TALES OF INDIA – Muziris, a spicy tale of temples and mysterious rituals – part 1

From the forest of Tamil Nadu and the Nilgiri Hills, my journey continued eastward towards the Malabar Coast and Kochi (formerly Cochin) and Fort Kochi in the state of Kerala.

Fort Kochi was a small fishing village certainly from the 7th century BCE until about the 14th when Kodungallur and the ancient port of Muziris were more or less destroyed by a giant tsunami in 1341. In the 16th century, it was the Portuguese who were granted trading rights by the Raja of Kochi (1503). He also gave them permission to build a fort. It was the Dutch who later destroyed the fort and settled in 1683, until 1795 when the British took control.  There are several historic sites in the area well worth visiting including the Chinese fishing nets and the St. Francis Church. It was here that the Portuguese explorer, Vasco da Gama died and was buried in 1524. However, his remains were moved to Lisbon 14 years later.

(A gravestone in St. Francis Church – in Dutch. Fort Kochi, Morgana January 2017)

However, it was Muziris which intrigued me. A year or so earlier I had received a book to review called “Isis – Goddess of Egypt & India” by Chris Morgan / published Mandrake of Oxford. I was fascinated by Morgan’s theory of a secret Isis cult around Muziris, the ancient port. In fact, I was so intrigued that I decided to head for the Malabar Coast when planning my trip to South India and go and look for myself.

Now coincidentally (😊 ) in 2015 The Government of Kerala, department of Tourism, decided to launch the Muziris Heritage Project. While I was there, there was also a special exhibition called the “Muziris Bicentennial”. What timing!

 

I decided to hire a taxi for the day and explained my plan to the driver. Although he was a local he hadn’t visited some of the places I mentioned. He was rather intrigued and ended up accompanying me to some of the sites. This proved to be invaluable since some of the places were locked up and he managed to find the curators who let us in. He was also able to translate which is always handy 😊

Leaving Fort Kochi, we headed north for Kodungallur and the Bhagavathy temple – see map. This is the temple which Chris Morgan believes is on the same spot as the Roman temple of Augustus. This temple has never been found but it is clearly marked on the Peutinger map. I saw a copy of this map at the museum of the Muziris excavation.

(Peutinger map – the Roman Temple of Augustus is marked at the bottom right hand corner. Muziris Excavation Museum, Morgana January 2017)

There are also online versions available of the map which is several meters long. The portion pictured here is the most easterly section.

 Morgan, “Karumba Devi is another name of the Goddess Bhagavathi, a form of Kali. Recent research indicates that it may have had several earlier dedications, including one to Pattini[1], a goddess or spiritual entity these days only worshipped in Sri Lanka.”

We arrived at the temple mid-morning to throngs of people queuing up to go into the temple. It was a festival day and as such I, as a non-Hindu, wasn’t allowed to go in. Some Hindu temples have parts of the temple grounds which are restricted to men-only, or Hindus-only. I was however able to walk around the outside and take pictures. Quite often there are places to offer flowers and make donations, puja, and there was an impressive construction outside the entrance to the temple… see photo.

(At the entrance to the Bhagavathy Temple, Kodungallur – Morgana Jan 2017)

 

The temple itself is built in the Malayam style, which is unique to Kerala. Since there are heavy monsoon rains in this area the long-gabled roofs are well equipped to cope with the torrential rains.

(Dedicated to the Goddess Bhagavathy, the temple is built in Malayam style, unique to Kerala – Morgana Jan 2017)

In his book “Isis Goddess of Egypt & India” Chris Morgan describes the Bhagavathy Temple at some length. He was curious as to the underlying structure and the older Kali temple. He cites another work “The Secret Chamber, a historical anthropological and philosophical study of the Kodungallur Temple” by Induchudan, (1969):

“This intriguing title is a reference to a continuing mystery connected to the temple’s construction. There is a door on the western wall of the sanctum sanctorum of the Kali shrine which opens to give a view of the western wall of the secret chamber. There are no doors or windows above ground, the walls are made of granite with a stone roof. On Kali festival days, this door is opened to allow certain VIP’s to see a red cloth draped over the secret chamber. There is no way to this chamber from inside the temple. Something terrible and mysterious is presumed to be located in the secret chamber, but nobody knows what. Even so, the existence of the chamber and connecting tunnel have an impact on the life of the temple.”

Morgan, “Could it be true, as some say, that the ‘remains’ of Pattini, a goddess whose rites closely resemble those of the Egyptian Isis, are hidden in this chamber?”

There is also the theory that this chamber was used for initiations. Morgan cites the work of Gananath Obeyesekere, who thinks that the chamber was both ‘tomb and womb’.

He writes that Obeyesekere also investigated “whether similar initiation tunnels might exist in other local temples. He found another rare example in the temple to Shri Rama in Tiruvilvarnamala. (About 100 km from Kodungallur). In a ritual call Punarjani Guha, meaning rebirth, devotees crawl along a 150m natural tunnel. Parts of it are very difficult to crawl through and as such it is considered to be quite a challenge.

The major festival connected to the Bhagavathy temple is also quite ‘challenging’. It is called the Bharani festival and is “one of the major festivals of Kerala. It is a month of festivities from the Bharani asterism[2]  in the month of Kumbham to 7 days after the Bharani asterism in the month of  Meenam. It normally falls between the months of  March and April. The festival usually starts with a ritual called ‘Kozhikkallu moodal’ which involves the sacrifice of cocks and shedding of their blood, which forms an important feature of this temple. The members of the “Kodungallur Bhagavathy Veedu” are allowed to participate in this ritual. It is to appease the goddess Kali and her demons who take delight in blood offerings.”

“’Kavu Theendal’ is another major part of the festival. Bhadrakali being the patron of the royal family of Cranganore, the Raja of Kodungallur plays an active part in the celebrations. Standing on a platform built around a banyan tree, the Raja spreads out a silken parasol soon after the door of the Devi shrine is opened. This gesture represents a permission given for all castes to enter the precincts of the temple for worship. Devotees run around the temple three times with sticks in their hands, before entering the shrine. The ritual commemorates the slaying of the demon Daruka, and the sticks are said to be substitutes for the swords and other weapons used for the ritual in the past.

During this ritual, Vellichapads, (oracles of the goddess), dressed as the goddess and said to be possessed by her, run around the temple in a frenzied trance state, waving their sickle-shaped swords in the air while the members of their retinue offer reverence over the inner quadrangle of the temple. They yell out lewd, bawdy, abusive cries at the goddess, which is said to please her. This is followed by a purification ceremony the next day.”

See this video clip of the: Kodungalloor Bharani Festival Swathi Kavutheendal 2016

Note the use of the sticks, which is reminiscent, I think, of the Wild Hunt dancers. They are also a substitute for the sickle-shaped swords carried by the Vellichapadu. Adorned with bells the swords are also known as “Oracle swords”.

 

Oracle sword, used by the Vellichapadu (local language) known as the revealer of light, is a mediator between the deity and the devotee – Kerala Folk Museum, Morgana January 2017)

Chris Morgan also describes this festival in detail in his book – he also writes, “The female Vellichapadu have special initiations into the mysteries of the goddess. Because of this, they are able to produce oracles for clients, predicting the future but also providing reassurance, chastisement, and one presumes even help resolve disputes”.

“A large congregation of velichappadus (meaning ‘revealers of light’ in Malayalam) arrives in the temple as part of the festival. Also known as oracles, the velichappadus wear red costume and smear their body with turmeric powder. They wear huge waist belts studded with bells and hold aloft sacred swords of different sizes and shapes. The oracles perform a frenzied dance, repeatedly slashing their foreheads with curved swords. As a supreme symbol of their devotion, they make a sacrificial offering of their own blood to the deity. The oracles and devotees go around the temple chanting lewd songs in praise of the goddess.” (http://www.indiavideo.org/kerala/festival/velichappadu-oracles-kodungallur-7045.php)

Morgan, “There are several theories as to why this strange interaction occurs, but a good one advanced by Induchudan, is that the underlying focus of the Bharani festival is the original cult of Pattini, whom we have identified as a form of Isis. In a sense, it is a temporary reclaiming of the shrine by the remnants of her original devotees. The focus of the rite would have been the secret chamber, which the candidate entered and then re-emerged through the tunnel reborn. The opening of the umbrella, the pollution and the frenzied run, all centre on the eastern, largely unused portico which is really the home of Pattini. The left breast is also said in Tantric lore to be the seat of a woman’s shakti power. Thus women pilgrims do expose their left breast whilst singing and chanting in the festival.

Almost all scholarly commentators agree that there is a something extremely heterodox, perhaps even alien, in the ritual activities at this temple. Many such as author Obeyesekere in passages discussed earlier, ascribe this to the influence of the Syrian cult of Attis and the goddess Cybele.”

As I mentioned earlier I was at the temple in January 2017 whilst another festival was being held. Although I couldn’t enter the temple I could walk around the outside area. And there were, not quite the velichappadus with the Oracle swords, but ladies who were giving readings using parrots.  I decided to have a reading. The parrot was let out the little cage and it picked a card from the shuffled, spread out deck. Then the lady interpreted the card.

(Divination by parrots, Kodungallor, Morgana January 2017)

 

 Without a doubt, the Bhagavathy Temple is one shrouded in mystery and well worth a visit. With Morgan’s book under your arm, it becomes even more intriguing. Perhaps this really was the original site of the Temple to Augustus?

(to be continued… )

References:

“Isis – Goddess of Egypt & India” by Chris Morgan / published Mandrake of Oxford. See my review elsewhere in WRO: https://wiccanrede.org/2017/11/review-isis-goddess-of-egypt-india/

Interview with Mogg Morgan, where he talks about Muziris: https://www.spreaker.com/user/occultofpersonality/mogg-morgan and here: https://www.youtube.com/watch?v=D3AH_Gma3ic&feature=youtu.be

Muziris Project:  https://www.muzirisheritage.org/muziris-project.php

Map: https://www.muzirisheritage.org/images/MuzirisOverallMap-large.jpg

Muziris Bicentennial: http://www.kochimuzirisbiennale.org/

“The Secret Chamber, a historical anthropological and philosophical study of the Kodungallur Temple” by Induchudan, [Trichur: Cochin Devasan Board] (1969) 

The Cult of the Goddess Pattini. By GANANATH OBEYESEKERE. Chicago: University of Chicago Press, 1984. xvii, 629 pp.

Punarjani Guha: https://en.wikipedia.org/wiki/Vilwadrinatha_Temple#Punarjani_Guha

Bharani festival: https://en.wikipedia.org/wiki/Kodungallur_Bhagavathy_Temple

Velichappadu: http://www.indiavideo.org/kerala/festival/velichappadu-oracles-kodungallur-7045.php

Footnotes:

[1] Pattini, or yogini, a supernatural entity

[2] Bharani star (Devanagari: भरणी)(Tamil: பரணி) is the second nakshatra in Hindu astronomy

Geplaatst in English articles | Getagged , , , , , , | Reacties uitgeschakeld voor TALES OF INDIA – Muziris, a spicy tale of temples and mysterious rituals – part 1

De eerste ontmoeting met hekserij en heksen

Voor dit themanummer van Wiccan Rede over ‘ontmoeting’ vroeg ik bekenden en onbekenden: Hoe kwam jij voor het eerst in contact met hekserij / wicca / paganisme / heidendom? En hoe kwam je in contact met de eerste heks / heiden / paganist die je ontmoette? Vóór internet bestond, voordat er heksencafés waren, ging dat anders dan nu.

Dat wicca bestond had ik (Jana) gelezen in het boek ‘Heather’ van Hans Holzer, dat ik leende uit de bibliotheek. Nadat ik een een interview in Viva las met Magnus en zijn hogepriesteres, schreef ik een brief aan het tijdschrift, met een postzegel erbij, en het verzoek of ze mijn brief wilden doorsturen naar de twee heksen die waren geïnterviewd. Dat gebeurde en leidde ertoe dat ik werd uitgenodigd voor een gesprek. Dat was interessant, maar met hen voelde ik niet de ‘klik’ die ik zocht. Dat kwam pas toen ik de volgende twee heksen ontmoette.
Ongeveer dit stukje plaatste ik op internet, met de vraag hoe dat bij anderen ging.

Hieronder kun je de reacties lezen van heksen, heidenen, enzovoorts die in verschillende perioden voor het eerst contact zochten. Van de tijd van de ‘aan jezelf geadresseerde envelop met postzegel’ (voor de Engels sprekenden: een SASE – Self Adressed Stamped Envelope) tot aan de periode met internet, heksencafés en sociale media. Van blij zijn dat je überhaupt een adres vond, tot niet weten hoe je de juiste – meest bij jou passende; ‘echte’ – personen vindt tussen al diegenen die je vindt. Rond 1980 waren er Elsy in Alkmaar en Merlin en Morgana in Zeist. Via artikelen in Bres en contactgegevens in enkele boeken kon je hen vinden, en wat later ook Magnus en Melkor die zelf een boek schreven. Er waren ook al vroeg artikelen in ‘feministiese’ tijdschriften.

Wat later verschenen de boeken van Joke en Ko Lankester en rond de verschijning van de boeken van Vivianne Crowley en Phyllis Curott was er een hype, die nog niet over was toen Susan Smit met haar boek kwam. De hype is inmiddels wel weggeëbt, maar wie interesse heeft in wicca, eclectische hekserij, paganisme, heidendom, enzovoorts kan nu makkelijk aan informatie komen. Ook in Wiccan Rede vind je contactadressen onder de tab ‘Adressen’, zowel ‘Arachne’s web’ als de lijst met heksencafés, moots en meets. Op internet kost het geen moeite om websites te vinden van Greencraft, van Lunadea en van de Heksehoeve van Margarita. Om maar een paar van de opties te noemen.

