

From the Foreword, “Scholarly research has firmly maintained that the tarot had no spiritual, esoteric or divinatory dimension before the mid-eighteenth century. However, working independently, Peter Mark Adams and Christophe Poncet have shattered that consensus with their original research.”

Part 1: Two Journeys into the Tarot César begins by asking Christophe and Peter how their journeys into researching ‘the deeper currents in the tarot’ started.

Rather like a podcast, they talk about how they became interested in tarot and how their journey led them to, for example, the works of Plato and the history of Art.

The journey and discussion continue as they delve into Part 2, and what they understand when speaking of an ‘Esoteric Tarot’.  Why did they choose to compare the Sola-Busca Tarocchi with the Marseille Tarot? What is the significance of the Occult, the Performative and the Esoteric?

Looking at the two cards below – The Fool – one can see how the two decks differ dramatically:

(Fig 24. 0– Mato, Sola-Busca Tarocchi and Fig 23. 0 Le Mat, Tarot de Marseille)

In Part 3 Decoding the Sola-Busca, the conversation continues.

Unfortunately the publication deadline prevents me from continuing now. Here is an overview of the contents.

Contents

Foreword

i Two Journeys into the Tarot
ii Occult, esoteric and performative
iii Decoding the Sola-Busca
iv How the tarot became esoteric
v Of libertine aesthetics: the grotesque and the abject
vi The Hellenistic revolution and the second renaissance
vii Tarot designers
viii The Dummett-Yates controversy
ix Cyphers and time
x The seven planets
xi Orality, writing and the art of memory
xii The esoteric call

Bibliography

Further information and references:

NB The reason I have decided to deliver a half-finished review is the following. I have the ‘standard hardback’. I have found a paperback version available via Amazon (POD) and Kindle, ISBN ‎ 978-1912316892. However, judging by the price of the paperback and the standard hardback, I would highly recommend ordering the hardback version via Scarlet Imprint. The price is £30!! which is amazing for the quality. I suspect this version will sell out very quickly!

I found this review too, so check it out and order the book, which I highly recommend, before it’s sold out 😊

Two Esoteric Tarots – exploring the Tarot’s hidden history [Full Review], by Foolish Fish: https://www.youtube.com/watch?v=o8atpdAIC6

PS   Good news! Last week during a visit to ISTANBUL, Turkey, Peter agreed to meet up for an interview. Thanks to Kenzie who did the filming .. and ‘Holiday Inn- Old City’ who allowed us to use the lobby; this is the result.

“Morgana Sythove and Peter Mark Adams conversing about Mystai and Two Esoteric Tarots” March 6, 2024

 

Geplaatst in Boeken, English articles, Interviews, Recensies | Getagged , | Reacties uitgeschakeld voor Review: Two Esoteric Tarots

Met de bezem in het stemhokje: heksen en de Tweede Kamer

Binnenkort kunnen we weer stemmen voor de Tweede Kamer. Wordt er daar ooit gesproken over heksen? En is er vanuit heksenstandpunt iets zinnigs te zeggen over de verkiezingsprogramma’s?

Op 22 november 2023 zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. Je kunt kiezen uit kandidaten van 26 partijen, waarvan er 20 meedoen in alle 20 kieskringen. De meeste partijen hebben hun verkiezingsprogramma al gepresenteerd. Valt er iets in op, als we kijken vanuit het oogpunt van heksen? Wat zeggen de partijen in hun verkiezingsprogramma over godsdienstvrijheid, en wat zeggen ze elders over magie, hekserij, wicca, alternatieve religies enz. Of als ze al in de Kamer zitten, hoe was dan hun stemgedrag?

Geen stemadvies

Verwacht van dit artikel géén stemadvies – daarvoor moet je zelf een kieswijzer raadplegen of de verkiezingsprogramma’s raadplegen van partijen die je aanspreken. We kijken hier met name naar wat de partijen zeggen over ‘religie’, en er zijn wel meer dingen die van belang zijn. Wat de partijen zeggen over natuur, milieu en klimaat, over kansengelijkheid en armoedebestrijding, over privacy, gelijkberechtiging, (alternatieve) gezondheidszorg, internationale solidariteit, … vul maar in wat voor jou van belang is. En dan nog: in de verkiezingsprogramma’s kan het allemaal nog zo mooi beschreven zijn, dat zegt nog niet dat een partij dat waarmaakt in de praktijk. Sommige partijen krijgen niet genoeg stemmeni om überhaupt in de Tweede Kamer te worden gekozen. De grootste partijen zullen proberen om een coalitie te vormen, en moeten dan over een aantal onderwerpen compromissen sluiten. En er zijn politici die het een zeggen, en voor het andere stemmen. Of die niet eens aanwezig zijn als een onderwerp wordt besproken. En het komt voor dat een partij heel in het algemeen beschrijft voor bepaalde mensenrechten te zijn, maar die dan eigenlijk voor zichzelf wil reserveren, en ze niet aan anderen gunt.

Wel stemadvies

Een snelle blik op de verkiezingsprogramma’s vind je via de StemWijzer, waar je via 30 stellingen ziet wat de plannen van politieke partijen in verkiezingstijd zijn. “Test je politieke voorkeur aan de hand van 30 stellingen.” Als je je eigen mening geeft over de stellingen, zie je wat de standpunten zijn van de partijen, en na nog een paar vragen krijg je een stemadvies. Als je het net anders invult, krijg je misschien een ander advies, dus doe vooral je huiswerk.

