Review: The Liminal Odyssey

The Liminal Odyssey – The Alchemical Power of The Spaces In Between
by Sande Hart
Independently published (2022), 172 p. ISBN ‎ 979-8849575506
https://www.liminalodyssey.com/

I first met Sande Hart face-to-face in Toronto, Canada, in 2018 at a Water Ceremony she and others had organised prior to the PWR/ Parliament of the World’s Religions. (We were both at PWR 2004, Barcelona, and 2015 Salt Lake City, but only consciously met up in 2018).

I was struck by her enormous enthusiasm and encouragement to engage in the circles to share our stories and the water offering. We had been asked to bring water from our own homeland. The water collected from many people from different countries was then offered to the Indigenous people of Canada as they opened the Parliament.

I later shared many more experiences with Sande and joined the organisation she founded in 2001, S.A.R.A.H. / The Spiritual and Religious Alliance for Hope.

I followed her working on her book ‘The Liminal Odyssey’, which in itself was a journey. She wrote, “I sat down several times over the past 15 years to tell a single story of a remarkable experience that happened to me in 1982 at a no-nukes rally and music festival involving 100,000 people at the Rose Bowl in Southern California. I have been urged by friends to tell this story but simply did not have enough of a story to fill a book.
In early 2021 I sat down again, only this time I started to employ some practices that I had learned over the years, such as reverent listening. As I wrote, the experience stretched in ways as to reveal much more than the wild experience I first remembered it to be. Suddenly, eleven more equally meaningful and interesting stories poured onto the page, each expanded to a new understanding and anchored in a different skill, science, philosophy, indigenous shared knowledge, and methodology I had picked up over the years, and in most every case, I learned these skills from the scientist, author, thought leader, shaman and indigenous elder or philosopher directly. Those first-hand experiences are part of my story as well. In this way, illustrating the skills in their practical application, as taught directly by the expert in their field, wrapped up in my personal (often vulnerable) stories is relatable. Some of the chapters and their lessons wrote me in real-time, so humility and humour were essential for this book to be in its integrity for you, my accountability partner on my Liminal Odyssey.”

The experience that happened in 1982 came to be known as ‘What about the dog?’  Today Sande has continued to ask this question, but it is now ‘What about Spirituality?’

As Sande reflects on more than 40 years of her spiritual quest I recognised many of her highlights.. and lowlights, as part of my own journey. This is the kind of book you go back to and re-read.  I loved the way Sande includes us in her conversations and draws us in to the ‘Sacred Art of Listening’.

The Liminal Odyssey is also a wonderful ‘Interfaith’ journey of meetings and encounters with many other people, including Jean Shinoda Bolen, Dr Nina Meyerhof, who wrote the introduction, and Grandmother Flordemayo.

I was particularly struck by Sande’s meeting with Nina, who is part of the One Humanity Institute, an institute for peace education based in Auschwitz, Poland. Sande visited Auschwitz, and she recalls her experiences in the chapter called ‘Acorn Rain in Birkenau’.

She ends the book with ‘A Reference Guide’ describing the 12 skills outlined throughout the book. These include the ‘Sacred Art of Listening’, ‘Forgiveness, Sacrifice & Bliss’, ‘Intergenerational Healing Awareness, Our Ancestors, Allies & Angels’, and above all ‘Being the Sacred Gardener’.

For all those interested in interfaith & multifaith dialogue and spiritual philosophy, this book is highly recommended.

NB “Your Liminal Odyssey Guide, A Practical Guide Into Alchemizing the Spaces In-Between” is now published too, see: https://www.liminalodyssey.com/online-store

Designed to be an accompaniment to the book The Liminal Odyssey, The Alchemical Power of the Spaces In-Between this Guide deepens and expands your Odyssey as you traverse the stories, treasures in the shape of lessons, and inspirational moments for your own revelations.

References:

See also FB: https://www.facebook.com/SARAH4Hope/

S.A.R.A.H.