Daadwerkelijk contact leggen blijft echter nog even moeilijk als voorheen. Je moet maar durven om naar een heksencafé te gaan! (Tip: neem iemand mee die je kent, en natuurlijk mail of bel je tevoren. Stel gerust alvast de vragen waar je mee zit). Meestal valt het mee, en soms leidt het naar heel waardevolle ontmoetingen en zelfs naar vriendschappen voor het leven.

A vond haar eerste contact: “Door van dezelfde Magnus ‘Ik ben een heks’ in de bieb te vinden! Vorige week heb ik het via Marktplaats eindelijk zelf in mijn bezit gekregen. Vervolgens schreef ik naar het adres achterin van Elsy in Alkmaar. Die hadden geen plek of tijd of gelegenheid en zo kwam ik in Zeist terecht. The rest is history! (Anders was ik nu Alexandrian ??) Dat was rond 1990.”

B ging naar een boekbespreking door Elsy in de bibliotheek in Rotterdam. Ze had contact via Green Circle en had het Magisch Jaar in Eindhoven gedaan. Elsy was daar de bindende factor en er waren heel veel coryfeeën aanwezig.

C was ook bij die boekbespreking en herinnert zich dat magisch jaar in Eindhoven nog goed. Ze ziet Elsy nog steeds met regelmaat. Ze leerde wicca kennen door het boek van June Johns, The king of the witches’, over het leven van Alex Sanders. In 1969, denkt ze.

In januari 1987 was er een uitzending over Elsy en Alex op de RVU (educatieve omroep, J.). “Ik heb naar de RVU geschreven of ze mijn brief aan Elsy wilden doorsturen. Ik werd door haar uitgenodigd voor een gesprek. Ik was DOODNERVEUS, heb een half uur in de auto aan het kanaal zitten roken en toen ik uiteindelijk voor haar deur stond wist ik dat mijn leven voorgoed zou veranderen. De beste beslissing ooit ??”

E leerde wicca kennen door een onverwachte ontmoeting met Marian Green op een boekenmarkt in Engeland en later door de ontmoeting met Morgana en Merlin en de hierdoor ontstane vriendschappen met diverse mensen, onder wie Jana. Nog veel later ontmoette E Magnus en werkte samen met hem in zijn cirkel. “Zo ben ik een heks geworden”.

Judith Selene kwam in contact door een erfenis waarbij ze zich verbaasd door een stapel boeken heen wurmde over hekserij en ergens achterin een boek (“ik denk ook dat van Magnus”) het adres vond van Silver Circle. “Die heb ik toen een brief geschreven en toen kreeg ik antwoord van Merlin. Ik heb daarna de Silver Circle-training gedaan en hij heeft me in contact gebracht met Dolores Ashcroft-Nowicki. Iets waar ik hem nog altijd intens dankbaar voor ben :-)”

Morgana: “Over Dolores gesproken.. in 1977 gingen wij – Merlin & ik – op zoek naar mensen die ons konden helpen. We kwamen cursussen tegen van zowel Dolores als Marian Green. ‘The Natural Magic Course’ van Marian werd onze keuze maar we hielden ook contact met Dolores. ik heb nog steeds contact met beiden. 🙂 Dat we uiteindelijk bij Gardnerians in Engeland terechtkwamen was te danken aan een papiertje met een adres in Brighton, gevonden in The Atlantis Bookshop, London.”

G had als jong meisje over de heksenverbrandingen gehoord, “dat leek me een afschuwelijke dood. Kan me nog herinneren dat ik op bed zat en me probeerde hoeveel pijn dat zou doen, brrrr. Toen was ik al gek op kruisridders, die kostuums, de paarden en de zwaarden. ‘Kruistocht in spijkerbroek’ was mijn lievelingsboek. Mijn moeder voerde me griezelboeken, dus ik had al heel veel gelezen over heksen en spoken, vooral de enge verhalen. Toen ik 25 was vond ik ‘Leer en ritueel der Hogere Magie’ van Eliphas Levi in de bieb, daar snapte ik niet veel van. En ik kocht een LP, ‘Dreamweaver’ van Sabbat, omdat ik de hoes zo mooi vond. Daar bleek een heel verhaal op te staan over een monnik die naar Engeland werd gestuurd om de heidenen te bekeren. Hij komt aan land en ontmoet daar Wodan, dan volgt er een hele theologische discussie op metal-muziek, geweldig. Zo kwam ik op het spoor van het paganisme. En ik deed aan LARP, daar zie je ook prachtige, hele plechtige zelfbedachte rituelen. Ik ben erg artistiek aangelegd, dus ik goot al mijn kennis en problemen in schrijfsels, tekeningen en kleding. Ik heb zelfs een paar keer opgetreden als Heks. Ik vond ‘Heks’ van Susan Smit een erg bijzonder boek, dat betekende toch dat het niet meer zo raar was om praktiserend heks te zijn. Er gebeurden vreemde dingen die ik niet kon rijmen met mijn gewone nuchtere 20-eeuwse kijk op zaken. Het zorgde ervoor dat ik ging geloven in een Hogere Macht, anders zou ik mezelf voor gek moeten verklaren. Maar die dingen gebeurden echt. Een paar jaar geleden heb ik me voor het eerst gerealiseerd dat ik ‘spoken’ zie, af en toe. Voel me zeer vereerd dat ik boodschappen uit het hiernamaals mag overbrengen, heb al een paar keer een weduwe de groeten mogen doen”.

H vond zijn eerste contacten “Eigenlijk nog het meest dankzij ‘Onkruid’ denk ik, waar begin jaren negentig wat extra aandacht aan moderne Hekserij werd besteed. We konden via Silver Circle ook een speciale Keltische jaarfeestenkalender bestellen en aangezien ik mij toen vooral bezighield met Kelten (op het gebied van Volkenkunde) besloten we (M en ik) die kalender te bestellen. Dat dan wat betreft Wicca. Hekserij – of eigenlijk paganisme – als religie, daar was ik al veel langer mee bezig eigenlijk (in verband met studie naar menselijke religies en oorsprong) maar had er tot mijn schande eigenlijk nooit eerder bij stil gestaan hoeveel dat nog leefde (in de jaren ’80-’90). Toen we dat eenmaal beseften, doken we in de materie en het eerste boek op dat gebied wat we lazen was van Magnus ‘Ik ben een heks’. Daarna kwamen de boeken van Joke en Ko aan de beurt. En toen was er HEXCC !!!”

HexCC was een online verschijnsel dat niet meer bestaat (voor zover ik weet). Een mailgroep die voorafging aan de diverse fora, zoals (vooral) het ‘eikenhouten’ forum van Silver Circle. HexCC was erg populair onder de mensen die interesse hadden in hekserij en aanverwante zaken, en die al beschikten over een ‘personal computer’ en e-mail-adres.

I was altijd buiten te vinden, bramen plukken in het wijkpark en meehelpen op de kinderboerderij. “Uiteindelijk wilde ik kunnen overleven op wat de natuur te bieden had qua eetbare planten. Dus ging ik veel lezen en opzoeken over geneeskrachtige kruiden en eetbare planten. Vervolgens kwam ik op websites terecht over hekserij en ben ik boeken gaan lezen (stiekem, want van m’n ouders mocht het niet) over hekserij. En vond ik alles met heksen interessant. Ik heb ook een rituelengroepje ‘geleid’ toen ik op de middelbare school zat, waar ik jaarfeesten en maanfeesten mee vierde in de Broekpolder (Vlaardingen). Ik las ook wel van heksencafés maar daar moest je 18 voor zijn en dat was ik toen nog lang niet. Ik bedacht me toen van nou, dan kan ik maar beter van alles erover gaan lezen. Waaronder de boeken van Scott Cunningham en Joke & Ko. Uiteindelijk belandde ik in 2010 op het heksencafé in Rotterdam.”

J kwam als tiener in de bieb het ‘Handboek voor Heksen’ (van Noud van den Eerenbeemt, J.) tegen. “Dat vond ik een zeer intrigerende titel. Wat dingen gelezen verder maar ik kon er niet zoveel mee. Jaren later kwam Susan Smit met haar boek. Dat leidde tot een aantal artikelen waarin werd verwezen naar het internet als ontmoetingsplaats van heksen. Toen ik eenmaal op ‘Whiteshadow’ zat kon ik bij wijze van spreken overal bij, overal aan snuffelen. En toen … ook nog eens een heksencafé in Amsterdam opende kon ik eindelijk ‘IRL’ kennismaken met andere mensen die met dit soort dingen bezig waren.”

K hoorde over wicca “Via vriendinnen op de middelbare school. Dat was in de jaren ’90, tijdens de hype. Ik kwam op de website van Silver Circle na wat gegoogle en nam een abonnement op de Wiccan Rede. De eerste heksen ontmoette ik vervolgens op een heksencafé in Amsterdam, Amstellodea.”

L: “Toen ik in 1989 het boek ‘Ik ben een heks’ van Magnus in de bieb vond. Dat resoneerde heel sterk met hoe ik de wereld als kind ervoer. Daarna jarenlang met veel moeite boeken bij elkaar geschraapt en veel zelf ervaren en bestudeerd. Vanaf m’n 18e ging ‘het slot eraf’ en na een serie onwaarschijnlijk lucide ’toevalligheden’ bevestiging gekregen over de verdere weg. De juiste mensen ontmoet via HC Utrecht en aan de slag gegaan.”

M was als kind altijd al spiritueel, “en toen ik zo’n 12 jaar was, wilde ik op zoek naar een kader voor die spiritualiteit, herkenning, en andere mensen die hetzelfde dachten. Kortom ik zocht een religie. Ik heb letterlijk de Wikipedialijst van religies afgescrold en op elke onbekende religie geklikt. Neopaganisme en wicca stonden helemaal onderaan. Ik vond het heel interessant, maar de eerste echte vonk ontstond door het boek ‘Magische Meisjes’ van ‘Heksemina’. Dat is voor kinderen, maar ik vind het nog steeds een geweldig boek.”
(Zie de recensie in een vorig nummer! J.)

N houdt het kort: “35 jaar geleden met een boek van Zsuzsanna Budapest!!”

O leerde via handboogschieten een groepje jongens kennen die zich met hekserij bezighielden. “Zij leenden me hun boeken uit toen ik interesse toonde en zo kwam ik op het heksenpad. Daarna leerde ik al snel op school twee meiden kennen die hekserij ook interessant vonden maar er verder niets mee deden. Via een advertentie in de krant, een oproepje voor een open viering, ben ik bij een coven terechtgekomen.

En ik ben in die tijd ook lid geworden van eerst het Whiteshadow-forum, daarna het Magisch-forum en toen het forum van de Silver Circle. Met name daar heb ik heel veel heksen door leren kennen.”

P mijmert: “Een vraag die herinneringen oproept uit lang vervlogen tijden hoe de ene ontmoeting tot een andere leidt. Zo halverwege de jaren tachtig van de vorige eeuw bezocht ik de Kosmos in Amsterdam voor een workshop die werd gegeven door Susun Weed, een inheems Amerikaanse en oprichtster van haar Wijze Vrouwen Traditie. Ze gaf ons opdracht in de lunchpauze naar buiten te gaan opzoek naar plantjes in de stad die tussen de tegels en op andere haast onmogelijke plekken groeiden.

In de middag vertelde ze van elk takje en blaadje tot welke plant het behoorde, of het eetbaar was en over de eventuele geneeskrachtige werking ervan. We wisten niet van elk plantje de Nederlandse naam en een van de aanwezige vrouwen noemde een boekje met namen van kruiden in het Engels, Latijn en Nederlands. Ze gaf ons ook de titel van een ander boekje ‘Twijgen in de bezem’ en het adres van Silver Circle. Volgens mij had ik toen nog nooit van wicca gehoord.

Beide boekjes heb ik besteld en ze staan nog altijd in de boekenkast. ‘Twijgen in de bezem’ roerde iets in me maar bracht geen klik. Die kwam pas jaren later met het Germaans heidendom en een ontmoeting met Morgana en Merlin liet ook op zich wachten.”

Q laat weten: “T gaf me het boek ‘Dreaming the Dark’ van Starhawk. Vooral vanwege de ondertitel waarvan hij wist dat het drie van mijn grootste belangstellingsgebieden waren: ‘Magic, sex and politics’. Ik was heel opgewonden over de combinatie van magie en maatschappelijke betrokkenheid. Door mijn werk lukte het om Starhawk uit te nodigen, met de hulp van een paar Nederlandse heksen die ik toevallig al kende, naar Nederland voor een weekend training. Zo ontstond de eerste Reclaiminggroep.”

R vertelt: “Mijn eerste ‘live’ ontmoeting met heksen van de wicca was in het niet-bestaande restaurant (hoekje met een koffie-automaat) van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, waar Wiccan Rede een ontmoetingsdag had georganiseerd. Januari 1982, zie ik in de archieven. Ik las Wiccan Rede doordat Magnus, met wie ik correspondeerde, mij daarop had geabonneerd. Het adres van Magnus had ik gekregen van Heleen Crul, die een column in de Margriet had gepubliceerd over een brief die een heks haar had geschreven naar aanleiding van een eerdere column. Ik had Heleen Crul p/a de Margriet aangeschreven en om het adres van die heks gevraagd, maar zij wilde verder onbekend blijven, in tegenstelling tot Magnus, die ook op de column(s) had gereageerd. De column was mij onder ogen gekomen doordat mijn moeder soms oude nummers van de Margriet kreeg van haar moeder, die een abonnement had.