Via ‘StemmenTracker’ kun je checken hoe de partijen gestemd hebben sinds de vorige Tweede Kamerverkiezing. “Beantwoord 30 stellingen en krijg meteen te zien welke partijen aansluiten bij jouw mening. De StemmenTracker gaat over wat partijen hebben gestemd in de Tweede Kamer.” Net als bij de StemWijzer vind je er 30 stellingen waar je voor of tegen kunt zijn (of je kunt de stelling overslaan). Via ‘Uitslag stemming’ kun je zien welke partijen voor en welke partijen tegen stemden, en je kunt per partij klikken op hun standpunt. Of kijk zelf op overheid.nl naar onderwerpen die jou interesseren, en ga na hoe er gestemd is door de partijen.

Kamervragen over heksen

Nieuwsrubriek in Wiccan Rede, Imbolc 2006, met Kamervragen over heksenopleiding.

Heksen zijn vaker onderwerp van gesprek in de Tweede Kamer dan je denkt. Daarover straks meer. Ik weet uit mijn hoofd van één keer: de Kamervragenii die werden gesteld over belastingaftrek van een heksenopleiding. Zoals je kunt zien op de afbeelding van de nieuwsrubriek in de editie Imbolc 2006 van Wiccan Rede heb ik daar het hele verhaal al uit de doeken gedaan. Ik breng het graag in herinnering, omdat het mijn eerste kennismaking was met de man die nu zulke goede scores haalt in de peilingen met zijn ‘Nieuw Sociaal Contract’. Pieter Omtzigt stelde de vragen destijds samen met Nicolien Vroonhoven, die sinds september 2022 fractiemedewerker en partijwoordvoerder is van Pieter Omzigt en 2 staat op de lijst van NSC, direct achter lijsttrekker Omtzigt.

Destijds verwees ik naar de website www.pieteromtzigt.nl, waar hij zelf aangaf waarom hij het belangrijk vond zich met dat onderwerp bezig te houden. Helaas heb ik geen screenshots, en geeft het Internet Archive niet die pagina. Wel de Kamervragen en antwoorden daarop zelf, maar die kenden wel al. Op 18 december 2005 staat op de homepage ‘Nog een keer heksen?’ (onder een vermelding van ‘Heksen bij de BBC World Service’), maar die achterliggende pagina’s zelf zijn niet gearchiveerd. We moeten het doen met een screenshot van https://web.archive.org/web/20050101000000*/www.pieteromtzigt.nl van 18 december:

Heksen in de Tweede Kamer

Op de website https://zoek.officielebekendmakingen.nl/, onderdeel van overheid.nl, kun je de Kamerstukken vinden van de vergaderjaren 1994/1995 en alles recenter dan dat. Als je zoekt naar ‘heks’ of ‘heksen’, blijkt dat die woorden 68 maal ter sprake zijn gekomen in de Tweede Kamer.

In veel gevallen blijken er uitdrukkingen te zijn gebruikt zoals ‘heksenjacht’ of wordt gezegd dat iemand een heks werd genoemd (een minister, een Kamerlid en een journalist, allen vrouw). Soms noemt iemand een ander een heks, bijvoorbeeld omdat die persoon slecht is of misdaden heeft gepleegd. Een citaat van een jonge vrouw zegt dat ‘toen onze kleine heks werd geboren’, waarmee ze haar baby bedoelt (niet in slechte zin).
Een hele reeks vermeldingen valt toe te rekenen aan één minister, (Eric) Wiebes van Economische Zaken en Klimaat, die vaak uitdrukkingen gebruikt zoals “ik kan niet heksen”, “ik probeer te heksen”en “Heksen lukt mij niet”. Het ontlokt de heer Futselaar (SP) in debat over de begroting van Economische Zaken de uitspraak: “De minister zegt dan: ik doe mijn best, maar ik kan niet heksen. Tenminste, dat zegt de minister vaak.” En dat klopt. Maar recent was het minister (Mark) Harbers die het toverstokje overnam: “En waar het om capaciteit gaat: ik kan heksen, maar niet toveren. Dat is ongeveer de korte samenvatting.” (Bron: Tweeminutendebat Water, 2023). En minister Harbers in 2022: “Tegelijkertijd kan niemand in dit land toveren, heksen of mensen dwingen om bij Schiphol te werken.” Misschien moeten deze VVD-ministers eens navraag doen naar de heksenopleiding waarvoor destijds wel degelijk belastingaftrek werd gegeven. Blijkbaar is het een nuttige opleiding voor ministers in het Nederlandse kabinet!

Meer heksen in de Tweede Kamer

Op een oude vaas is de grote bronzen 'automaton' Talos or Talon uit de Griekse mythologie uitgebeeld.

De bronzen ‘automaton’ (robot) Talos of Talon. Forzaruvo94, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons

In andere gevallen ging het om de vermelding van heksenvervolgingen in het verleden, ook met de boodschap dat destijds mensen ten onrechte kwaad is berokkend. Het ging over de vervolging van ‘heksen’ in Afrika vandaag de dag, over ‘georganiseerd ritueel misbruik’ (de ‘satanic panic’) en in een rapport over AI stond: “Volgens de mythe werd deze robot verslagen door de heks Medea, die hem misleidde om zichzelf onklaar te maken”.