One Humanity Institute

Geplaatst in Boeken, English articles, Recensies | Getagged , , | Reacties uitgeschakeld voor Review: The Liminal Odyssey

Review: The Golden Bubble

The Golden Bubble: Magical and Personal Development Through Pagan Group Practice
By Jean M Williams, edited by Liz Wigglesworth. Photos and introduction by Ruth Bayer. 437 p. ISBN 978-0-9562431-2-6 
Available at bookstores and online, and via the publisher: https://www.lulu.com/
(For buyers outside the UK and in the EU – this is an easier option)

It is not often that we get such a gem of occult writing for beginners. Jean Williams, through her work in Pagan Pathfinders, has given us a book of inspiring pathworkings and rituals rooted in her experience of humanist psychology, Paganism and the natural world. The editor, Liz Wigglesworth, has compiled these Pagan Pathfinder materials into a book with two main sections.

Section one begins with a prologue that outlines the basic golden bubble technique of the title. It is a very simple and easy-to-visualise exercise designed to centre you and is used as a starting point for the meditations in the book.

Section one continues as Jean delves into the role of the human mind in magic. The human mind, she explains, is like Doctor Who’s TARDIS, much bigger on the inside. She discusses the role of the placebo effect and the headology of Granny Weatherwax and how these are relevant to personal magic.

Jean explores the role of altered states of consciousness through deep relaxation, stilling the mind and active imagination. She briefly examines the functions of brain waves before discussing how these altered states are used to expand our consciousness to connect with the Divine.  Uniquely, she talks about the role of endorphins in the expansion of consciousness and states of bliss. She draws from humanist and analytical psychology, exploring the ideas of Abraham Maslow and Carl Jung.

Jean goes on to discuss Paganism in the context of the 20th Century, examining it as a set of nature-based traditions, highlighting the connectedness of all life.  She finishes the section discussing the structure of her Pagan Pathfinder group and how to go about setting one up.

Section two deals with the practical side of the work. It is split into four chapters, each relating to the four seasons; spring through to winter. Each chapter contains pathworkings and rituals written by Jean and others from the Pagan Pathfinders group, which relate to the particular season and sabbat being explored. The pathworkings are varied in content, simple, and easy to deliver. They range from experiencing a particular season or deity to experiences such as tuning into a plant.

Likewise, there is a selection of styles of rituals from standard Pagan fare relating to the sabbats, elements and particular deities through to more usual rituals that use ritual drama, such as you might find in a mummer’s play. There is a wealth of meditations and ritual ideas contained within these chapters, either to be done as they are or to function as an inspiration to write your own.

I thought this was a particularly good book. It was written by someone with an enormous amount of experience, and there is a humanity and a deep love of nature, which shines through the pathworkings and the rituals. It is down-to-earth, readable and practical and a great introduction to actually getting down to doing some Paganism, connecting to the natural world and starting your inner work.

(Jean & Morgana, Austria, 2008)

Reviewed by Rhys Chisnall

Photos by Morgana

Geplaatst in Boeken, English articles, Recensies | Getagged , , , , , , | Reacties uitgeschakeld voor Review: The Golden Bubble

Volle maan van de overstroming

De kracht van gedachten. Gedachten gaan altijd voor in wat komt. We creëren onze eigen werkelijkheid en toekomst in onze gedachten. Ik vind dat een uitdagende gedachte 🙂 dat zou betekenen dat wij als mensen zoveel meer macht hebben dan waar we nu gebruik van maken. Zelf heb ik er in ieder geval goed gebruik van gemaakt afgelopen kerst. Ik had mij voorgenomen om in de 14 dagen vakantie niets te doen. Lekker op de bank met een goed boek. Dat vertelde ik ieder die mij vroeg wat ik in de vakantie ging doen… niets, lezen, bankhangen. Ik had hiervoor twee Dan Browns op de kop getikt bij de kringloop 🙂 Wat had ik me hierop verheugd… maar ik had niet gerekend op een zware verkoudheid, zodat ik ook werkelijk niets anders kon. Zelfs het weer werkte mee, grijs en nat… geen weer dat uitnodigde om naar buiten te gaan.