Latere ‘eerste’ ontmoetingen – de ene heks is tenslotte de andere niet – kwamen soms tot stand n.a.v. het pentagram-hangertje dat ik droeg of een dergelijke ring, als de ander daar een gerichte vraag over stelde (op ongerichte vragen gaf ik ongerichte antwoorden). Dat was voordat zulke sieraden alom te koop waren, en voordat veel mensen überhaupt ooit van wicca hadden gehoord. De meesten zagen in die tijd het omcirkelde pentagram aan voor een Davidsster; een enkeling dacht dat het wees op een liefde voor Marokko.

Ook waren er mensen die me als heks ‘herkenden’ zonder dat ze me zo’n sieraad zagen dragen. Bijvoorbeeld de heks die me in een boekwinkel in Canada aansprak en vertelde dat hijzelf in de leer was geweest bij Sybil Leek. Desgevraagd antwoordde hij dat hij dacht dat ik een heks was omdat ik boeken bekeek in de afdeling Filosofie. Maar dat vond ik niet zo’n overtuigende verklaring, vooral niet omdat de boeken waarnaar ik toen aan het kijken was, over het logisch positivisme gingen.”

S werd “‘paranormaal’ opgevoed. Dus we deden veel spelletjes om aura’s te voelen, te zien, om telekinese te oefenen (nooit gelukt overigens, haha) om elkaar te horen zonder wat hardop te zeggen. Hadden tarot thuis, boek met alle antwoorden. Gingen eens in de zoveel tijd naar een paranormale beurs en daar heerlijk edelsteentjes kopen enz. Hadden veel natuurlijke middeltjes thuis.

We kregen vaak via dromen bepaalde boodschappen die we dan bespraken. Veel van mijn familieleden kunnen ook echt spirits zien maar bij mij is dat altijd maar een heel klein beetje het geval geweest.

Toen ik naar de middelbare school ging kwam ik in aanraking met het magische forum. Daar zaten heel wat heksen (soms nog in de dop) en heb ik daar echt uren informatie vergaard. Heerlijk vond ik dat.

Toen ik 13 was ben ik begonnen met rituelen en toen ik 14 was heb ik mezelf ingewijd en mezelf een heksennaam gegeven. Of dat helemaal was zoals het ‘hoorde’ maakte mij niet zoveel uit.

Maar goed, toen wist ik eigenlijk dat hekserij echt bij mij paste. Het voelde als een warm bad en nog steeds 😉”

T moet erover nadenken. “Goh. Ik zou niet eens weten wie ik als allereerste ontmoette… ik denk wel dat mijn eerste boek van Laurie Cabot was, in 1999 of zo. En daarvoor dromenboeken en ‘hoe word je paranormaal’. Maar die vond mijn moeder niks. Ze was bang dat ik er te ver door in ging en ik heb ze toen weggedaan. Later dus weer dat heksenboek en toen heb ik eens een keer Margarita opgezocht in Appelscha. En toen Lunadea, denk ik, met mijn allereerste ritueel in Amsterdam en toen ontmoette ik V. en A. Toen ik een jaar of 7 was leende ik mijn eerste boekje uit de bieb: ‘hoe word ik een heks?’ En had herkenningspunten. Toevallig een wratje op mijn rechter elleboog, en een kruidentuin had ik toen ook al. Dat is het enige wat ik wilde doen in de volkstuin.”

Ikzelf vond het heel leuk om al die verhalen te horen. Een aantal namen herkende ik ook (de namen van bekende mensen heb ik laten staan, en de andere afgekort tot letter. NB De letters voor de citaten geven niet anders aan dan een volgorde. Die heb ik allemaal geanonimiseerd. (Behalve voor degenen die liever met hun naam vermeld staan).

Misschien leuk om te weten: Susun Weed is nog actief. Marian Green en het tijdschrift Quest ook. Ze komt nog regelmatig naar Nederland om workshops of lezingen te geven. Het Whiteshadow-forum werd opgevolgd door het heksenforum Belise, dat nog bestaat maar waar weinig mensen meer actief zijn. Het tijdperk van de fora lijkt te zijn beëindigd met de komst van Facebook. Jammer, maar gelukkig zijn er nog genoeg opties om elkaar te ontmoeten!

Geplaatst in Artikelen | Getagged , | Reacties uitgeschakeld voor De eerste ontmoeting met hekserij en heksen

Recensie: Voudou. Van New Orleans naar Cotonou op het ritme van de goden

Voudou. Van New Orleans naar Cotonou op het ritme van de goden
Leendert van der Valk
Uitgeverij Atlas/Contact, Amsterdam/Antwerpen 2017
368 pag. ISBN 9789045028620 (paperback), € 24,99
e-book: ISBN 9789045028637

Normaal als ik een artikel schrijf, dan ben ik – áls ik eenmaal aan het schrijven ben – binnen een paar uur klaar. Maximaal. Nog even grammaticacontrole, eventueel iets inkorten of juist uitleggen, en dat is het wel. Ditmaal werkte het niet zo. Telkens verloor ik me in de muziek die ik dankzij het boek opzocht. Ik staarde voor me uit, of viel in slaap om weer wakker te worden uit memorabele dromen… Waardoor het schrijven me drie dagen kostte, of eigenlijk een week, als ik het tegen-het-schrijven-aanhikken meereken.

Leendert van der Valk schreef Voudou – van New Orleans naar Cotonou op het ritme van de goden. De zoektocht van een westerse, witte, atheïstische muziekliefhebber naar de religieuze betekenis en wortels van de muziek waar hij zo dol op is.

Hij reist naar Zaandam en Almere, New Orleans en Haïti, en langs de westkust van Afrika.

Festival langs de Route des Esclaves

In Ouidah wordt jaarlijks een enorm voodoofestival gehouden langs de Route des Esclaves, rond de Porte du Non Retour, aan het strand waar tot slaaf gemaakten eeuwenlang zijn verzameld. Ontdaan van al hun bezittingen inclusief hun kleding, moesten ze zevenmaal om de Boom der Vergetelheid lopen, om hun thuisland te vergeten. Ze werden in driemasters geladen en vervoerd naar de Caraïben. Brazilië. Suriname. Haïti. Cuba. New Orleans. New York. Een beladen plek. Vanaf die plek (en andere plekken) hebben de ritmes van de voodoo zich verspreid over de aardbol. Op hun landingsplaatsen bleven ze behouden en betekenis dragen, ondanks die rondjes om de Boom der Vergetelheid – je kunt de drum wel vernietigen, maar het ritme niet. Daar werden de ritmes gedragen met opnieuw gebouwde drums, of met nieuwe instrumenten. Of gedanst. Of ze maakten het werk een soort van dragelijk.

Dit boek begon ik met de nodige scepsis te lezen. Weer een witte man die zich buigt over zwart erfgoed om er geld aan te verdienen. Zou zo’n boek niet gemaakt moeten worden door iemand van Afrikaanse komaf, een nakomeling van tot slaaf gemaakten? Of níet: in het westen willen we alles maar in boeken gieten, maar als mensen dat niet willen met hún cultuur, waarom dat dan toch proberen af te dwingen? Sommige dingen zijn ook niet te vatten in een tekst. Maar de zoektocht lijkt oprecht, en de mensen die hem hielpen en vragen beantwoordden of als gids en tolk fungeerden, zijn welwillend en worden met name genoemd. Ook verschillen in positie en vooronderstellingen worden benoemd.

En, niet onbelangrijk: Van der Valk stelt zich niet op als objectieve observator; hij duikt er echt in. Offert dieren als dat gevraagd wordt, doet voluit mee ook als er niemand kijkt (behalve de lezer): hij staat op zeker moment tot zijn knieën in de Hollandse rivierklei, om een schep klei op zijn muziekaltaar te kunnen plaatsen. Zodat Legba de poorten opent. Zodat hij het boek beschermd kan schrijven. Hij vraagt of, en zo ja hoe, hij het boek mag schrijven. Aan mensen, aan goden.

Wat is voodoo? Ritme, dans, trance. Samenwerken met de elementen. Elke god heeft een eigen ritme, en heel veel liedjes waarmee je hem of haar kunt oproepen, vragen om een gunst, bedanken. Voodoo, dat is muziek. “Voodoo is het opheffen van je ego”, zegt de Togolese zanger van Vaudou Game, Peter Solo. “Pas bij volledige overgave kan je lichaam in dienst staan van het goddelijke.”

Mensen die zich bezighouden met natuurreligies, en mensen met gevoel daarvoor, zullen veel herkennen. De offerandes, het praktisch werken met natuurkrachten. Hoe lichaam en geest samenwerken in plaats van tegengestelden zijn. Hoe goden bezit kunnen nemen van een mens, om via die mens iets te doen of kenbaar te maken.

Poortopener

Elke voodoo-geïnitieerde in Togo heeft een eigen kleine Legba (de poortenopener) op de grond staan. Omgekeerde potjes of ronde stenen. Zoals zwerfkeien in de Vogezen bij de landsgrens van een familie worden neergelegd. Zoals Piggelmee in zijn omgekeerde Keulse pot woont – wie weet heeft ook dat figuurtje een animistische achtergrond? Ik moest er bij het beeld van de potten voor Legba in elk geval direct aan denken.

Queen Be

Veel westerlingen begrijpen er echter weinig van. Te rationeel, te ongelovig, te dualistisch ingesteld. Maar de muziek kan ze raken. Wat je hoort, zal nooit alle lagen aanboren als je het niet met de paplepel kreeg ingegoten, maar toch. Als je eenmaal weet welke ritmes bij welke goden horen, dan kom je ze overal tegen. De afgelopen jaren is er sprake van een voodoorenaissance, en verdiepen steeds meer jongeren er zich in. Steeds openlijker ook. Bij Beyoncé, Queen Be, bijvoorbeeld, die met haar project Lemonade (zoet water…) Oshun eert. In tekst, ritme en kleding. Ze baart zelfs een tweeling, net als Oshun.

De groten der jazz, blues en funk (en meer) zijn overtuigd voodoosi, of minstens sterk door voodoo beïnvloed. Miles Davis, Dr. John, Jimi Hendrix, enzovoorts. Voodoo is echter succesvol gedemoniseerd door het christendom. Om de moraal onder tot slaaf gemaakten te breken, om de angst van plantagehouders te bezweren (gemiddeld één overheerser op minstens tien onderdrukten), om het wereldbeeld van de overheerser op te leggen. Maar omdat zelden werd begrepen wat voodoo is en hoe het wordt overgedragen in de ritmes en in de muziek, was het relatief makkelijk om voodoo onzichtbaar te maken in het volle zicht.

Taboe

Voodoo was lang, en is nog altijd bij velen, taboe. Er wordt niet over gesproken. Vanuit de protestants-evangelische kerk is men sterk gekant tegen voodoo. Maar juist in díe kerken, bijvoorbeeld bij de Hernhutters in Suriname, zijn gebaren, ritmes en andere gebruiken opgenomen in de evangelische dienst. Net zoals in Haïti de voodoo-goden schuilen in beelden van rooms-katholieke heiligen. Het taboe geeft een bijna schizofrene situatie: mensen die nadrukkelijk ontkennen ook maar iets met dat soort engigheden te maken te hebben omdat ze christelijk of atheïstisch zijn, terwijl ze in stilte en/of voor de zekerheid offers brengen, of bepaalde dingen juist níet doen. Want je weet maar nooit.

Deze animistische, holistische visie, waarin het goddelijke zich uit in materie en waarin alles met alles verbonden is (ik met de mensen om me heen, het aardse met het omringende universele, mens en dier et cetera) kennen wij ook in Europa. Maar het is vooral iets uit het verleden, waar sommige mensen nu nog of weer restanten van proberen te bewaren. En tegelijkertijd is het overal aanwezig, voor wie het wil en kan zien.

Bij optredens van een band als The Dolmen kom je ook die combinatie van entertainment en spiritualiteit tegen. Ook daar wordt aan bepaalde energieën focus gegeven in de muziek en in het vurige enthousiasme van muzikanten en publiek.

Ik voel de oceaanwind aantrekken, de zee is onrustig. Aan de horizon zie ik een vrachtschip drijven. Het is niet moeilijk om er door mijn oogharen een achttiende-eeuwse driemaster van te maken. Een drijvende, gistende offerpot van de mensenhandel. Diezelfde zeewind blies toen de zeilen bol. In de buik van het schip moet het gestonken hebben naar braaksel, de dood, totale verslagenheid en verlammende angst. En er moet iets prachtigs zijn opgeklonken boven het gekerm. Chants voor Oshun, Shango, Danbala, Legba.

De wind blies de liedjes naar het westen, verspreidde ze als een waaier. Ze boden hoop in een uitzichtloos bestaan. Ik heb ze daar gehoord, geconserveerd door voodoopriesters en popmuzikanten. De slavendrijvers hadden de goden verboden, maar die verstopten zich […]. Als paddestoeltjes spiekten ze gedurende de eeuwen boven de grond zodra het even veilig leek: op Congo Square, in de hoerenkasten en straatfeesten van New Orleans, in hoodoobluesteksten, in de raraprocessies van Haïti, in de gospelkerken, in de werken van creoolse componisten, in Cubaanse santeríarituelen en rumba, in de salsa van New York, in de hoofden van volkshelden, in onweerstaanbare funk. Net zolang tot zich in de eenentwintigste eeuw een kleine voodoorenaissance aandiende en het tijd was om uit de dj-decks te schallen: in Haïtiaanse rara tech, Antilliaanse dubstep, Braziliaanse baile funk, tropical house, voodoofunk en in raps, dj-beats en hits van wereldsterren. In Miami, Rio de Janeiro, Parijs, Londen, Havana, Port-au-Prince, Paramaribo, Amsterdam.