In een rapport over de Leerplichtwet heeft een ouderpaar bezwaar “tegen het onderwijs op protestants-christelijke scholen: omdat daar bijvoorbeeld wordt meegedaan aan het Sinterklaasfeest. Ook worden daar sprookjes als thema’s gebruikt waarbij kinderen zich verkleden als heksen en andere wezens. Verdachte is van mening dat dit soort occultisme bestreden moet worden omdat de Bijbel het zich bezighouden met bijgeloof en occultisme verbiedt. Vanuit haar geloofsovertuiging mogen de kinderen van verdachte niet worden blootgesteld aan dergelijk occultisme.”
In een overleg naar aanleiding van het Parlementair onderzoek uitvoeringsorganisaties zegt de heer Kruiter (van – bureau – IPW): “Maar ik zeg weleens: in Nederland gaan we met zelfredzaamheid om zoals we in de middeleeuwen testten of iemand een heks was. We gooiden iemand in de plomp. Als ze verdronken, waren ze geen heks. Dat doen we nu ook. We gaan ervan uit dat mensen zelfredzaam zijn, tot we ze terugvinden in de schulden, in de maatschappelijke opvang of op straat. Dan zeggen we: o nee, toch niet.”

‘Als een heks op een bezemsteel’

Minister Liesbeth Spies (CDA) was in 2011-2012 minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijk relaties. Kort voor haar vertrek als minister zegt ze in een debat over arbeidsmigranten: “Tegen de heer Van Weyenberg kan ik zeggen dat ik heb beloofd dat ik ze niet alleen hinderlijk wil stalken, maar desnoods ook als heks op een bezemsteel achter deze en gene aan wil gaan. Daar moet de Kamer echter waarschijnlijk binnenkort een ander voor inhuren.” In een volgend overleg komt het Kamerlid daarop terug.

“De minister heeft toen gezegd «als een heks op een bezemsteel» achter deze en gene aan te zullen gaan. Voorzitter, u kunt mijn vraag wel raden: met welk beeld over de rol van deze minister zal ik dit algemeen overleg verlaten? Gebruikt hij ook een bezemsteel of doet hij het anderszins? Hoe pakt hij deze aanjagende rol op?”

De opvolger, minister Stef Blok (VVD), antwoordt: “Tegen de heer Van Weyenberg zeg ik dat ik die rol als heks niet zie. Op het ministerie is men blij dat die bezemsteel eindelijk weg is. Volgens mij heb ik die ook niet nodig. Ter voorkoming van misverstanden: dit geldt niet voor mevrouw Spies, maar wel voor die bezemsteel.”

Geen heks maar wel…

In 2012 werd gesproken over de rechtspositie van politieke ambtsdragers, en zes keer kwam het begrip (geen) heksenjacht voor. Bijvoorbeeld hier:

“De heer Koopmans (CDA): Voorzitter. Aanleiding voor dit debat is een inderdaad een uitzending van RTL Nieuws in verband met een aantal WOB-verzoeken. Die leverden een heleboel interessante informatie op, soms relevant, soms amusant. Voor degenen die uit zijn op een heksenjacht in verband met declaraties, kunnen wij de conclusie trekken dat er geen heks te vinden is. Wel zijn er een paar kabouters gevonden en dan ook nog lelijke. Daarom is het goed om daar even met de minister over te spreken.”

Schelden doet zeer

Minister Hennis-Plasschaert begint er in 2016 zelf over in een debat over de Defensiebegroting: “Terwijl ik dit zeg, denk ik: de heer Van Dijk denkt nu vast ‘kille heks’.” En minister Kaag zegt in een debat over buitenlandse zaken in 2020: “Bij het woord «bezweringsformule» moet ik een beetje denken aan heksen of tovenaars. Ik herken mij niet in deze rol.”
Maar vaak zijn het toch echt anderen die ministers (zeker ook minister Sigrid Kaag), Kamerleden en andere vrouwen uitmaken voor ‘heks’. Omdat het vrouwen met macht zijn? Omdat die anderen geen inhoudelijk verweer hebben? Omdat het helemaal de trend is op een aantal sociale media om iedereen met wie je het oneens bent weg te zetten als ‘heks’ of met vergelijkbare termen? Vriendelijk is het zeker niet bedoeld. En de meeste Kamerleden vinden het gelukkig ook verkeerd. Een paar voorbeelden:

Mevrouw Karimi (in een debat over naamloze en besloten vennootschappen in 2021):
“Vrouwelijke leiders die een eigen stijl hebben en die het machtsspel in dit land niet volgens mannelijke methodes willen spelen, hebben het ook hier heel erg moeilijk. Ze worden door sommigen respectloos behandeld en worden soms zonder gêne als heksen betiteld. In deze context is het voorliggende wetsvoorstel niets anders dan weer een stap in het verminderen van genderongelijkheid.”

In 2021 wordt gesproken over de terugkeer (of niet) van ‘IS-vrouwen’.
De heer Kuzu (DENK): “Ik zie uw fractievoorzitter woorden als ‘heks’ gebruiken op Twitter. Is dat het niveau dat we met elkaar moeten nastreven tijdens zo’n complexe …
De heer Markuszower (PVV): “We wilden niet alle heksen in Nederland beledigen … Het is geenszins onze bedoeling om heksen in Nederland te beledigen, maar de PVV neemt keihard afstand van geweld, dreigen met geweld of bedreigingen, wie ook de ontvanger is van bedreigingen.”
Mevrouw Van der Werf (D66): “Het standpunt dat ik hier namens D66 verkondig, is natuurlijk niet nieuw. Toen ik een paar weken geleden op Twitter reageerde op het terughalen van Ilham B. en haar kinderen was ‘heks’ nog een van de vriendelijkere reacties. Dat is overigens een woord dat door de collega’s uit deze Kamer inmiddels ook niet meer wordt geschuwd.”