Mijn wens ging dan ook volledig in vervulling, alleen de hulp die ik daarbij kreeg had ik niet verwacht. Maar die had ik waarschijnlijk wel nodig! De tweede week was ik alweer zover opgeknapt dat ik heel het huis op z’n kop heb gezet 🙂 Ramen lappen, opruimen (twee afvalcontainers gevuld) en lekker soppen. In het tweede boek van Dan Brown ben ik dan ook blijven steken… Inferno. Waarschijnlijk heb ik toch een interne inferno (koorts) nodig om op mijn kont te blijven zitten. Voorlopig is het huis weer heerlijk aan kant, ook een fijn gevoel.

18 januari 2022 volle maan van de Overstroming

Morgen is het volle maan. Maar ik ga vanavond wandelen. De maan is vol rond 1.00 vannacht en ik loop altijd graag met wassende maan 🙂 En vooral als het zo weinig scheelt qua tijd. Morgen wordt er minder weer verwacht dan vandaag… en ik heb helemaal geen zin!

Vandaag voor het eerst sinds een maand of drie naar de sportschool geweest en morgen gaan mijn man en ik weer aan het werk na vier weken thuis zitten. Twee weken behoorlijk ziek geweest van corona en nog een week opgeknapt en een week afgeknapt omdat er met de lockdown ook werkelijk niets te doen was. Maar nu ben ik beetje moe van het sporten en met een volle buik op de bank lokt buiten niet echt. Natuurlijk heb ik de wetenschap dat als je je schoenen aan doet en gewoon gaat, de zin vanzelf komt. Dus om 21.00 heb ik mijn schoenen aangetrokken en ben op pad gegaan.

De volle maan van de Overstroming staat voor ‘oude patronen’ – patronen die zo’n deel zijn gaan uitmaken van wie je bent dat je ze niet meer ervaart. Deze maan is de maan van Imbolc en Imbolc staat voor ‘wat geboren mag worden’, maar wat nu nog verscholen ligt in de schoot van Moeder Aarde. Het is nog duister onder de grond en wat er zich daar roert, daar is nog niets van te zien boven de grond (dan heb ik het voor het gemak maar niet over de narcissen die al bloeien rond de jaarwisseling 😛 ). De zaadjes en bollen worden nu al aangedreven om zichtbaar te worden. De veilige aarde, het zonlicht dat er weer wat meer is en de zonnewarmte (de laatste twee zijn eerlijk gezegd amper te zien en te voelen de afgelopen maanden… wat een grijze-geit!). En natuurlijk geeft de hoeveelheid water die naar beneden is gekomen het zaad ook de nodige boost. Het bos is drassig en er staan flinke plassen tussen de bomen.

Deze tijd van het jaar is de tijd waarin water belangrijk is; water is verbonden met emotie. En blokkades zijn dat ook. Een blokkade ontstaat doordat we geraakt zijn, iets heeft ons pijn gedaan of angst aangejaagd. En we hebben een muurtje opgetrokken om onszelf te beschermen. En gaandeweg ons leven wordt dat muurtje een muur en wordt onze bescherming juist onze belemmering 🙁 Het trieste is dat we het niet meer als zodanig ervaren maar onszelf zien als ‘dit ben ik’, de muur is een stuk van onszelf geworden en vormt ons meer en meer.