Van der Valk op het voodoo-festival bij de Porte du Non Retour

Verbondenheid

Wat me vooral raakt in het boek, de voodoo zoals die daarin omschreven wordt, is de diepe verbondenheid die spreekt uit het eeuwenlang zonder schrift en in zeer moeilijke omstandigheden bewaren van ritmes en talen. De Marrons in Suriname, tot slaaf gemaakten die het oerwoud in vluchtten en daar een nieuwe gemeenschap stichtten, spreken nog altijd de taal en zingen rituele liedjes uit de Afrikaanse gebieden waarvandaan ze naar Suriname zijn verscheept. De pakken die met Mardi Gras in New Orleans, USA, gedragen worden lijken sprekend op de pakken die de belichaamde goden in Afrika dragen. En de ritmes – de instrumenten zijn aangepast, de vorm is gemoderniseerd, maar de ritmes en liedjes zijn nog altijd herkenbaar. Vier prinsen vluchtten in 1663 vanuit Ghana naar Togo om te voorkomen dat ze als slaaf zouden worden verscheept. Hun nazaten eren tot op de dag van vandaag de voorouders op de manier zoals dat in Ghana al gebeurde, met een specifiek soort troon-kruk. Is er een nieuwe kruk nodig, dan keert men terug naar het dorp van oorsprong om daar een kruk te maken. De huidige troonopvolger kan alle voorouders plus hun partners en kinderen opnoemen. Het besef van die verbondenheid, ook met de mensen uit het belendende dorp die nazaten zijn van de laatste door zíjn voorouders tot slaaf gemaakten, dat herken ik, maar op het wereldtoneel van politiek en samenleving mis ik het te vaak. Een ander ontmenselijken veroorzaakt veel pijn en wonden, ook en misschien wel vooral bij jezelf. Vasalis zag het scherp, toen zij haar beroemde regels schreef: “En niet het snijden doet zo’n pijn, maar het afgesneden zijn.”

Met ritmes, en met overgave daaraan, met groove kan die pijn, kunnen die wonden weer helen. Omdat in die overgave de ultieme vrijheid schuilt, de menselijke vrije wil. Die met geen ketenen, geen geweld aangetast kan worden.

Daarom misschien die moeizame relatie tussen fundamentalistische vormen van de religies van het boek, en dans en muziek.  Daarom misschien schieten gekken uit naam van een god of hun persoonlijke wanhoop juist in concertzalen en op muziekfestivals. Er zijn meer plekken waar veel mensen samenkomen, maar dit raakt het diepst. Want hier, in het samenkomen in de overgave aan muziek, schuilt de ware kracht van mensen.

Voor wie kennis wil maken met voodoo, voor liefhebbers van moderne muziek en voor wie graag verbondenheid viert, is dit boek een aanrader.

Bij dit boek is via Excelsior Recordings een apart verkrijgbare soundtrack verschenen met moderne voodoosongs, getiteld Voudou. Ook zullen er met enige regelmaat voodooconcerten en andere projecten worden georganiseerd. Meer informatie is te vinden op www.leendertvandervalk.com/vodun

Geplaatst in Boeken | Getagged , , | Reacties uitgeschakeld voor Recensie: Voudou. Van New Orleans naar Cotonou op het ritme van de goden

Afspraken plannen met heidenen

“Dus we zien elkaar volgens het normale schema volgende week weer hè?”
“Nee joh! We komen elke oneven maand bij elkaar op de derde vrijdag. Toch?”
“Nee nee, dat was het eerst. Nu hebben we steeds de eerste donderdagavond.”
“Van de oneven maand, staat in mijn agenda.”
“Ja, tot nu toe, maar dat wordt anders. De even maanden doen we nu, want dat kwam beter uit met de avondopleiding van de ene en de nachtdienst van de ander, want die heeft nog jonge kinderen dus dan kan ze meerijden met iemand.”
“Dus over drie weken, bij mij thuis.”
“Neeeheeeeeeee!”
“Eh, ja toch? Wel hoor!”
Zucht. Afspraken maken met een groep heidenen valt niet mee. Maar als het lukt, dan heb je ook wat.
Om elkaar met enige regelmaat te kunnen ontmoeten, moeten er gemiddeld dertien agenda’s tegelijk een lege plek vertonen op dezelfde datum. Dat komt bijna nooit voor. Want het soort mensen met wie je luidkeels en in doodse stilte, in absoluut vertrouwen en met grote liefde je heidendom wilt vieren, is per definitie druk. Brede belangstelling hè. Dingen doen. Bijleren en je kennis doorgeven aan anderen. Ondernemen. Spelen en dansen. Vrijen. Met de kinderen de hort op. Het bos in. Soep maken voor een zieke buurvrouw. Hout hakken en water halen. Weet ik veel wat ze allemaal doen, in het dagelijks leven.
Nou ja, wel zo’n beetje natuurlijk. Maar onze ontmoetingen gaan juist om wat we doen buiten het dagelijks leven om.

Monsters in het donker

Bij elkaar komen betekent dat we, voor elkaar, de ruimte en tijd creëren om mee te deinen op de cyclus van het leven – buiten en in ons. Om het donker in te gaan. Om het pad af te lopen naar onze eigen bron van energie, van waarheid en inzicht. Dat kan natuurlijk elk uur van de dag in je eentje ook, maar het is werkelijk veel gemakkelijker om dat te doen als je bij elkaar bent. Het is voor mij werkelijk een mysterie hoe het werkt, maar ik constateer dat het zo werkt: als ik in m’n eentje ga zitten mediteren duurt het veel langer voordat ik echt rust in m’n hoofd heb. Doe ik dat met een groep mensen samen dan gaat het sneller, moeitelozer.
Lichter, ook, hoewel dat misschien vreemd klinkt als ik net beweer dat samen het donker in gaan zo’n aantrekkelijke activiteit is.
En toch: zo’n pad naar het donker, je onderbewuste, is grillig en vol stekels. Je kunt er monsters tegenkomen. Je eigen angsten en verlangens, bijvoorbeeld. Of schuldgevoel, jaloezie, oud verdriet, goed verstopte woede, schaamte en machteloosheid. Ik noem maar een paar van die verrassingen die achter de bomen en struiken van je onderbewuste verscholen kunnen zitten en plotseling grommend tevoorschijn springen. Terwijl je alleen maar een eenvoudige herfstvisualisatie deed of een half uur in stilte wilde zitten. Doe ik dat in m’n eentje, dan is het soms heel lastig om de draad van het dagelijks leven naderhand snel weer op te pakken. Wat betekenen de beelden die ik zag? Hoe kan ik omgaan met dat oude monster dat toch nog niet zo tam blijkt te zijn als ik had gehoopt? En wat nu?

Dat soort vragen kan ik hardop stellen als we bij elkaar zijn.
Vaak weten we van elkaar zo ongeveer met welke vraag we de diepte ingaan via een mooi ritueel. Iedereen z’n eigen diepte. Maar komen we daaruit terug dan kan iedereen even z’n licht laten schijnen op wat we mee hebben genomen uit die wonderlijk rijke beeldlaag van het onderbewuste.
“Ik zag een zalm uit het water springen. Wat kan dat nou weer betekenen?”
“Als een vis in het water!”
“Tegen de stroom in kunnen zwemmen! Neem die houding eens aan, voel wat er gebeurt met je!”
“Zalm wordt bij de Kelten gezien als de oervis, die grote wijsheid heeft.”
“Beter eten. Omega 3. Zit zo’n beest vol mee. Heerlijk met citroen en ui.”

“Je slaapkamer zalmroze schilderen?”

Enorm laag niveau

Zulke gesprekken heb ik niet in het dagelijks leven. Wat we in onze groep tegen elkaar zeggen gaat over beelden die vaak geen woorden hebben. We zijn elkaars gids in het donker, elkaars tolk en ook elkaars nar, want ik ken geen religie waar botte grappen en sprankelende relativering zo tot kunst zijn verheven.
Natuurlijk bof ik speciaal met deze groep Interheksuelen die door wonderlijke reeksen doodnormale toevalligheden bij elkaar zijn gekomen en gebleven. Heerlijke mensen. We kennen elkaars gebreken en kwaliteiten inmiddels en houden toch van elkaar. Misschien niet van de dagelijkse irritante trekjes waar ik normaal op zou afknappen. Maar op het niveau waar we met elkaar werken zijn die eigenschappen helemaal niet belangrijk. Wat kan mij het schelen of iemand thuis nooit het gootsteenputje schoonmaakt, vergeet te tanken of in slaap valt bij vergaderingen? Ik heb ruim voldoende ontmoetingen in het dagelijks leven, waarbij dat soort dingen kennelijk heel belangrijk zijn. De ontmoetingen met deze groep vallen juist buiten dat dagelijks leven, al moet dat er wel even voor aan de kant, vanwege die agenda’s. Onze bijeenkomsten zijn eerder de bloeiende bermrand die het dagelijks leven kleur en betekenis geeft. We voeren onalledaagse handelingen uit, we spreken elkaar niet aan op een alledaagse manier van denken. We zitten samen een heel stuk onder dat niveau van bewustzijn. En ik voel me een gezegend mens, dat ik mensen ken met wie ik zo’n enorm laag niveau kan bereiken. Lastig plannen, maar dan heb je ook wat. Volgende week ontmoeten we elkaar weer. Of wacht. Was het nou over twee weken?

Geplaatst in Columns | Getagged | 2 reacties

Seasonal Rituals and Folklore – The Burning of the Clavie, January 11 – Burghead, Scotland

Held on January 11 – according to the old Julian calendar – this annual New Years’ ritual is performed in the Scottish town of Burghead, a fishing village on the Moray Firth. No one quite remembers how or why it was started but the burning of the barrel with its rags soaked in diesel is part of the same festivities as “First footing”, all to do with welcoming the New Year in and bringing good luck.

In January 2016 I attended a folklore conference in Findhorn, near to Elgin, Scotland. The conference included visits to the local whiskey distillery and as a climax a visit to Burghead to watch the Burning of the Clavie from the morning when it was being made to late evening to watch the last remnants being burnt.

Burghead – as the name suggests –  is a headland with one side relatively calm whilst the other facing west is much rougher.

Early morning of January 11, 2016 looking out to the East of the Burghead headland. 

The ancient inhabitants of this area were the Picts. The word Picti is Latin for painted and is thought to have referred to the people as ‘painted, or tattooed’. It would have been easy to link the Picts to the Vikings and the old funerary custom of burning the boats with the body of the deceased. Unfortunately, there is no evidence that the Burning of the Clavie is ancient. There are certainly mentions of ‘fire ceremonies’ in the Lowlands of Scotland and they include the Stonehaven Fireballs.

From the website of “The Stonehaven Fireballs Association

“In Scotland there were mid-winter bonfires at Dingwall, Campbeltown, Invergordon, Corrie, Biggar, and Newton Stewart. Boat burning was also a custom in coastal communities like Stranraer and Bettyhill in Sutherland as well as all up the north-east coast. The burning of the Clavie at Burghead is similar to our fireballs in that it is a more of a procession.

There are even more fire ceremonies in the rest of Britain but Stonehaven’s Fireball ceremony at Hogmanay is one of the more memorable. It consists of mainly local people of all ages swinging flaming wire cages, around their heads. Each cage is filled with combustible material (each swinger has their own recipe) and has a wire handle two or three feet long.

The event starts at midnight, lasts twenty-five minutes and is watched by thousands. The idea behind the ceremony is to burn off the bad spirits left from the old year so that the spirits of the New Year can come in clean and fresh.  From current research the ceremony would seem to go back from a hundred to a hundred and fifty years, but it could easily be much older. At the moment there is no written documentation of the event before 1908. The only source of recorded information is the local newspaper of the time – The Stonehaven Journal.” 

The fact that the Clavie tradition is still celebrated according to the old calendar would seem to infer that it was more of a protest against the Scottish Presbyterian Church and its puritanical ways than anything.

So how is the Clavie made? The Clavie Crew consists of boys and men from Burghead. The stone or ruined altar, commonly called the Doorie after Doorie Hill, is checked and prepared by the crew. Here is where the Clavie is brought and consequently thoroughly burnt as a huge bonfire.

Checking the Doorie by the Clavie Crew.

Meanwhile the Clavie King, makes the Clavie. Using old barrel staves, he creates the new Clavie.

Using old barrel staves for the Clavie

 

 

 

 

 

 

 

The barrel is kept in place with a huge nail – which is the nail from the year before. It has been suggested that the word Clavie comes from the Latin word clavus meaning nail.

The clavus or nail used to hold the Clavie together. 

The cask part is then filled with old rags and doused with diesel. At 6pm, when it is dark, the villagers gather near to where the Clavie has been made. And then the moment of excitement when the Clavie King ignites it.

 

 

The Clavie is ignited… and the procession begins.

 The procession then begins to proceed through the streets of Burghead. The King and a couple of boys stop at front doors and hand out smouldering pieces of the Clavie and other treats.