Mevrouw Van der Plas (BBB):
“Ook wordt er in dit voorstel geen rekening gehouden met de bedreigende situaties die wij hier als collega’s voor elkaar creëren buiten de directe bereidingen om. Want wij maken elkaar hier nog weleens verdacht. We noemen elkaar hier ‘vergif’, ‘de bedrijfspoedel van Poetin’, ‘kwaadaardig’, ‘heks’, ‘fascist’, ‘racist’, ‘marionetten van het kartel’.”

Ik geef het laatste woord aan de heer Bontenbal (CDA):
“Laat ik het dan gewoon concreter maken. Stel dat bepaalde politieke leiders haatdragende taal spreken over bepaalde Ministers, bijvoorbeeld door hen «heks» te noemen of wat dan ook, en dat het daadwerkelijk leidt tot bedreigingen van die Ministers. Taal doet toch iets? U zegt: mensen hebben die onvrede al en dat kanaliseren ze door op zo’n politieke partij te stemmen. Maar een taal creëert toch ook een werkelijkheid? Een taal kan toch ook uiteindelijk leiden tot haat en geweld? Het is toch juist ontzettend naïef om te denken: mensen hebben een ventiel en dan zijn ze het kwijt?”

Taal doet iets, inderdaad. Met elke keer dat het woord ‘heks’ als scheldwoord wordt gebruikt, wordt er een oud archetypisch beeld bevestigd. Maar gelukkig wordt er ook bezwaar aangetekend tegen dat scheldwoord, en wordt soms in herinnering gebracht dat tijdens de heksenvervolgingen mensen ten onrechte werden beschuldigd en erger.

Wicca in de Tweede Kamer

Ter informatie: het woord ‘wicca’ komt twee keer voor op diezelfde website met ‘Officiële publicaties’. Eenmaal in 2004, en daarna pas weer in een rapportiii van augustus 2023: “Rechtsextremisme op sociale mediaplatforms?”. In het hoofdstuk ‘Trials op YouTube en TikTok’ gaat het over het persona: “Het persona dat is gebruikt in de trials op YouTube, is een persoon die zich interesseert in de Vikingcultuur binnen het (neo-) paganisme/heidendom. Zoals aangegeven in paragraaf 3.7 vallen onder het neo-heidendom religies die de natuur als heilig en bezield ervaren, waaronder Wicca en de Noorse religies Odinisme en Asatru. De Vikingcultuur is hieraan nauw verwant. De neo-paganistische gemeenschap is grotendeels progressief, maar oefent aan de randen ook aantrekkingskracht uit op sommige rechts-extremistische groepen (De Zutter, 2010). Deze aantrekking ligt vooral in de ‘eigen’ voorchristelijke cultuur, vrij van diversiteit en migratie (De Wit, 2000). De focus ligt hierbij onder andere op de pseudowetenschappelijke theorie dat Europa oorspronkelijk enkel door ‘pure blanken’ werd bevolkt en de bijhorende wens om dit te herstellen en behouden. Sommige aanhangers van Noorse tradities keren zich tegen het multiculturalisme en nemen hierbij soms rechtsextremistische standpunten in (De Zutter, 2010).”

Met als voetnoot: Zwissler, L. (2018). New Age, Wicca and Paganism. International Encyclopaedia of Anthropology, 1-11. Geraadpleegd via: https://www.academia.edu/download/67678668/New_Age_Wicca_Paganism_International_Encyclopedia_of_Anthropology.pdf

In de Nota ‘Grondrechten in een pluriforme samenleving’ (Kamerstuk 29 614, nr. 2iv) staat als noot:

“Vgl. in deze zin ECRM, X vs. VK, 4 oktober 1977, zaaknr. 7291/75: «It is evident that such facilities (for the manifesting of his religion) are only conceivable if the religion to which the prisoner allegedly adheres is identifiable. The Commission observes that in the present case the applicant has not mentioned any facts making it possible to establish the existence of the Wicca religion.»”

Maar terug naar de verkiezingen in 2023.

StemWijzer over controle op religieuze groepen

Een van de stellingen in de StemWijzer gaat over controle op religieuze groepen:

“De overheid moet strenger controleren wat jongeren leren bij kerken, moskeeën en andere organisaties die les geven op basis van een levensbeschouwing. Wat vinden de partijen?”

Daaruit zou moeten blijken dat geen enkele partij het eens-noch-oneens is met deze stelling. Eens met de stelling zijn: VVD, D66, GL-PvdA, PVV, SP, JA21, 50Plus, BVNL, Splinter en LEF.
Oneens met de stelling zijn volgens de StemWijzer: CDA, FVD, PvdD, ChristenUnie, Volt, SGP, DENK, BBB, Bij1, Piratenpartij – De Groenen, NSC, Libertaire Partij en Samen voor Nederland. Bij sommige partijen zou ik zelf hebben gezegd dat ze het ‘eens’ zijn, tenzij.
Maar interessanter is het om te kijken wat de partijen zelf in hun verkiezingsprogramma’sv hebben staan over godsdienstvrijheid.