Een mooie visualisatie oefening:

Je kan het zien als een beekloop waar allemaal stenen in liggen. Elke steen laat de loop van het water (de emoties) anders lopen. Zo is de beek nu eenmaal. Visualiseer jezelf naar die beek en zie de beek als je eigen leven. Vertel de beek jouw ergste verhaal en neem een steen uit de beek. De loop van het water zal veranderen. En na dit verhaal vertel je haar een nog erger verhaal, want achter een blokkade ligt vaak een andere blokkade. De muur wordt langzaam afgebroken, maar ergens is de fundering/bron. Na iedere steen die je uit kan nemen, zie je de beekloop veranderen. En steeds herhaal je voor jezelf de vraag: ”Wat is het ergste dat ik ooit in mijn leven heb gedaan?”. En na iedere steen voel je hoe het voelt om de blokkade onder woorden te brengen en de steen uit te nemen. De laatste steen die je uit neemt (of het er nu twee of twaalf zijn) staat voor je blinde vlek. Hierna kan het water in je stromen. Die laatste steen is de steen die jou blokkeert om te groeien om de mooiste versie van jezelf te worden. Dit is een prachtige visualisatie en ook geweldig om onder begeleiding te doen met een heel vertrouwd persoon. Deze maan is hier uitermate geschikt voor!

Ondertussen ben ik de deur uitgegaan. En het is altijd zo dat het geweldig is om buiten te lopen. Ik heb mezelf lekker dik ingepakt. Na een winderige dag is het nu heel stil buiten. Geen zuchtje wind en het is stil! De ganzen zijn niet ‘op de plas’, alleen de smientjes laten zich horen (een plas vol badeendjes). Overal zijn de gordijnen dicht of de lichten niet aan. Het lijkt wel of de huizen hun ogen dicht hebben of slapen. Er hangt ook geen geur in de lucht, het is fris qua geur… water! In de verte (langs het Zwarte Water) hoor ik de ganzen. Mijn weg gaat direct naar B8, mijn bomenvriend, langs de laatste straatlantaarn. Het licht van deze lantaarn geeft een grote oranje vlek in het verduisterde landschap. Vroeger stond er een gigantische wilg om deze lantaarn. Hij stond er echt omheen met wel vijf grote stammen, die één voor één sneuvelden onder de kettingzaag. “De Wachter van de driesprong” noemde ik hem altijd, één van de vele bomen die ‘waren’. Nu staat de lantaarn aan het hek, het hek dat de weg afsluit voor doorgaand verkeer. Langs het hek is een stukje open voor tweewielers en wandelaars. Op dit punt (toen de Wachter er nog stond) heb ik Luca voor het eerst ontmoet, mijn meewandelkat. Helaas heb ik die ook al maanden niet gezien 🙁 Alles verandert en soms komt er iets moois voor terug.

Ik ben net even tussendoor naar de chiropractor geweest en werd daar weer duidelijk geconfronteerd met een blokkade. Niet degene waarvoor ik naar hem toe ga. Ik kwam voor hielspoor binnen en hij werkt nu ook aan een blokkade tussen mijn schouderbladen. Ooit geblesseerd geraakt met het sjouwen van bierkratjes (vol) de trap op in het jongerenwerk. Daar wijt ik deze blokkade in ieder geval aan. Bij het kraken van mijn rug zit daar weerstand. Ik kan me niet ontspannen overgeven aan de behandeling. Voor de rest van mijn lijf geen probleem, maar daar ga ik in de weerstand, ik voel dat zó duidelijk. Voor mijn hielspoor (mijn ene been is langer dan het andere, door blokkade bij heiligbeen… een paar jaar geleden van de slackline geduveld!) gaat de behandeling voorspoedig. En nu is mijn ‘oud zeer’ aan de beurt. Ik ben benieuwd wat er los gemaakt wordt. Maar dit even terzijde, wel mooi dat mijn schrijven samenvalt met de behandeling van mijn blokkades 🙂

En weer terug naar de avond van 17 januari, bij de ‘Wachter van de driesprong’. Ja, Luca… die heb ik al lang niet meer gezien en ook het epileptische poesje (dat altijd omvalt als ze mij ziet om op haar buikje gekriebeld te worden) heb ik al maanden niet meer ontmoet. De wandelingen worden wat eenzaam zo, zonder ontmoetingen 🙂 Maar altijd is er een bomenvriend, alhoewel Uriël ook opeens foetsie was. Maar B8 is een standvastige boom die niet zomaar te verwijderen is, daar zou je echt een flinke zaag voor mee moeten nemen. Mijn struise knotwilgvriend die in weer en wind er altijd is voor me en altijd een mooi woord voor me heeft. En ook als het geen mooi woord is, is de boodschap duidelijk!