 

The Clavie is brought to the altar/ stone.

 

Finally, the Clavie is brought to the altar at the top of the headland. More diesel is poured on to the rags and the fire erupts. Those nearby and the grass on the slope are scorched – the crowd is ecstatic!

 

Video..

 

Even though we stand well back we can hear the explosions… and feel the heat.

The Clavie ablaze…

 

Watching the Clavie burning. Burning of the Clavie, 2016

The year we were there it was dry and there wasn’t too much wind. The bonfire lasted a long time and we could enjoy it and join in the celebrations. The New Year was here!

The following day we went back to Burghead to see what was left. And more importantly to see if we could find a piece of the charcoaled Clavie.

We were in luck. Amidst the scorched grass, still smelling of smoke, Dronma found a couple of pieces. Carefully putting the pieces in our bag, we left with wonderful sense of victory. Were the spirits of the Old Year driven away? I would like to think so.

I also read that “The charcoal of the clavie is collected and put in pieces up the cottage chimneys, to keep spirits and witches from coming down.” 

The day after at the Doorie, the scorched grass slope still smelling of smoke.

 

 

 

References;

“The Stonehaven Fireballs Association”: http://stonehavenfireballs.co.uk/about

https://www.walkersshortbread.com/blog/post/what-are-scotlands-new-year-traditions/

First-Footing: Definitely one of the most famous Hogmanay traditions, first-footing sees friends and family heading over to each other’s abodes just after midnight on New Year’s Eve. The first person to cross a house’s threshold in the New Year is known as a first-foot, and must bestow a Hogmanay offering, or else the homeowner is at risk of bad luck for the rest of the year. Popular gifts that cross hands at the midnight hour include shortbread, black bun (a traditional Hogmanay fruit cake topped with pastry) and whisky.

“Burning of the Clavie”: https://en.wikipedia.org/wiki/Burning_of_the_Clavie.

Information about 2018: http://blog.pictcha.me/burning-of-the-clavie-2018/

Geplaatst in Artikelen, English articles | Getagged , , , | Reacties uitgeschakeld voor Seasonal Rituals and Folklore – The Burning of the Clavie, January 11 – Burghead, Scotland

2017 Volle maan van de Heuvel van de barden

Rechte koraalzwam. Foto Loes.

Het thema van deze volle maan, de laatste van het jaar, is ‘vind balans tussen zelfstandig zijn en samenwerken’. En ook mag ik mijn mooiste verhaal vertellen… zoals een bard betaamt.

Het afgelopen jaar heb ik gebruikt om mijn eigen stichting weer leven in te blazen, weer goed op de rails te zetten. Na twee jaar studie en het organiseren overlaten aan derden, kan er wel wat reanimatie toegepast worden. Nu we bijna een jaar verder zijn, loopt het weer als een trein. Waar het ‘m in zit, misschien is het toch echt mijn ‘kindje’ 🙂

De komende maanden heb ik wat meer ruimte in mijn werkzaamheden en zal ik me richten op mijn coachingspraktijk, het mag er komen. Vanavond ga ik naar de, voor mij, eerste Algemene Ledenvergadering van Groenlinks. Ik sta op de kieslijst voor de gemeenteraadverkiezingen 2018. Ik hoop dat deze taak en mijn coachingspraktijk zaken samen gaan vallen. Eens kijken wat de toekomst mij brengt.

Het kan een mooi concept zijn voor zelfstandig zijn en samenwerken 🙂

16-10-2016 Volle maan van de Heuvel van de barden

Vanmiddag waren vrienden van ons op bezoek. Even de LARP-zwaarden terugbrengen die ze gebruikt hadden voor een evenement en die wij zo weer nodig hebben op de Midwinterfair in het Archeon. Gelijk de bokkenkar en viswijfmanden meegegeven voor Dickens in Druten. Het winterseizoen komt er weer aan met de vaste evenementen en al het geregel eromheen.

Een flinke zak zelf geplukte stoofperen maakte de uitwisseling compleet.

Na een halve dag met de studie bezig te zijn geweest was het heerlijk om er even samen op uit te trekken. Onder het wandelen hadden we het over de komende volle maan… niets komende! Al studerend is het wassen van de maan compleet aan me voorbij gegaan. Ik zat echt nog een week terug qua maanbeleving. Dus nadat wij onze vrienden hadden uitgezwaaid, snel aan de avondmaaltijd. Want er stond ook nog een toffe tv-film op mijn wensenlijstje en wel om 20.00.

Dit is wat je noemt een instant vollemaanwandeling… rap en hopelijk lekker.

Om 18.45 stap ik in de auto, dit bij hoge uitzondering! Gewoonlijk heb ik de wandeling van een kwartier nodig om een leeg hoofd te krijgen en lekker in het NU te komen. Maar nu wil ik gewoon teveel… eens kijken wat dat me brengt.

In een poep en een scheet ben ik bij het bos, ook weleens lekker. De schemering is al behoorlijk ingetreden en foto’s maken van de grondmist die over de velden oprukt is bijna niet meer te doen. Wat is dit toch prachtig, zo mysterieus… mist-erieus 🙂 Zoals gewoonlijk met deze volle maan beklim ik de Westerveldse Bult, de voormalige vuilstort van Zwolle. Deze flinke heuvel ligt met zijn voeten in Het Zwarte Water en de Westerveldse Kolk, en daar hebben ze een kleine haven gemaakt voor sloepen. Langs deze haven benader ik “De Heuvel van de Barden”. Eén keer per jaar is deze heuvel me heilig, dan beklim ik de heuvel en bovenop de heuvel beklim ik de picknick tafel… hoger kán ik niet komen 🙂 En vanaf deze hoge plaats bedank ik alles wat groots is (de godin, de god, de natuur, mijn intuïtie, het leven, Moeder Aarde en iedereen die me lief is) voor het afgelopen jaar. De goede dingen en de dingen waar ik van geleerd heb. Ook spreek ik mijn wensen uit voor het komende jaar. Wat is dat ieder jaar weer mooi om te doen en nooit was het slecht weer!

Het vuurtje brandt. Foto Loes

Vol goede moed beklim ik dus ‘mijn’ heuvel… maar er zijn mensen! Volgens mij zijn er veel mensen… en, er is een groot kampvuur! De boodschap is mij direct duidelijk 🙂 :”Je bent niet alleen!!” en “Het vuur is brandende!”. Een grote buitenlandse familie zit om de picknicktafel en om het vuur. Op mijn vraag ter gelegenheid van wat ze hier zijn en wat ze vieren, vertelt een jongeman mij dat ze gewoon barbecuen ter gelegenheid van de laatste warme dag van het jaar. Ik zeg dat dat een hele goede gelegenheid is. Jong en oud doen zich tegoed aan geroosterde kipdelen. Op mijn vraag of ze alles weer net zo netjes achterlaten beaamt hij dat ze alles weer netjes meenemen. We praten nog even over wat ik hier kom doen en dat ik mijn programma maar even aan moet passen. En eigenlijk is er niets mooier dan feest en gemoedelijkheid op ‘mijn heilige heuvel’. Ik loop verder en in de duisternis is even de bosjes om alweer heel ver weg 🙂 Achter deze bosjes staat een bankje, en dan klim ik daar maar op. Geluiden van gezelligheid op de achtergrond, en het vuur zorgt voor een mooi licht, zo op de top.

Bovenop mijn bankje bedank ik voor mijn studie, dat ik die zonder ook maar één dag te missen heb kunnen afronden. Dat ik er zoveel plezier in heb… nog steeds. Dat ik zulke mooie cijfers heb behaald tot nu toe. Dat ik eindelijk de rust in mijn lijf heb gevonden nu mijn man geen vervolguitkering heeft aangevraagd, dus geen bemoeienis met mijn privéleven. En dat we geaccepteerd hebben dat hij geen inkomsten meer heeft… net een maand te vroeg de WW in gegaan. Anders had hij recht op IOW tot aan zijn pensioen; nu mag hij zijn hand ophouden bij zijn vrouw en dochter… eigenlijk te bezopen om los te lopen! Maar we redden het en dat zullen we blijven doen! We zijn gezond, we houden van elkaar, we hebben een eigen huis, we hebben een auto en onze kinderen zijn gezond en gelukkig… wat willen we meer? Wat ik meer wil? Ik wil heel graag het komende jaar mijn eigen coachingspraktijk opstarten! En ik weet nu: daar ben ik niet alleen in! Het vuur brandt en ik zal geholpen worden, door mensen die het graag samen gezellig maken! Ik heb al wat lijnen uitgezet en denk dat dat er wel meer zullen worden.

Als ik van het bankje af stap, zie ik weer het groene tentje staan. Met Beltaine was ik ook op de heuvel en toen stond het tentje er ook. Er zaten toen een jongen en een meisje in… kon ik horen. Zullen zij er iedere volle maan zijn? Zullen zij ook de volle maan beleven op deze prachtige plek?

Het idee van alleen in het donkere bos krijgt zo wel steeds minder lading 😛

Ik huppel de heuvel af… zoveel moois achter me latend.

Ik loop nog mooi op schema. Ik besluit om door het lager gelegen bos naar B8 te lopen, aan de andere kant van het bos. Hier is het stil en behoorlijk donker… en dan zie ik tussen de bomen door een oranje gloed, yes! Als ik het bos uit kom, zie ik haar staan in al haar pracht… wat is ze groot!!!

Volle maan - supermaan. Foto Loes

Het is weer een supermaan en er zullen er nog twee volgen, de volgende van november zal zelfs de grootste van deze eeuw zijn!! De maan van Samhain 2016! Maar deze is ook prachtig. Onder haar verschijning loop ik naar B8. De laatste keer dat ik bij B8 was kreeg ik ‘zo boven, zo beneden’. Ik hield toen zijn takjes beet, één takje groeit vanuit de knot recht naar beneden en vanuit de stam groeit één takje recht omhoog 🙂 Deze uitspraak vanuit de alchemie wordt hier fantastisch uitgewerkt!!

Zo Boven, Zo Beneden

 

“Deze kaart staat bekend als de hemel-op-aarde-kaart omdat wat er ook bestaat in de hemel, ook op aarde bestaat. Het is onze perceptie van hoe we interacteren met onszelf hier op aarde, en of we vertrouwen hebben om te geloven. Deze trillingen zijn zowel in de lucht als in de aarde te vinden, dus zullen de twee in balans moeten zijn. Heb voet in beide werelden en creëer je eigen evenwicht.”

Deze kaart komt uit de ‘Trillingsenergie orakelkaarten set.”

Het heet dat ik vertrouwen mag hebben en in mezelf mag geloven, een mooi begin van een eigen coachingspraktijk 🙂

Maar wat zal ik nu van B8 krijgen? Ik vertel mijn wensen en bedank voor alle mooie woorden die ik afgelopen jaar heb mogen ontvangen. Onder het oranje schijnsel van deze supermaan maak ik contact met B8. “Je krijgt je zin”. Ik ben er een beetje beduusd van. Meestal krijg ik een woord, geen hele zin. Maar met deze zin kan ik leven.

Ik loop op een drafje naar de auto terug en merk dat ik met een glimlach mijn weg vervolg, hopelijk hou ik dit heel het jaar vol!

Om 10 over 8 druk ik de tv aan… heerlijk beentjes omhoog en genieten maar van een ouderwets avondje bankhangen.

Zelfs op een drafje weet ik mijn vollemaanwandeling waardevol te maken 🙂 Ik was weer net op tijd voor al deze mooie zaken… en als ik nou later of niet was gegaan? Ik zal het nooit weten. To be or not to be… that’s the question 🙂

Dacht: “Laat ik een kaart trekken voor deze tijd in mijn leven, op het startpunt van een nieuwe passie”… kan het mooier?

“Aeracura – Rijke bloei

Je bent nog aan het begin, dus heb geduld met jezelf en je groeiproces en geef niet op.

Verschillende betekenissen

– Rustig aan
– Heb geduld
– Ga eens lekker tuinieren (of het bos in 🙂 )
– Gebruik aromatherapie en/of bloemengeuren
– Blijf vertrouwen hebben

In menig opzicht ben je als een rijpe bloemknop, die op openspringen staat. Probeer dit proces niet te overhaasten, want het hoort bij de schoonheid van je levenspad. Geniet van het opdoen van nieuwe kennis en vaardigheden. Neem de tijd om nieuwe ideeën op te doen. Zorg goed voor je lichaam, met veel frisse lucht, zonlicht, water en gezonde voeding. Spoedig genoeg zul je het onmiskenbare teken krijgen dat het tijd is om wat je geleerd hebt in praktijk te brengen. Breng tijd door met bloemen, of werk met bloemenessences en –oliën, om dit groeiproces te versterken.”

Liefs, Loes

Nu een jaar later… ik heb het inderdaad rustig aan gedaan. Ik werd in februari, na het behalen van mijn diploma, erg gejaagd en onrustig… het moest NU gebeuren. Mijn hart lag er echter niet, ik wilde liever eerst Greenthingz weer gezond maken. Dat loopt nu weer 🙂 Ondertussen me aangemeld als kandidaat voor de kieslijst van Groenlinks en wat dat allemaal met zich meebrengt: ik ga het meemaken. Vanavond carpoolen met nummer 2 van de kieslijst… we wonen zo dicht bij elkaar en het is de buurman van een vriendin. Hij kwam me al zo bekend voor 🙂

Nu even het bos in om foto’s te maken van natte aardsterren en kluifjeszwammen, de regen maakt ze zo mooi! Het is mijn favoriete tijd van het jaar 🙂 heerlijk in alle rust de bosbodem afzoeken naar verborgen schatten… en niet vergeten omhoog te kijken, want hoog in de bomen verschuilen zich ook prachtexemplaren! Helaas zijn ze tegen Samhain allemaal alweer verdwenen 🙁 maar dan komen er weer andere soorten die tegen de kou en vorst kunnen… altijd wat in het bos.