Er even van uitgaand dat hekserij / wicca een religie is – ik weet dat met name Alexandrians er anders over denken – en ervan uitgaand dat heksen streven naar de vrijheid om die religie te beleven, dan zijn op het oog dit de beste partijen waar je als heks op kunt stemmen: ChristenUnie, DENK, NSC en, met een kanttekening, Splinter. Op het oog, want nogmaals: een programma kan mooi verwoord zijn, maar zegt niet altijd dat de partij het ook uit gaat dragen. En er zijn wel meer aspecten dan alleen godsdienstvrijheid die je wilt meewegen bij het uitbrengen van je stem.

ChristenUnie: “De vrijheid van godsdienst, vereniging, onderwijs en meningsuiting zijn belangrijke pijlers van de manier waarop we samenleven en mogen niet worden aangetast. Deze vrijheden gelden voor iedereen, juist ook voor minderheden. De gedachte dat vrijheid alleen geldt als je dingen doet of zegt die passen bij de seculier-liberale opvattingen van de meerderheid vormt een bedreiging voor de Nederlandse traditie van openheid, vrijheid en tolerantie.
De mensheid leeft in de verbanden van naties en volken, maar is wezenlijk één. We zijn met elkaar verbonden als medeschepselen en Gods zon schijnt over ons allemaal.”

Mooie taal. Maar uit de media weten we dat ChristenUnie-coryfeeën en hun achterban moeite hebben met van alles dat niet in hun denkraam past. We kennen de jaarlijkse artikelen in een aantal christelijke kranten als Halloween eraan komt. Is ‘hekserij’ of ‘magie’ het thema van de kinderboekenweek, dan wordt dat aan de kaak gesteld en de achterban en de buitenwereld worden gewaarschuwd voor ‘het gevaar van wicca’. Maar het is erger:

NRC onthulde de ‘gumcultuur’ onder uitgevers van school­boeken voor het basisonderwijs. Onder druk van christelijke lobbygroepen wordt er driftig gecensureerd: ‘discutabele theorieën’ zoals ‘evolutie’, ‘ver doorgevoerde vormen van emancipatie’ en wezens als spoken, draken en heksen – het is allemaal taboe. “Sprookjesfiguren liggen gevoelig bij gereformeerde scholen”, verklaarde een uitgever, een uitspraak die menig atheïst een bulderlach zal ontlokken. Maar laat ik hier niet een bestaat-God-wel-of-niet-spelletje van maken. Dat is niet de kwestie. ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers reageerde via Twitter op het NRC-artikel: “Veel liberalen zijn nu vooral voor de vrijheid om te zijn zoals ze zelf zijn. Alles wat afwijkt, moet verboden worden. Beklemmend.”

Trouw, 17 oktober 2021, onder de titel: Censuur wordt gepresenteerd als vrijheid en de openheid van het liberalisme als een dwangbuis.

“DENK koestert de aanwezigheid en de rol van religie in ons land. Er dient meer erkenning te komen voor de onmisbare meerwaarde van religieuze gemeenschappen. Vanuit deze overtuiging spreken wij onze waardering uit voor de grondwettelijke vrijheid van religie die steeds meer onder druk komt te staan.
Vrije dagen voor verschillende religieuze feestdagen. Naast de christelijke feestdagen moeten ook de belangrijke feestdagen van andere religies wettelijk worden erkend, zoals het Ramadanfeest (Eid ul-Fitr), Holi, Diwali, Jom Kippoer, Vaisakhi en het Offerfeest (Eid ul-Adha).
DENK wil een recht op verlof voor leerlingen en medewerkers op hun religieuze feestdagen. Dit respecteert en erkent de diversiteit van onze samenleving en zorgt voor inclusie binnen ons onderwijssysteem.”

NSC: “Onze nationale staat biedt culturele en religieuze gemeenschappen ruimte om zich te organiseren en te uiten. Het recht op godsdienstvrijheid en levensovertuiging, van vereniging en van meningsuiting is grondwettelijk verankerd. Vreedzaam samenleven is echter alleen mogelijk als de overheid deze vrijheden voor iedereen op een gelijke manier waarborgt. Dat hebben we in de afgelopen eeuwen met vallen en opstaan geleerd. Een basiswaarde is dat mensen en groepen de rechten die zij zelf opeisen ook aan anderen moeten gunnen. Een sociaal contract vraagt om acceptatie van andersdenkenden, een besef van wederkerigheid en een afkeer van bedreiging/geweld. De rechtsstaat dient de menselijke waardigheid en de persoonlijke gewetensvrijheid te borgen, maar kan hooguit het onderlinge respect bevorderen.”

Splinter: “Nog te vaak leiden traditie, religie, en familie tot groepsdwang. Op wie afwijkt of anders denkt, wordt druk uitgeoefend om zich te conformeren, in het ergste geval op straffe van geweld. Splinter komt voor hen op. Als sommigen in Nederland zich niet ten volle kunnen ontplooien, dan is de mogelijkheid om het leven naar eigen inzicht vorm te geven van alle Nederlanders in het geding. Vrijheid van de een, is afhankelijk van de mate waarin de ander vrij is.
De open samenleving wordt gekenmerkt door een vreedzame strijd van ideeën, waarbij het beste idee steeds aan invloed wint. Geen enkel idee, religieus of profaan, is in het vrije Nederland boven kritiek verheven.
Maar deze partij zegt ook: “Aparte vermelding van de vrijheid van godsdienst in de Grondwet wordt geschrapt. Alle vrijheden waarop gelovigen aanspraak kunnen maken, zoals de vrijheid van meningsuiting (artikel 7 Gw), vrijheid van vereniging (artikel 8 Gw), vrijheid van vergadering en betoging (artikel 9), zijn al veilig verankerd in de wet en in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.”