Mijn weg tussen de boerensloten door leidt al jaren naar B8. De elzen langs de sloten groeien flink door. Een paar jaar geleden waren het zaailingen waarvan ik dacht dat ze wel gemaaid zouden worden. Maar niets is minder waar 🙂 Langs de kant van de sloot schiet een haag van jonge halfwassen elzen op. Een mooie haag die als windbreker dient, voor mij 🙂 En natuurlijk zijn de vogels er ook blij mee. In de winter zitten de elzenproppen vol zaadjes voor de puttertjes en sijsjes.

Het landschap verandert langzaam in al die jaren dat ik hier wandel en het wordt niet minder, gelukkig.

Als ik het pad naar het bos inloop kom ik langs B8 en natuurlijk geef ik hem een ‘tree hug’. Daarna leg ik mijn handen op zijn stam en krijg de kreet ‘Gezond en Wel’. Vorige keer kreeg ik ‘Zeer’, net nadat ik een beetje bekomen was van corona (toen kon ik de vollemaanwandeling niet doen, te ziek). Ja, dit is toch wel héél belangrijk. Gezondheid en Welbehagen, in ieder geval zo lees ik het. Met een van de twee schiet het nog niet op, je hebt ze beide nodig. Gezondheid is belangrijk, en even belangrijk is je goed voelen qua levensinvulling. Een fijn sociaal leven, een doel hebben (hoe gewoontjes ook, hoeft echt geen hoogdravend iets te zijn) een opgeruimde ‘bovenkamer’, blij met jezelf en het leven dat zich aandient. Wat een prachtig ‘woord’ weer om op te reflecteren.

Als ik probeer om de betekenis van ‘Gezond en Wel’ te achterhalen, kom ik niet verder dan ‘afwezigheid van ziekte’, met de nadruk op lichamelijke gezondheid en veel informatie van wat gezond is voor je. Maar nergens gaat men in op het woord ‘Wel’, dat verbaast me zeer. Het welbevinden of welbehagen is zó belangrijk! Als je de kranten nu openslaat wordt er veel geschreven over de negatieve gevolgen van de lockdowns tijdens het hele coronagebeuren. Dat mensen zelfs uit het leven stappen… en niet omdat ze niet gezond zouden zijn! Mensen ervaren geen welbevinden meer. Het afgesneden zijn van anderen en sociale activiteiten, het voortdurend leven met angst voor corona… dat is moordend! De één gaat er makkelijker mee om dan de ander. Maar er zijn voldoende mensen (en ik ken ze!) die al twee jaar thuis zitten, echt thuis! De deur niet uitkomen voor contact met anderen, partners die het hun partners verbieden om eruit te gaan, omdat men bang is om ziek te worden. Dat is waar het nu over gaat in de media, het welbehagen van mensen is ver te zoeken en daardoor worden mensen ziek, het immuunsysteem verzwakt door het onmenselijke voorschrift… blijf thuis, houd 1,5 meter afstand, laat je testen, laat je prikken… maar blijf dan nog steeds thuis en vermijd lichamelijk contact. Het welbevinden is in de zoektermen niet terug te vinden… de focus ligt op een gezond lichaam in de veronderstelling dat als dat oké is, je je ook ‘wel’ voelt. De focus zou op beide moeten liggen, ook in alle campagnes die nu draaien m.b.t. gezondheid en preventieve zorg om chronische ziekten terug te dringen en zodoende een beter immuunsysteem te verkrijgen om zodoende de zorg behapbaar te houden. Als we met z’n allen gezonder (minus welbevinden) gaan leven, hoeft de regering minder geld voor de zorg uit te trekken en kan er zelfs op bezuinigd worden. Ja, als je even doordenkt komt het altijd weer op cashflow uit, raar maar waar en natuurlijk je eigen verantwoordelijkheid daarin. Want niemand wil betutteld worden met suikertax, vleestax, ongezonde-vetten-tax enz. Niet iedereen is op de hoogte van gezonde voeding… voor velen is een mediterraan dieet: pizza en pasta 🙂 En niet iedereen staat open voor de boodschap van de campagnes voor gezondheid… maar deze groep kampt wel met chronische aandoeningen en zodoende een zwak immuunsysteem. Er is nog veel winst te behalen!