Ik wens jullie de rust om van al dit moois te kunnen genieten.

Gekraagde aardsterren. Foto Loes Kluifjeszwam. Foto Loes

 

Geplaatst in Volle Maan Wandelingen | Getagged , | 1 reactie

Oud nieuws in de verjongingsketel gegooid – Samhain 2017

Behekste kamerplantjes, te koop in de griezelmaand oktober

Griezelen

Oktober is populair als themamaand. Mnd vd Geschiedenis, zag ik in een boekwinkel. Maand van de Verzwegen Geschiedenis, luidde het elders. Maand van de Opvoeding. Borstkankermaand. Maand van de Klassieke Muziek. Inktober (een ‘challenge’ voor tekenaars om gedurende de hele maand dagelijks een pentekening te maken en online te plaatsen, eventueel geïnspireerd door een ‘woord van de dag’).

Maar oktober is bovenal een griezelmaand. In elk geval dit jaar. De kinderboekenweek viel zoals gewoonlijk in deze maand en had dit keer als thema ‘Griezelen – gruwelijk eng!’ Zoals te verwachten was, wilden christelijke scholen daar niet aan meedoen omdat griezelen “namelijk meestal onlosmakelijk verbonden [is] met het occultisme. Denk aan magie, vervloekingen, rituele (mensen) offers en duistere wezens.” Hè ja, begin vooral over duistere wezens en mensenoffers als je niet wilt dat kinderen bang worden gemaakt!

Vrijdag de 13de

En dan viel 13 oktober dit jaar ook nog eens op vrijdag. National Geographic besprak enkele theorieën over de mogelijke functie en herkomst van het idee dat vrijdag de dertiende een ongeluksdatum zou zijn. Het artikel noemt de veelgehoorde verklaring dat dit zou teruggaan op het verhaal over Jezus die werd verraden door Judas, de dertiende in het gezelschap, en gekruisigd op (Goede) vrijdag. Historiek noemde een vergelijkbaar verhaal met Balder en Loki, en iets over heksen die op vrijdag met z’n twaalven zouden samenkomen, met als dertiende aanwezige de duivel. Een andere populaire verklaring werd door menigeen op Facebook vermeld: de massa-arrestatie van Tempeliers door de Franse koning Filips de Schone op vrijdag 13 oktober 1307.

Paradoxaal genoeg lijkt het bijgeloof tot gevolg te hebben dat mensen op vrijdag de dertiende voorzichtiger zijn dan anders, waardoor het juist een relatief veilige dag wordt: “in een studie uit 2008 van het Nederlandse Centrum voor Verzekeringsstatistiek (CVS) werd onthuld dat er op vrijdag de dertiende juist minder verkeersongelukken plaatsvinden dan op andere vrijdagen. Ook het aantal gemelde branden en diefstallen ging omlaag”.

Heksenmaand

Oktober is de heksenmaand, was bovendien her en der te lezen. Ik wist niet dat heksen een eigen maand hadden, maar het zal te maken hebben met de aanloop naar het steeds populairder wordende Halloween, waarbij huis en tuin worden opgesierd met ‘enge’ motieven als spinnen, vleermuizen c.q. vampiers, grijnzende pompoenen, spoken en heksen. Het hekserige aanbod van Nederlandse winkelketens bestaat in oktober uit dergelijke Halloween-spulletjes, maar andere verkopers zien in het idee van de heksenmaand aanleiding om hun meer magisch gerelateerde aanbod onder de aandacht te brengen, van gietmallen voor ‘voodoo’poppetjes van was tot tarot-kaartleggingen. Verkoopwebsites blijken echter nogal eens bezwaar te hebben tegen dergelijke handel en verwijderen alles wat vagelijk aan paganisme, occultisme, magie of hekserij doet denken. Dit is wel duidelijk: voor veel mensen zijn de begrippen ‘heks’ en ‘griezelig’ nauw verwant.

Een link naar een verkoopster van kralenarmbandjes van ‘healing crystals’ leidde tot deze foutmelding, die – bedoeld of onbedoeld? – doet denken aan het driebenige babyhansopje dat Morticia breit tijdens haar zwangerschap in de film ‘Addams Family Values’

Feminisme en wicca

Maar er zijn er ook voor wie ‘heks’ staat voor feminisme of vrouwenkracht. De historicus Owen Davies publiceerde op een blog van Oxford University Press een fragment uit de dit jaar verschenen Oxford Illustrated History of Witchcraft and Magic. Davies beschrijft hoe de Gardneriaanse opvatting van heksen als aanhangers van een voorchristelijke vruchtbaarheidscultus, die de Kerk had willen uitroeien, in de Amerikaanse tegencultuur van de jaren zestig en zeventig werd gecombineerd met de gedachte die in feministische kringen werd gehoord, dat er in de Europese heksenvervolgingen sprake was van een gynocide door het patriarchaat. De actiegroep W.I.T.C.H. maakte, overigens zonder tot de wicca te behoren, als eerste gebruik van het rebelse imago van de heks dat in deze tijd ontstond.

In wicca- en paganistische groepen werd het patriarchale gehalte van de eigen gemeenschap onder de loep genomen. Z Budapest stond aan de wieg van de Dianics, een radicaal-feministische vorm van hekserij waarin het mannelijke geen rol speelt. Zij schreef The Feminist Book of Lights and Shadows, maar ook de chant We all come from the Goddess en was niet geamuseerd toen anderen daar het stukje met ‘hoof and horn’ aan toevoegden. Het valt niet te ontkennen dat “All that falls shall rise again” ondanks het beeld van het vallende graan tamelijk fallisch aandoet!

Van grote invloed was het boek The Spiral Dance van Starhawk. Zij bracht hierin de wicca in verband met milieubewustzijn, feministische spiritualiteit en politiek activisme. Ook homo-activisten lieten in de jaren ‘70 van zich horen en leverden kritiek op de voorstelling van de ‘natuurlijke’ vruchtbaarheid tussen man en vrouw als wezenskern van de wicca. Leo Martello, de oprichter van de Witches’ Liberation Movement en de Witches Anti-Defamation League, was openlijk gay en zette deze kwestie op de agenda.

Deze ontwikkelingen maakten dat de wicca zich begon los te maken uit de hiërarchische structuren van magische groeperingen zoals de Golden Dawn, schrijft Davies. Het idee van een min of meer geheime ‘broederschap’ of elitaire orde waartoe men toetrad door initiatie en waar rituelen door minimaal twee personen moesten worden voltrokken, werd meer en meer losgelaten en er kwamen solitary practicioners. Zelfs Doreen Valiente, eens Gardners hogepriesteres, werkte op latere leeftijd liever solitair, schrijft Davies. Hij citeert Witchcraft for Tomorrow, waarin zij schreef: “Ik weet dat veel mensen vraagtekens plaatsen bij het idee van zelf-initiatie (…) Hen wil ik één simpele vraag voorleggen: wie wijdde de eerste heks in?”

Vrouwenkracht

“Hekserij anno 2017 betekent vrouwenpower” schreef Hedwig Wiebes in het artikel ‘Trots op je innerlijke bitch’ in Viva (nr.39), dat op de cover werd aangekondigd met de woorden: “Nieuwe trend: de heksenclub (Lorde en Lana del Rey zijn ook lid)”. Vrouwelijke artiesten als Azealia Banks, Lorde en Florence Welch noemen zich openlijk heks en drukken daarmee hun kracht en onafhankelijkheid uit. Lana Del Rey riep haar fans op, mee te doen aan de binding spell tegen Donald Trump.  Bij vrouwendemonstraties waren borden te zien met de tekst: ‘We are the daughters of the witches you failed to burn’.

Viva beschouwt de populariteit van hekserij als onderdeel van een nieuwe feministische golf: “Onderwerpen als seksueel geweld en geboortebeperking staan nog altijd op de agenda, thema’s als eigenwaarde en seksisme zijn daarbij gekomen. (…) Een heks is namelijk dé belichaming van de ultieme vrouw. En dan hebben we het niet alleen over onschuld en lieflijkheid of andere zachtaardige kwaliteiten die voornamelijk mannen in de loop der tijd graag benadrukten. Nee, het gaat ook over je andere kant: over het omarmen van de wilde, boze en compromisloze vrouw die je soms óók bent.”

Hekserij heeft behalve een emanciperende ook een spirituele kant. Wat die precies behelst, blijft mysterieus in de Viva. Het lijkt iets te maken te hebben met dicht bij de natuur staan, leven volgens de maancyclus, dromen analyseren, kruidenthee drinken en lavendelolie op je kussen doen om beter te slapen. Of iets met mode, want ‘witches are the new black’ en Comme des Garçons heeft zich door heksen laten inspireren, terwijl Dior kleding met tarot-motieven brengt. Maar “Sommigen geven de voorkeur aan Wicca, dat je in principe een religie kunt noemen”.

Verbinding

Kan iedereen heks worden? Daar bestaan geen harde regels voor,” stelde de Viva. In RTL’s programma Koffietijd antwoordde Lunadea dat dat in principe kan, maar dat van de mensen die zij kende die zich bezighielden met hekserij, iedereen daarover zei: ik ben als heks geboren.

Lunadea komt met andere heksen samen in een park in Zaandam. In het korte item is te zien hoe zij hen dingen leert als het voelen van een aura en het tussen beide handen generen van een soort ‘bolletje’ van energie of lucht. Hekserij had vroeger te maken met de geneeskunde van kruidenvrouwen en –mannen aan de rand van de samenleving, vertelt ze, maar tegenwoordig wonen heksen ook in een flat in de stad. Hekserij is geen hobby, maar een levenswijze die diepgang geeft. Een van de fijne dingen eraan is de verbinding met andere mensen die op dezelfde manier in het leven staan.

Mannelijke heksen

Voor journalisten geldt het vaak nog als opmerkelijk nieuwsfeit dat heksen ook mannen kunnen zijn. Op Facebook zag ik een oproep waarin werd gevraagd naar een “liefst mannelijke” heks die zich wilde laten interviewen en op de foto zetten.

VICE interviewde de mannelijke heks Eric. Volgens Eric kun je geen heks worden, maar het alleen maar zijn. Een heks heeft verstand van kruiden, stenen en maanstanden, maar heeft daar geen opleiding voor gevolgd. Dat is een verschil met de wicca. Als niet-opgeleide heks hoef je je niet aan zoveel strenge regels te houden als in de wicca, zegt hij. Je moet alleen zorgen dat je niemands vrije wil beïnvloedt of schade toebrengt. Eric mediteert, groet de maan aan de hemel, viert jaarfeesten en probeert de natuur zo schoon mogelijk te houden.

Melchior werd geïnterviewd door een eerstejaarsstudente Journalistiek van de Hogeschool Utrecht, die voor de verandering eens niet verbaasd constateerde dat er ook mannelijke heksen bestaan. Melchior heeft wel een opleiding gevolgd. Hij is nu hogepriester van een coven in Utrecht, waar hij zelf weer andere heksen opleidt. De kern van wicca is voor hem het vieren van de feestdagen, gebaseerd op de maan en de seizoenen. Die zijn voor heksen zoiets als de Bijbel voor christenen. In wat zich afspeelt in de natuur zijn processen in jezelf te herkennen. De natuur toont je, als een spiegel, waar je zelf mee bezig bent. Daarom ook is het belangrijk dat je je verantwoordelijkheid neemt voor een goede omgang met de natuur. Hoe je dat precies doet, moet iedereen voor zichzelf uitmaken. Melchior en andere leden van zijn coven scheiden hun afval, ruimen rommel op die ze in de natuur tegenkomen, en steunen de Partij van de Dieren.

Roodkapje wijkt van het gebaande pad af om bloemen te plukken. Afbeelding via de Koninklijke Bibliotheek

Wildernis

“De natuur zit tegenwoordig vol geboden en verboden,” constateert Marco Visscher in The Optimist (voorheen Ode) (nr.176). Lage takken worden van bomen gesnoeid om te voorkomen dat kinderen er in klimmen, vuurtjes stoken mag niet. Blijf op de gebaande paden! Alle mogelijke gevaren worden bij voorbaat bezworen. Maar de natuur is daardoor voorspelbaar en saai geworden. “Inmiddels verlangen we naar wat we verloren hebben. We zoeken wildheid.”

Dit nummer van The Optimist had het thema ‘wildernis’ en bracht onder meer een interview met ontdekkingsreizigster Arita Baaijens, die ooit haar baan opzegde om zo’n dertig jaar door onherbergzame streken te reizen. “De Sahara leerde me dat niets vaststaat, Siberië leerde me dat er meerdere werkelijkheden bestaan (…) Ik heb Ierse boeren bezocht die entiteiten ervaren op hun land, las over Ecuadoriaanse Indianen die zeggen te weten wat hun honden dromen. Als een hele cultuur iets ervaart dat ik niet zie, dan zeg ik niet meer: het bestaat niet.”