Nog een paar mooie passages van andere partijenvi:

GroenLinks – Partij van de Arbeid:
“In een gelijkwaardig land horen alle kinderen dezelfde basis te krijgen. Goede lessen over burgerschap zijn belangrijk voor het vertrouwen in elkaar en in de samenleving. Kerken en moskeeën mogen daar zelf invulling aan geven, maar de onderwijsinspectie ziet toe op de kwaliteit van deze lessen.”

SP: “Discriminatie bestrijden we altijd en overal, op basis van klasse, kleur, seksuele geaardheid, religie, leeftijd, of wat ook.”

Partij voor de Dieren: “De PvdD staat voor godsdienstvrijheid. Deze stopt waar andere vrijheden in het geding komen, b.v. bij homofobie of haat jegens andere religies. Signalen daarvan moeten worden onderzocht en zo nodig moet de Onderwijsinspectie optreden. Maar zonder aanleiding streng controleren is discriminatie.”

VOLT: “We houden op met het financieren van religieus onderwijs. Voor een open samenleving is het nodig dat kinderen uit alle geloofsovertuigingen elkaar al op school kunnen leren kennen. Door te stoppen met het bekostigen van scholen die één of meerdere geloofsovertuigingen uitdragen, zullen kinderen met verschillende wereldbeschouwingen elkaar eerder ontmoeten en van elkaar leren. Voor het realiseren van dit voorstel is aanpassing van artikel 23 van de Grondwet nodig.”

JA21: “Naast het versterken van de democratische inspraak van Nederlanders, gaat JA21 ook zorgen voor een betere bescherming van onze grondrechten. Dit doen wij vanuit de gedachte dat de kracht van onze samenleving de democratische erkenning van verschillende visies, levenswijzen, religies en seksuele voorkeuren is. Om de vrije democratische samenleving te garanderen, dienen klassieke grondrechten en vrijheden als vrijheid van meningsuiting, het kiesrecht, vrijheid van vereniging en godsdienstvrijheid het fundament ervan te vormen. Voor JA21 is dit het strijden waard, waarbij politieke correctheid van minder groot belang is dan openheid, eerlijkheid en duidelijkheid.”

Een opvallend standpunt van de SGP: “Christenen hebben wereldwijd het meest te lijden onder vervolgingen. Op dit moment hebben zo’n 360 miljoen christenen te maken met dagelijkse onderdrukking en achterstelling omdat ze geloven in Jezus Christus. Nederland moet zich met alle mogelijke (diplomatieke) middelen inzetten om hen te steunen. Godsdienstvrijheid moet een expliciet speerpunt zijn van het buitenlandbeleid.”

Boer Burger Beweging: “Iedereen in Nederland verdient gelijke kansen. Racisme en discriminatie zijn ontoelaatbaar en strafbaar. Punt. Voor BBB maken kleur, leeftijd, afkomst, seksuele geaardheid, gender en religie niets uit. Discriminatie is verboden. Sollicitanten bij de overheid worden puur op kwaliteit beoordeeld, niet op persoonlijke kenmerken. Woningtoewijzing is gebaseerd op urgentie, niet op afkomst. Alle bevolkingsgroepen worden gelijk behandeld.”

Bij1: “Alle vormen van religieus onderwijs, scholen en gebedshuizen worden volgens gelijke criteria beschermd.
Er komt meer keuzevrijheid in het opnemen van vrije dagen op basis van religieuze overtuiging.”

Het volledige verkiezingsprogramma van LEF “staat zo spoedig mogelijk online”. De partij heeft wel een goed programma op natuur en ecologie, feminisme, diversiteit, cultuur, onthaasting.

Ook opvallend is ‘Samen voor Nederland’: “Kerk en staat dienen te allen tijde gescheiden te zijn en te blijven van elkaar.”

Religieuze kentekenen in overheidsdienst?

Een aantal partijen gaat specifiek in op het al dan niet dragen van religieuze kentekenen in overheidsdienst.

“D66 vindt de neutraliteit van de politie essentieel. Echter geloofsovertuiging is net zomin als geslacht, huidskleur en seksuele gerichtheid, reden om de neutraliteit van mensen in twijfel te trekken. Om die reden is D66 voorstander van het toestaan van religieuze uitingen als onderdeel van het politieuniform.”

GL-PvdA: “Ook ambtenaren en andere werknemers moeten in beginsel de zelfbeschikking hebben om zich vrij naar eigen levensovertuiging te kleden, inclusief religieuze uitingen.
Het verbod op religieuze uitingen bij de politie schaffen we af.”

PvdD: “Boa’s mogen een hoofddoek of keppel dragen of op een andere manier uiting geven aan hun religie.”

VOLT: “We pakken discriminatie op basis van religie aan. Volt is om die reden tegen het verbod op het dragen van een hoofddoek of andere religieuze uitingen voor politieagenten en andere mensen die bij de overheid werken.”

JA21: “Geen hoofddoekjes of andere religieuze uitingen bij politie, boa’s en andere overheidsdienaren die een publieke functie bekleden.”

DENK: “Secularisme is geen staatsatheïsme. DENK staat voor een samenleving waarin iedereen een plek heeft. Of je nou religieus bent, of niet. Wij constateren echter dat de publieke rol van religie in toenemende mate wordt geproblematiseerd. Secularisme, wat eigenlijk een neutrale overheid zou moeten inhouden waarin voor iedereen een plek is, wordt steeds meer uitgelegd als staatsatheïsme, waarbij religie wordt uitgebannen of met wantrouwen wordt benaderd.”