In stilte vervolg ik mijn weg bij B8 vandaan. De bankjes zijn te nat om even op te zitten. Wat ik met de kreet ‘Gezond en Wel’ moet weet ik nog niet, dat kwartje valt altijd later 🙂 Dat is het fijne van schrijven! Mijn weg loopt door het bos. Er staan weer bomen in de laan die twee jaar geleden gerooid werd. De essentaksterfte heeft flink huisgehouden in mijn bos. Er staan nu weer nieuwe bomen, geen idee welke soort. Dat zal binnenkort, als de bomen weer uitlopen, wel duidelijk worden. Wat wel duidelijk is, is dat het herinneringsbomen zijn 🙂 Bij veel bomen staan namen, hangen persoonlijke dingen in de takken. Mooi initiatief is dat en een mooie ‘trekker’ voor mensen om zo af en toe dit bos te bezoeken. Het heeft een ‘slechte’ naam omdat er gedeald wordt en mensen hier daten in het geniep. Een bos, ver weg van de bewoonde wereld en toch makkelijk bereikbaar, zal dit imago altijd hebben.

De rest van de wandeling is stil en rustig. Met enige moeite zet ik de maan op de foto. De bewolking is zo dik en flarderig dat ze amper te zien is. Toch lukt het mij om wat snelle foto’s te maken van haar verschijnen. Na 1,5 uur ben ik weer thuis en ook daar is het stil. Manlief is allang naar bed, die moet morgen weer vroeg op. Ik plof nog even op de bank, even thuis komen. Een heerlijk thuis waar ik me steeds meer ‘wel’ bij voel. Het heeft even geduurd maar dan heb je ook wat 🙂 En dat welbevinden is een taak die ik mijn hele leven meedraag, er is altijd werk aan de winkel. Of dat nou werken aan mijn relatie is, werken aan mijn lichamelijke gezondheid, werken aan mijn sociale contacten, werken aan mijn pleziertjes, werken aan een opgeruimd huis, werken aan een opgeruimde ‘bovenkamer’… en regelmatig reflecteren of dit allemaal nog op de rails staat 🙂 En daar helpen mijn vollemaanwandelingen uitstekend bij! Het zit er weer op. Sporttas inpakken en hup naar de sportschool… ik mag weer voor een half jaartje 🙁

Liefs, Loes

Een oud patroon dat mij niet eens meer opviel was mijn koude douche elke ochtend… even lekker koud nadouchen. Vanaf mijn eerste kennismaking met de sauna (zo rond mijn 20ste) heb ik dat erin gehouden, dat effect kon ik thuis ook hebben (warm/koud). Pas nu ik behoorlijk verkouden ben geweest, weer met de kerst 😛 , valt bij mij het kwartje (oud muntstuk uit de vorige eeuw). Sinds ik weer welkom ben bij de sportschool (januari 2022) douche ik alleen warm. 4x per week bij de sportschool, die geen koude douche kent. En die ene keer per week thuis… zet geen zoden aan de dijk. Mijn weerstand is het afgelopen jaar langzaam maar zeker afgenomen 🙁 Nu mis ik mijn oude patroon opeens heel erg. Ruim 40 jaar een goede weerstand opgebouwd (vroeger had ik elk voor- en najaar een nieuwe ‘binnenbekleding’, ik hoestte mijn longen uit mijn lijf 🙁 ) Binnen een jaar is mijn opgebouwde weerstand foetsie gebleken. Mijn ouderwetse hoest was terug!