Een interview met Bram van de Klundert, die van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten toestemming kreeg om een aantal keer een week lang in een Nederlandse natuurgebied te verblijven. Zonder telefoon, radio of boeken ervoer hij een groot gevoel van verbondenheid met de natuur en besefte hij: “Ritme is de basis van het leven, dag- en nachtritme, de seizoenen, leven en dood. In de natuur is constant verandering. Als je daar niet mee wordt geconfronteerd, gaan mensen dingen kopen, tv kijken, reisjes maken… (…) Ook al kunnen dood en lijden verschrikkelijk confronterend zijn, het eeuwige leven is het ergste wat je kan overkomen.”

Fotograaf Thijs Heslenfeld verbleef herhaaldelijk een week of langer alleen in de Australische en later de Afrikaanse wildernis. “Na een paar dagen in de bush voel ik hoe de angst langzaam plaatsmaakt voor iets heel anders. Ik begin mij te verbinden met de natuur. Met de zon en de maan, de planten en de dieren. Ik begin te voelen dat de angst, de stilte en de eenzaamheid mij helpen contact te maken met mijzelf. (…) De functionele angst die ik op deze momenten voel, is de sleutel naar verbinding, en vrijheid. Angst en verbinding zijn helemaal geen tegenpolen: het zijn twee kanten van dezelfde medaille.”

En meer lezenswaardige artikelen over de betekenis die de wilde natuur voor mensen kan hebben.

Natuurreligies

Natuurreligies, of religieuze stromingen waarin de natuur als bezield wordt gezien, nemen toe in populariteit, stelde Kocku von Stuckrad, hoogleraar religiewetenschap aan de Universiteit van Groningen half juli in Trouw. Een ethische omgang met alles wat leeft staat hierbij voorop. Nieuwe paganistische stromingen hebben vaak zelfbedachte rituelen zonder historische authenticiteit, maar dat maakt de gelovigen niet uit. Als voorbeeld noemde hij Ásatrú.

Dit stond als toelichting bij een interview met Ásatrú-hogepriesteres Frigga Asraaf. Zij vertelde dat ze ooit bij een runen-workshop een steen met een bepaalde rune oppakte en toen in zichzelf van alles voelde gebeuren, wat door anderen werd waargenomen als Wodan die zich haar toe-eigende. Sindsdien spreekt Wodan tegen haar. Hij heeft haar ook de naam Frigga gegeven. Soms vindt ze dat hij te weinig rekening met haar houdt, maar gelukkig kan ze lekker op de goden schelden als iets haar dwars zit, of bidden. Ze communiceert ook graag met bomen; die oordelen namelijk niet zo snel als mensen. Planten en stenen hebben een bewustzijn, vertelde ze, al is dat anders dan het onze. Frigga zit in een scootmobiel en leeft alleen. Ze is daardoor wel eenzaam. “Goden zijn leuk, maar het zijn geen mensen.”

Wodanseiken

Johannes Warnardus Bilders: Bosgezicht bij Wolfheze. Olieverf op paneel. Collectie Rijksmuseum (afbeelding via Wikipedia)

Eind juli begon in Trouw een serie over plekken die door kunstenaars zijn bezongen, beschreven of geschilderd, met als eerste een artikel over de Wodanseiken bij Wolfheze. Het herfstnummer van Puur natuur (voor leden van Natuurmonumenten) besteedde ook aandacht aan deze eiken en publiceerde een wandelroute van ca. 10 km, beginnend en eindigend bij het treinstation.

De Wodanseiken danken hun naam aan de negentiende-eeuwse kunstschilder Johannes Warnardus Bilders. Hij was onder de indruk van de romantische schoonheid van het landschap bij Wolfheze en nodigde ook andere schilders uit om er te komen schilderen. Deze schilders werden later de Oosterbeekse School genoemd. Om het geheel nog romantischer te maken, gaf Bilders opvallende bomen namen als ‘Wodanseiken’ en ‘Duizendjarige Den’. Ook doopte hij, gekleed als druïde en staand op een omgekeerde kruiwagen in de Papiermolenbeek, dorpelingen met water uit de beek. Zij zwoeren daarbij dat ze de plaats waar Wodan en Thor huisden, met eerbied zouden betreden. Bij deze ceremonie werden ter afsluiting liederen gezongen en dansen opgevoerd.

De Duizendjarige Den is elf jaar geleden omgevallen en voedt nu zwammen, mossen, varens en andere bomen. Zijn werkelijke ouderdom wordt geschat op zo’n 250 à 417 jaar. De wandeling van Natuurmonumenten leidt langs een grove den die is aangewezen als opvolger. De meeste Wodanseiken staan er nog en bieden in de herfst een sprookjesachtige aanblik. De omgeving kent meer interessante plekken, onder meer de fundamenten van een elfde-eeuws kerkje dat in 1585 door Spaanse troepen werd verwoest, en grafheuvels, waaronder de Koningsheuvel waar rijke grafgiften zijn gevonden.

Megalieten

National Geographic – Historia (3/2017) bracht een artikel van Michael J. Gantley over prehistorische grafmonumenten en andere megalieten, met mooie foto’s. Een kaartje van West-Europa bij het artikel toont waar zich zoal grafheuvels, steencirkels en alignementen bevinden: in grote trekken langs de Atlantische kust, van Zuid-Portugal tot Zweden en met name in Bretagne en op de Britse eilanden, maar ook bijvoorbeeld in Zwitserland en op Sardinië. Een bijzonder indrukwekkende grafheuvel, met fraai bewerkte stenen in de gang die naar de grafkamer leidt, bevindt zich op het Bretonse eilandje Gavrinis.

Ook in Archeologie Magazine (4/2017) kwamen megalieten aan de orde, hier naar aanleiding van een recent verschenen boek van Herman Clerinx. Tijdens een wandeling vertelde Clerinx de schrijver van het artikel, Lou Lichtenberg, over nieuwe ontdekkingen op dit gebied. Twee decennia geleden dacht men bijvoorbeeld dat Stonehenge geen begraafplaats was, maar inmiddels zijn er zoveel menselijke botten gevonden dat dit beeld is bijgesteld en het toch als monument voor de doden wordt gezien.

Men heeft zich afgevraagd waarom mensen zulke monumentale stenen huizen voor de doden bouwden, terwijl ze zelf in houten en lemen hutten woonden. Vermoedelijk ging hierachter de gedachte schuil dat hout en leem vergankelijk zijn net zoals de levenden, terwijl de doden en de voorouders eeuwig zijn en daarom ook onvergankelijke behuizingen nodig hebben. Clerinx denkt echter dat de stenen monumenten óók bedoeld waren voor de levenden. “Net zoals staatshoofden ook nu nog een groots bouwwerk voor hun eigen eer en glorie laten optrekken. (…) Ook gemeenschappen en steden wedijveren met elkaar om de grootste menhir, dolmen, hunebed en later ook kathedraal, paleis, stadion, wolkenkrabber en outletcentrum.”

Ook nu nog zijn de megalieten voor menigeen meer dan gewoon een verzameling stenen. In de buurt van de menhirs van Oppagne ziet Lichtenberg witte en rode linten in de bomen en struiken hangen, en in het boek van Clerinx wordt een jongeman beschreven die wekelijks bij een menhir ‘geesten uitwisselt’ met zijn overleden verloofde.

Geplaatst in Nieuws | Getagged , , , , , , , , | Reacties uitgeschakeld voor Oud nieuws in de verjongingsketel gegooid – Samhain 2017

Review: Isis: Goddess of Egypt & India

Isis: Goddess of Egypt & India
Chris Morgan
Mandrake of Oxford 
Illustrated, many in colour. ISBN 978-1-906958-71-8.

I found this book so intriguing and inspiring that I even went to Southern India, to Fort Kochi, Kerala to go and find out more. 😊

As you can read on the back flap of the book and on the website, Morgan writes:

A Temple of Isis in India
On India’s south-western or Malabar coast is situated an ancient Hindu temple which is these days devoted to the famous Hindu god Shiva and his consort the fearsome goddess Kali. This is Kurumbha-Bhagavathy Devi outside of the modern city of Cochin or Kochi in Kerala state.

Travel back in time and the temple housed other gods. Once it was the home of the Buddhist/Jaina goddess Pattini whose mortal husband was tried and killed in a series of brutal events still commemorated in the temple’s ritual year. Before this and the story gets even stranger, as there are said to be remains of a secret, underground shrine, the home to a mystery cult dedicated to the Egyptian goddess Isis.”

Although India was never part of the Roman empire, the presence of the temple to Augustus near to Muziris was more than remarkable. (It is clearly marked on the Peutinger map.)

Morgan believes that this temple, not ‘just’ a trading post, must have had some connection with the Isis/Kali/ Pattini temple.

Describing in detail the transfer of Isis from the Middle East to South Asia we also learn of the emergence of the Kali and later Pattini worship and how this, in turn, moved to Sri Lanka.

Today it is the festival of Bharani at the Bhagavathi temple which echoes this ancient past.

Morgan; “There are other devotees who carry sticks, which they swirl in their dancing; others brandishing the sickle sword. Most of these pilgrims are non-Brahmin ritual specialists such as the Velichappadu. Their name means ‘a channel who sheds light’ for they are the spirit mediums, men and women, followers of Kali who utter oracles when in trance. They dress in red and wear heavy anklets and bells.”

In the last part, Morgan presents the “The Myths of the Pattini Cycle” and notes the similarity with the archetypal Isis-Osiris myth. “This is ritual drama”, he writes, “designated maraa ipaddiima or killing and resurrection, was recorded in the Hindu community of Sri Lanka.” He adds, “Pattini, as we learn through the myth cycle is no ordinary mortal. She has the knowledge of magic which she uses in her quest. She is also said to be from a special order of supernatural beings – literally she is a Pattini… comparable to a class of supernaturals known in Sanskrit as Yoginis.” 

A fascinating book of an ancient mystery cult and how it can still be found resonating in our modern world.

See also the article “Tales of India – Muziris, a spicy tale of temples and mysterious rituals”: https://wiccanrede.org/2017/11/tales-of-india-muziris-a-spicy-tale-of-temples-and-mysterious-rituals-part-1/

SRI LANKA after the war, “To this day, Pattini or Kannaki stands as a symbol of hope to the country’s many war widows and women-led households. The story of a woman seeking justice for the unfair execution of her husband strikes a resonant chord.” https://www.economist.com/blogs/banyan/2014/03/sri-lanka-after-war

Geplaatst in Boeken, English articles, Recensies | Getagged , , , , , | Reacties uitgeschakeld voor Review: Isis: Goddess of Egypt & India

Review: The Seven Names of Lamaštu

The Seven Names of Lamaštu – A Journey through Mesopotamian Magick and Beyond
Jan Fries. Illustrations, black and white: Jan Fries

Avalonia Books, 580 pages. ISBN 978-1910191057
Facebook

The cover of this book depicts the Ishtar Gate which was constructed by the Babylonian King Nebuchadnezzar II. It was this processional way that led to the temple of Marduk. I remember visits to the British Museum in London, the Pergamon Museum in Berlin, The Archaeological Museum in Istanbul and a couple more, where I would suddenly be hit by flashbacks of visions of Sumeria and Mesopotamia. From Ur and Uruk to Nineveh and Harran I would pick up bits of memories, and visions – inspirations of Inanna, Ishtar, Sin and Shamash.

Sorita, from Avalonia Books, knew of course of my interests in the Fertile Crescent. My journeys had led me to Anatolia and Hekate and we had had numerous conversations about The Lost Kingdoms. She excitedly showed me this new book – The Seven Names of Lamaštu  – and her own ‘adventures’ in publishing it. As if some spirits were having fun, changing names in the manuscript to the published version, without any logical explanations. But here it was! And what a tome.

On the back flap we read:

“The Seven Names of Lamaštu is an exploration of the religions and mysteries of the cradle of civilisation, Mesopotamia by Jan Fries, author of Kālī Kaula and Dragon Bones. The Sumerians developed the first functional script (3500-3200 BC), the priests wrote god lists, dictionaries, catalogues, recorded spells, myth and poetry – and committed the first known medical prescriptions and rituals into writing. In the centre of their faith lurks the lustful animal-headed goddess DIM.ME/Lamaštu, exiled from Heaven for her forbidden desires and charged by the council of Gods with a fearsome task: to cull the vulnerable and keep the human population within manageable limits. For all but a few, her name conjured terror in the hearts of Mesopotamians.

Jan Fries seeks to redress the balance, by showing that this rebellious goddess, so demonized by superstitious folk and modern academics, is an essential expression of the divine. Lamaštu’s numerous, but rarely discussed, positive attributes bring her into focus. She is a victorious goddess, who listens to prayers, haunts both swamps and the mountain forests she loves, banishes lethal spirits, helps with the birth of wild animals and adopts stray piglets and puppies. She is a sacred woman, a priestess and a midwife to her brothers, the gods.

This is a modern translation of the famous Lamaštu Series, with commentary, which can be used as a dictionary and travel companion through the earliest form of religion and sorcery. It is a journey that takes us through the rise and fall of empires, the changing status of women, Sacred Marriage, everyday rituals, sacrifice, divination, ritual training, conjuration, banishment, vengeful magic, spells and counterspells, dream-magic, the dawn of science, medicine and ritual music – with teachings on how to build your own civilisation using only rivers, reeds and clay. …

The book concludes with the mysteries, meditations and practical rituals of Siṁhamukhā, the Lion-headed Goddess of Hindu and Buddhist Tantra, and a set of innovative, syncretistic meditations and trances based on the Seven Names of Lamaštu.