BBB: “In haar uitstraling verwachten we van de geüniformeerde diensten een neutrale opstelling, dat betekent dat er geen ruimte is voor zichtbare uitingen van politieke of religieuze overtuiging.”

BIJ1: “Ook het verbod op het dragen van een hoofddoek voor rechters, griffiers en bij de politie wordt opgeheven.”

Splinter: “Ieder mens moet zich vrij kunnen verbinden aan een geloof of overtuiging. Of zich veilig ervan kunnen losmaken. Dat kan alleen in een seculiere samenleving met een neutrale overheid. Een seculiere samenleving is een voorwaarde voor gelijkwaardigheid.
Splinter bepleit scheiding van kerk en staat. Religie is een privéaangelegenheid. De publieke ruimte is van ons allemaal en dient neutraal te zijn zodat iedereen zich vrij kan voelen.”

Tot slot

Dit is het resultaat van het doorvlooien van de verkiezingsprogramma’s op één punt. Misschien niet zozeer behulpzaam straks in het stemhokje, maar wel informatief of vermakelijk. Ik hoop wel dat je straks gebruik maakt van je recht om te gaan stemmen. In het verleden is ervoor gevochten dat we kiesrecht hebben, en het is in lang niet alle landen ter wereld zo vanzelfsprekend dat je mag stemmen. Of dat je keuze hebt uit zo’n groot aanbod van partijen en kandidaten. Bedenk ook dat jouw stem de doorslag kan geven of je favoriete partij een zetel (extra) haalt of niet. Als de reststemmen geteld worden, kan net die ene stem dat verschil maken. Magisch toch?

i  Op https://www.ipsos.com/nl-nl/politieke-barometer lees je de peilingen in de nieuwe Politieke Barometer (uitgevoerd tussen 13 en 16 oktober). Lees voor meer informatie over de verkiezingen ook https://prodemos.nl/thema/verkiezingen/

ii  Kamervragen 2005-2006, nr. 200, Vragen van de leden Van Vroonhoven-Kok en Omtzigt (beiden CDA) aan de staatssecretaris van Financiën over de opleiding tot heks. (Ingezonden 29 september 2005) https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20052006-200.html

iii  Rapport ‘Rechtsextremistische radicalisering op sociale mediaplatforms? Ontwikkelingspaden en handelingsperspectieven’ https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-1111752.pdf

v  Het tijdschrift EW geeft een hele reeks verkiezingsprogramma’s https://www.ewmagazine.nl/nederland/achtergrond/2023/09/verkiezingsprogramma-van-elke-partij-1363975/, maar via een zoekmachine kun je ze bijna allemaal achterhalen.

vi  De partijen worden genoemd in de volgorde waarin ze gepresenteerd worden door de Kiesraad: https://www.kiesraad.nl/actueel/nieuws/2023/10/23/kandidatenlijsten-tweede-kamerverkiezing-2023-definitief.

Geplaatst in Artikelen | Getagged , , , | Reacties uitgeschakeld voor Met de bezem in het stemhokje: heksen en de Tweede Kamer

The Samhain God Charge… or why accreditation is important

For a number of years now, I have used a poem usually referred to as ‘The Samhain God Charge’ in my Hallowe’en/Samhain celebrations. This poem:

‘I am the God who waits
In the dead of the Year, in the Dark of life,
In the depths of the wood where no birds sing
There will you rest again in My hand

Be fearless to look upon My death’s head
For I have other faces, and another hand
To give again that which I take

Come gladly to my call;
The Great Mother  holds My promise
And no thieves shall steal from you,
Nor evil ones harm you
In the compass of My hand.

Remember you trusted Me in the Spring –
Green child places, finding enchantment,
Found Me merry in Summer attendance
when you wed
Feared not to meet Me in Autumn forest hunt,
Shrink not from Me in the Winter snow.

Have you not seen the return of life to the Earth,
Safe in My keeping?
Will I do less for you My children?

I am the Great Lord of Death who waits for you
Have faith in Life and trust in Me.
As the circle of the year
Brings forth the time of My domai
Take Me to your hearts
As you have ever been in mine.’

I tried on several occasions to find the author of it. I wrote as late as 2021:

Invocation: I can’t find an accreditation for the Samhain God Charge. However, it was quoted in Persuasions of the Witch’s Craft: Ritual Magic in Contemporary England by T. M. Luhrmann, originally published in 1989.

Patricia Crowther – in her book One Witch’s World, p.93, mentions poet Gwion:

One of Gwion’s poems has appeared several times in print, without due acknowledgement to the author. Originally entitled ‘The God Speaks’, the verse begins: ‘I am the God who waits, in the dead of night, in the dark of life, at the end of the lane…’

I tried to find out more about ‘The God Speaks’ but came to a dead end.

Here is another link, thanks to Tam!

But again no accreditation whatsoever!! This is so frustrating!

However, eureka! … on 23rd October 2022, during an online meeting, Rhys Chisnall did recognise it and told us:

“The original poem is called, ‘The Dolmen’ and is by Reg Hinchliffe.” He was even able to locate the magazine it appeared in and sent these images:

 

 

Finally I was able to accredit Reg Hinchliffe as the author!

Why accreditation is important. The moral of this story is to check the sources of ritual texts, poems and so on. Sometimes we need to double-check, especially when we are quoting someone.