Morgen ben ik jarig. Ik heb een stukkie tuinslang (zo’n slappe stoffen uitvoering) gevraagd, met koppelstuk en sproeistuk. Dan kan ik die vastklikken aan de kraan van de schoonmaakster bij de Basic Fitt. Mijn verzoek om daar een tuinslang voor vast te hebben liggen, is nog niet in behandeling genomen… ik wacht het maar niet af. Eens kijken of ik mijn oude patroon weer nieuw leven in kan spuiten. Sommige patronen zijn goud waard 🙂

Geplaatst in Volle Maan Wandelingen | Getagged , , | Reacties uitgeschakeld voor Volle maan van de overstroming

De betekenis van het labyrint

Het labyrint is een oeroud symbool en ritueel, dat ook nu nog niets van zijn kracht heeft ingeboet. Door de mythe van Theseus en het labyrint te duiden kwam ik tot een dieper inzicht van dit symbool. Ook deed ik nieuwe inzichten op door de verschillende namen van het labyrint – zoals de ‘Trojaburcht’, ‘muren van Jericho’ en ‘huis van Wieland’- te onderzoeken.

(Meester van Cassoni Campana - Theseus en de minotaurus 1510-1515)

(Meester van Cassoni Campana – Theseus en de minotaurus 1510-1515)

 

Het labyrint van Kreta

In de Griekse mythe van Theseus en de Minotaurus moet de held een labyrint doorlopen om in het midden de strijd aan te gaan met een monster half mens, half stier. Is dit labyrint van Kreta een doolhof met vele dwaalwegen of juist een helder, unicursaal, naar het midden lopend pad met vele wendingen? Lees je de mythe dan lijkt het een doolhof, want Theseus is bang dat hij zal verdwalen in het labyrint en krijgt daarom een kluwen wol mee van Ariadne. Zelfs de maker van het labyrint – de uitvinder en ambachtsman Daedalus – weet de uitgang niet te vinden en ontvlucht het labyrint met zelfgemaakte vleugels. Kretenzische munten uit de vierde en vijfde eeuw voor Christus tonen echter een labyrint dat rechtstreeks – via vele wendingen – naar het midden gaat. Dit ‘klassieke’ labyrint is vaak rond, maar soms ook vierkant en heeft meestal zeven wendingen.

Ariadne

Het labyrint kan je zien als een raadsel waarvan Ariadne de ‘clue’ oftewel de oplossing heeft. Ariadne wordt in de mythe afgebeeld als een naïef meisje dat verliefd wordt op Theseus. Waarschijnlijk is zij in het oorspronkelijke verhaal juist een Godin. Zij wordt door klassieke auteurs gelijkgesteld met Proserpine de godin van de onderwereld en de meesteres van het labyrint genoemd. Deze Godin bezit de ‘clew’; het kluwen woldraad die – als deze zich ontrolt – naar het centrum van het bouwsel gaat. (1) De held hoeft deze draad maar te volgen om het centrum te vinden waar hij het monster moet verslaan. Als hij de draad vervolgens weer oprolt vindt hij veilig de uitgang. Zij geeft hiernaast aan Theseus een zwaard om daarmee het monster te doden. Mogelijk was dit zwaard  in oudere versies een bijl. Labyrint wordt namelijk vaak vertaald als ‘huis van de (dubbel)bijlen’. Deze ‘labrys’ waren cultische bijlen die onder andere dienden als teken van koninklijke macht. De priesters van Delphi werden Labryden genoemd, dit betekent mannen met de bijl. Ook zij gingen met een cultische dubbelbijl de onderwereld in. (2)