Child of Heaven. 
Watchful One of the Gods of the Streets. 
Decapitator. 
Fire-Starter.
Wild-Countenance. 
Trusted. 
Oathbound, Free to Fly.

Seven names of an ancient goddess. Seven names to remember.”

Divided into these 7 sections this is truly A journey through Mesopotamian Magick and Beyond. In many ways this is complementary – and even a compensation for the physical journey to a region which is still too dangerous to traverse. One wonders if the demonization and misunderstanding of Lamaštu (and other deities) hasn’t contributed to the situation in today’s Near & Middle East? My own workings with Inanna & Hekate have certainly made me realise that we do need to go back to original sources and to at least try to connect with those currents and understand the effects today.

Don’t be put off by the enormity of this work! Take it bit by bit, use the illustrations Jan has provided for meditation. Make copies and colour them in, whilst contemplating the symbolism 😊

Complete with an extensive bibliography including the reference to Walter Farber’s Lamaštu. An Edition of the Canonical Series of Lamaštu Incantations and Rituals and Related Texts from the Second and First Millennia b.c./ Mesopotamian Civilizations 17. Winona Lake, Indiana: Eisenbrauns, 2014. Pp. xiv + 380 + 91 plates, this book is the handbook for anyone interested in Mesopotamia, the land between the two rivers…

And well done Sorita for getting this published!

Geplaatst in Boeken, English articles, Recensies | Getagged , , , | Reacties uitgeschakeld voor Review: The Seven Names of Lamaštu

The Cauldron

Some articles in Wiccan Rede Magazine not only excelled at the moment they were written, but kept their value over time. Most readers of Wiccan Rede Online have never been able to read these articles, which is a pity. In this new category, Timeless texts, we’ll republish this type of articles. This one was written for the Summer 1986 issue of Wiccan Rede, by Merlin, Silver Circle’s co-founder and long-time editor of Wiccan Rede.

The Cauldron

When people think of witches, the symbols they often associate with that image are the broom and the cauldron. Therefore, it is actually quite surprising that most of the literature about the Craft, when discussing the so called ‘weapons’ concentrates mainly upon the Athame and the Pentacle. A lot of attention is given to the various symbols which are supposed to be on these ritual instruments – symbols which vary from tradition to tradition, and which inevitably should be ‘right’ in order for that instrument to work efficiently…

Various weapons have been discussed in these pages in the past, but in this article, I would like to take a closer look at the broom and the cauldron. The two weapons are the most ‘archetypal’ weapons of the witch, and by taking some time to reflect upon the symbolism behind them we may come across one or two interesting points which will give these weapons some extra dimension in our ritual work. Because, contrary to the Cup, Athame and Pentacle, neither the Broom nor the Cauldron play as an important role in most Craft rituals, if we disregard the decorative side that is.

The cauldron is a well-known tool: usually made of iron, with three small legs, and a handle which permits it to be hung over the fire. Doreen Valiente describes the cauldron mainly from a practical point of view (see Witchcraft for Tomorrow); the use of the cauldron for the preparation of food, drink and brews, and the preparation of salves, ointments and drugs. The three legs are representative of the threefold Goddess. The four elements can also be recognised in the use of the cauldron: water and earth (herbs, vegetables etc.), fire for the actual cooking process and air in the steam and the scent. Doreen Valiente also remarks that the cauldron which is intended to be used often is quite small – the large varieties usually depicted are quite hard to bring to boil on a wood fire! Today the cauldron is hardly ever used to prepare food, most of the time it has a symbolic function.

(Doreen Valiente with cauldron)

Within Craft rituals the cauldron is often at the centre of the circle. Stewart Farrar (Eight Sabbats) mentions the cauldron with Spring Equinox, Beltane and Midsummer festivals. The cauldron could however be used at all festivals. At Yule a candle, or a fire could symbolise the birth of the sun god. The cauldron filled with water and flowers symbolises life and beauty. Filled with fruits and nuts it represents abundance and harvest. In this way, the life-giving aspect of the cauldron is emphasised; it becomes a symbol of the womb of Mother Nature. Being aware of the symbolism can give extra power to magical or herbal brews as well.

The cauldron appears only twice in Celtic mythology. The Celtic Father of All, Dagda, possessed a cauldron which could not be emptied, and which left no man unsatisfied. Dagda is depicted as a rather uncouth figure, but his cauldron made him into a god of the highest rank. He represents the God in his function as the giver of life, of food and abundance. The Mabinogion relates the story of Bran the Blessed. He had a cauldron which strangely enough came from Ireland, and was later handed back to them, and the cauldron could bring the dead back to life. It had only one drawback: they could no longer speak after their resurrection. The cauldron plays an important role in one of the great battles that is described in the Mabinogion. Bran is also depicted as a large and strong man, or rather a giant, because his crossed the Irish Sea on foot, wading through the waves, in order to get this cauldron in the first place. Note that this cauldron came from the West!

In various texts which are circulating within Craft circles we find the cauldron being mentioned too: once as a symbol of resurrection, and once as the Cauldron of Cerridwen, when a link is made with the legendary Holy Grail.

Both mythology and our own literature describe the cauldron as a symbol of birth, rebirth and afterlife or spiritual life, as can be deduced from the cauldron which leaves no man unsatisfied and is never empty.

The ritual use of the cauldron emphasises its life-giving properties and the aspect of fertility, and the connection with Mother Earth and the female principle in general is quite obvious.

(Detail of the Gundestrup Cauldron – depicting Cernunnos)

The thought of reincarnation is quite prominent in Craft philosophy, but surprisingly enough it is not very detailed at all. Much more than the mere statement that we’ll live again, and meet, remember and recognise our loved ones cannot be found. One tradition which has far more precise ideas about reincarnation, or rather simultaneous lives, is the Welsh Hereditary Tradition (see: the article by Myrddin in ‘Tapestry of Wicca’). Interesting in this respect is the recent research into past lives, which indicates that sometimes the ‘persona’s’ of past reincarnations survive, and can be contacted. This fact leads us more to an idea of reincarnation as a tapestry of simultaneous lives, instead of the usual consecutive lives with their karmic ties.

The scant references to reincarnation form the following picture. During our lives, we are encouraged to develop a certain life style. We are responsible for our actions, even to the extent that the Gods need OUR help in order to bring change and evolution. The Wiccan Rede reminds us of our responsibility towards our fellow humans – these days most people would include animals, plants and even the whole earth within our responsibility. We are encouraged to develop wisdom, which would enable us to be of real value to others in case of need or help. All this leads to the gradual unfoldment of human potential, both practically, morally and ethically.

At the conclusion of our life we will go to the Summerland. We will have time to restore our strength, to rest, to meet our friends and loved ones again, and to confer with them. After some time, we will reincarnate again. And this is all the information we get. Our purpose in life is development and happiness, and between lives a time of repose refreshes us and enables us to keep track of our own path (an insight all too often lost in the turmoil of day to day living!). The cauldron – an instrument intimately related with the West, and as such with the Summerland which is usually situated in the west in many mythologies, is a reminder of the waters of life, the bottomless well which restores us in between lives, and will satisfy us. One thing that the cauldron can’t do for us though, is give us speech. Speech, in as much as it goes beyond the type of communication also found in the animal world, is uniquely human. It enables us to form relationships, it makes us into social beings whose social ties also go beyond the need for shelter and food. Speech is the ultimate expression of our own unique character, and finally also an instrument of our free will. Free will can only be exercised if it is not too much hindered (or limited) by past experience, such as the knowledge of previous lives. If this knowledge were available to us all the time, we would live our lives according to the laws which would compel us, and freedom, which inevitably means making mistakes, would not be possible.

Nature, our ally and in this case a source of inspiration, can provide many more insights when one is contemplating reincarnation. The wheel of life can be likened to the yearly cycle in nature, where the tiniest seed grows into a full plant, flowering and bearing fruit, and finally scattering its seeds on the earth. The original plant, the part we would recognise, dies and becomes the nourishment for new generations.

The idea of ‘Karma’, sometimes interpreted as punishment, is absent in Craft philosophy. Still, the element of evolution and learning does play a role, and even that of suffering, as it is shown in the image of the scourge. Is not every one of us prepared to ‘suffer to learn’? It remains a free choice, though, and is not part of some inhuman law which impels us, disregarding our free will!

A completely different aspect of the symbology of the cauldron is revealed to us when one contemplates the archetypal image of the ‘witch, stirring her cauldron’. This image is, if anything, event stronger than the cauldron as a symbol of (re)birth. Now we find the cauldron being used for the concoction of brews, salves, ointments, medical and magical ones, and sometimes even plain food.

The cauldron becomes an instrument of transformation. Quite normal ingredients, by virtue of being mixed and boiled by a witch in her cauldron, are imbibed with magical or medical virtues and transformed into a brew which is far more than just the sum of its parts. To the ailing and the sick, the cauldron becomes the vessel of the water of life – healing, restoring and reviving mind and body. And to those that are at odds to the goddesses of fate the cauldron is the symbol of the magical transformation of their life – bringing lovers together, attracting luck and warding off evil, bringing prosperity and fulfilment of dreams. The cauldron, or rather the witch WITH her cauldron, now fulfils and inherently social function. She is the capable person, trained over a long period by her mother or grandmother, who by virtue of her craft and skill is able to be of service to the community.

Without the community, the witch is handicapped. Her skills in midwifery, in medicine, and in magic are geared to helping people. Witchcraft is not the path of mysticism, where the individual retreats from the world and seeks communion with his god. Nor is witchcraft the way of many other religions, to seek converts and win humanity over to serve the new priesthood. Witchcraft is practical service to individual people, using both mundane and supernatural skills. The witch doesn’t expect or ask for payment. She chooses her path out of her own free will, knowing what it would entail, and out of a need to put her craft to use, helping people and thereby serving her God or Goddess too – because pagan or not, people should be allowed to find happiness on Earth. This is the transformation that the witch could bring to others – transformation of their lives, help when it is needed so that people can fulfil their dreams. The witch is, in this respect, a highly subversive figure. Not at all interested in the needs of those in power, whether priest or king, but in service to the community. Not interested in domination over others, but instead teaching them to stand up for themselves and claim what is theirs. The cauldron, as a symbol of the social function of the witch, could become a focal point for us about our position and the use we can make of our Craft. Are we able to give form to the transforming powers of the cauldron in our own life, or in that of others who come to us with their problems? Or are we content celebrating the yearly festivals and leave everything else as it has always been? Have we used our apprenticeship to develop one or two skills which are really helpful to others? Or have we spent our days reading all those wonderful books by all those wonderful authors, never finding any time to do any practical work or making a start at mastering a craft.

(A modern cauldron and ‘slow cooking’  – often seen at re-enactment camps)

If we look deep enough into the cauldron, we may glimpse some of the knowledge which was ours before the reincarnation, and see our own path in this life more clearly. Hallowe’en is the festival which relates to this symbolism; the end of the old and the start of the new; with divining the future and reflecting on the past. But our reflections on our own life can happen at any time, and no time is suited more to change and transformation than the present. Especially the holiday season, with its change of scenery, change of the daily routine, with rest and relaxation, may help us to gain the necessary objectivity to take a closer look at our own life.

This reflection could lead us to the third aspect of the symbology of the cauldron: the cauldron and the image of our own unconscious, or of the world of archetypal forms. In a sense, we could describe the cauldron in today’s terms as a ‘black box’: you know what goes in on one side, you also know what comes out on the other, but what actually happens in between remains a mystery. In many ways, the unconscious still is such a black box – despite all the research and the theories which are available. The unconscious has many interesting features. It supplies us with dreams that may or may not mean anything to us on waking up, or may even prove to be predicting something. The unconscious can be influenced, for example by hypnosis, and in turn may influence us, as can be shown by posthypnotic suggestions.

In magical work, the unconscious is used to a great extent, and its power highly valued.

I won’t attempt to give an accurate description or a definition of what is loosely called the unconscious: many people have spent books trying to do just that. Let it suffice to say that that I want to indicate the whole layer of consciousness which is just beyond our awareness in our everyday, mundane life.

It is relatively easy to contact this layer of consciousness. When we meditate on a particular symbol or when we follow a pathworking, we may find thoughts and feelings entering our mind which go well beyond the ‘me’ that we know so well. Insights may present themselves which may be quite revealing.

When we are in this meditative state we are symbolically looking into the cauldron, and seeing a true reflection of ourselves or of the subject which we are contemplating.

The cauldron may be likened to the well or the mirror which we find in fairy tales.

The cauldron as a symbol of birth and rebirth was discussed, and some thoughts on reincarnation were mentioned. The witch with her cauldron as a social figure was dealt with, and the implications this has for our own function within the Craft. And lastly, the cauldron as a representation of the unconscious and our own dark side was mentioned. It will not be easy to give the cauldron a more prominent place within various rituals, but maybe some ideas have been given to start building some rituals around the cauldron in one or more of its many aspects, or to use it in pathworkings.

Not much space is left to discuss the broom – another weapon with a highly charged archetypal content, so we’ll leave that for another article.

References

 The Cauldron – by Merlin. (Originally published in Wiccan Rede * Summer 1986)

Doreen & cauldron

Detail of the Gundestrup cauldron: Detail of antlered figure holding a serpent and a torc, flanked by animals (including a stag), depicted on the cauldron found at Gundestrup, Denmark. This work is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License. Author Bloodofox

A modern cauldron.

Geplaatst in English articles, Tijdloze teksten | Getagged , , | Reacties uitgeschakeld voor The Cauldron