When we use quotes from ancient texts such as The Greek Magical Papyri it is important to note the translation used. It is common practice to copy the link to the translation and date accessed. We may never know who the author is of an ancient text so let us try our utmost to accredit recent authors. This is particularly important – but rarely happens – when people quote (published) Books of Shadows. How many times have you wondered, who wrote this and when?? Remember ‘Credit where credit’s due’.

As a side note, I am trying to find out more about Reg Hinchliffe and his contribution to the Craft. I really like his poem ‘The Dolmen’ and can understand why it has been used on numerous occasions as a ‘Samhain God Charge’. I understand he has written more poems. Who knows what we might find?

Watch this space!

See also: Blood Moon & Samhain October 28/31, 2023.

Geplaatst in English articles | Getagged , , | Reacties uitgeschakeld voor The Samhain God Charge… or why accreditation is important

Blood Moon & Samhain, October 28/31, 2023

It is Autumn, the leaves on the trees are turning to a myriad of shades of orange, red, gold, brown, and bronze – the final blazon of colour before the darkness of winter.

Blood Moon; this is the full moon directly before Samhain / Hallowe’en. A time when the animals are culled. Their blood is rich, warm, full-bodied. A time when the apples are the sweetest, the nuts are fleshy and sumptuous. The grapes are being made into wine. All in preparation for the winter.

Create a mandala with fruits of the season. In the centre place a red candle. And next to the mandala a chalice of red wine. Open your circle as usual. Imagine friends joining you.

Blood moon meditation.

Sit comfortably around the mandala and visualise the circle around you.

Then light the candle(s) in the mandala. Contemplate on how the plants and trees came to fruition. The hours of growing the effort made to produce the harvest.

How does the body produce blood? What is blood? What is a blood sacrifice? What is a blood rite / Rite of Passage?

Imagine blood circulating around your body – be part of the bloodstream… the red river of life, swirling, spiralling, you enter a trance – only hearing your heartbeat in the background.

Slowly, slowly you come back to normal consciousness.

Chant: Blood to blood, Heart to heart, Spirit to Spirit… with love  

Imagine now walking in a long procession with a lantern… leave the circle in your mind’s eye at the open door in the West. See everyone joining the procession, each adding their own light. You will find that it is easier to focus on the person’s light in front of you. As you look back the chain of lights looks like a snake winding its way across the land.

You walk for a while remembering what has happened this last year. Also, remember how things were at Beltane when the Earth was teeming with life.

After a while you come to a cave. You all sit around the opening waiting for everyone to arrive. Sit in a semi-circle and put your lantern in front of you. All is silent. Feel the calmness and the occasional brush of wind. It is cold and you pull your cloak around you to keep warm. You notice a small fire in the brazier/fire dish in front of the cave, the orange embers glowing eerily.

You are not quite sure of what to expect but you know you have been called here. You feel calm.

Everyone has arrived now. Look around the half circle… some people you know, others you don’t.

Your eyes are well-used to the dim light now. You see in the opening of the cave an old man appears, also holding a lantern. He reminds you of the Hermit…

He says:

                         ‘I am the God who waits
                        In the dead of the Year, in the Dark of life
                        In the depths of the wood where no birds sing
                        There will you rest again in my hand                       

                        Be fearless to look upon my death’s head
                        For I have other faces, and another hand
                        To give again that which I take                       

                        Come gladly to my call;
                        The Great Mother holds my promise
                        And no thieves shall steal from you,
                        Nor evil ones harm you
                        In the compass of my hand.

                        Remember you trusted me in the Spring –
                        Green child places, finding enchantment,
                        Found me merry in Summer attendance
                        when you wed
                        Feared not to meet Me in Autumn forest hunt,
                        Shrink not from Me in the Winter snow.

                        Have you not seen the return of life to the Earth?
                        Safe in My keeping?
                        Will I do less for you My children?                       

                        I am the Great Lord of Death who waits for you
                        Have faith in Life and trust in Me.
                        As the circle of the year
                        Brings forth the time of My domain
                        Take Me to your hearts
                        As you have ever been in mine.’

Listen to His words and open your heart.

As you let your spirit go forth you see the spirit of loved ones who have gone before. Welcome them.

They may want to tell you something or ask you something. Let them speak and listen.

Additional: If you want, prick your finger and let a drop of blood fall into the wine. As you drink the wine remember the bonds created by Blood Brothers and Sisters.

Thank the Gods for letting you share this moment.

When you are ready sit down and close the circle, as usual.

Notes:

Blood moon medallion, from the Silver Circle Moon Calendar: http://silvercircle.org/wicca-hekserij/mystery-moon-calendar/

Note from Merlin about the Blood Moon: “The Celts started their year with Samhain or the Blood Moon, and I assume that, depending on the Blood Moon being early or late with respect to what was happening in nature, the priest or priestess would insert the thirteenth moon, the Ice Moon, in the middle of Winter, in order to align the moons again with the start of the next cycle: Imbolc, birth. In this way, normal people could use the cycle to keep track of past, present and future.”

This year, 2023, Blood Moon is nearly aligned directly with Samhain. The poem sometimes called the ‘Samhain God Charge’ is in fact called ‘The Dolmen’ and is by Reg Hinchcliffe, written in 1990.

See for more information the article: The Samhain God Charge… or why accreditation is important.

Geplaatst in English articles | Getagged , , , , | Reacties uitgeschakeld voor Blood Moon & Samhain, October 28/31, 2023