De rode draad

Zo heeft Theseus een vrouwelijke èn een mannelijke methode nodig om het centrum van het labyrint te bereiken. Met het volgen van de rode draad volgt hij – als het ware – de navelstreng die leidt naar de baarmoeder. Tegelijk is dit te zien als de zilveren draad die de ziel bindt aan het lichaam als deze een trance-reis maakt. Deze draad is gemaakt door de Godin. Als de drievoudige schikgodin heeft zij deze levensdraad al geweven bij de geboorte en zal hem pas afknippen bij de dood. Wie deze draad volgt, volgt zijn levenspad, zijn (nood)lot! Deze draad geeft het juiste midden aan; niet te veel en niet te weinig. De rode draad kan je zo zien als het slappe koord van de evenwichtskunstenaar. Deze levenskunstenaar mag zich niet laten afleiden, anders verliest hij zijn levensdoel uit het oog. Hij mag ook niet te ver vooruit kijken want ook dan stapt hij mis. Rood is de kleur van het leven. Waar die kleur het dikst is, is de maximale levenskracht. Dat is het pad dat de held of levenskunstenaar moet volgen om niet te verdwalen tijdens zijn avontuur. Telkens moet hij zichzelf afvragen wat het meeste energie zal geven.

De zilveren kleur leidt tot een (weder)geboorte. Deze draad volg je als je je queeste hebt volbracht en een nieuw leven kan beginnen. Als je een trance-reis heb gedaan kom je dan weer in je lichaam.

(Labyrint: huis van Theseus – Paphos (eind derde eeuw n.o.j.)

 

De knoop doorhakken

Hiermee is niet alles gezegd: in het pad zitten wendingen. Momenten van grote beslissingen waarin simpelweg het pad volgen niet genoeg is. Er moeten knopen doorgehakt worden en angsten onder ogen worden gezien. Wie aan het einde van een wending van het pad – oftewel een cyclus in zijn leven – zit, kan niet om de bocht kijken. Hij weet niet waar zijn leven naar toe leidt. Dan zijn de mannelijke krachten nodig van de bijl en/of het zwaard om keuzes te maken en knopen door te hakken. In het labyrint van de kathedraal van Chartres is het motief van de bijl zichtbaar terug te vinden op de wendingen. Meestal is de bijl niet zichtbaar in het labyrintmotief.

De dubbele bodem van het leven is dat er een geestesleven parallel loopt met je fysieke leven. Dit tweede leven speelt zich af in de andere wereld – of onderwereld – en is vanuit zijn aard onzichtbaar. In die wereld loop je het labyrint. Terwijl je met je dagbewustzijn in de middenwereld – onze wereld – leeft ben je met je hogere en onderbewustzijn continu in andere energetische werelden aanwezig. In die wereld zwaai je met de bijl van daadkracht en neem je besluiten met het zwaard van heldere gedachten door de knopen door te hakken van je eigen labyrint. Zo vecht je met je eigen innerlijke monsters. Vanuit een mannelijk perspectief is het labyrint als levensweg een plaats waar je, je innerlijke demonen en monsters bevecht. Je hebt je bijl of zwaard paraat om jezelf te verdedigen tegen onbekende gevaren.

Het labyrint als dansvloer

Vanuit een vrouwelijk perspectief is het labyrint juist een plaats om te dansen. Het labyrint wordt in de Ilias de ‘dansvloer van Ariadne’ genoemd en als Theseus in Delos arriveert doen ze daar de kraanvogeldans.  Hierin maakten de maagden en jongelingen (die het offer voor de Minotaurus hadden moeten worden) ritmische – mogelijk net als een kraanvogel op één been – bewegingen naar binnen en naar buiten toe, in imitatie van de tocht van Theseus door het labyrint. Deze dans vond plaats rondom een altaar gemaakt van geitenhoorns, met in het midden een beeld van Aphrodite. Zo wordt de levensweg door het labyrint een levensdans en een viering van het leven. (3)

Op de poort van de grot van de sybille van Cumae – die gezien werd als één van de ingangen van de onderwereld in de Oudheid – stond het symbool van het labyrint getekend. Het labyrint ingaan is hier de onderwereld ingaan. Een labyrint-dans of spel werd dan ook vaak gedaan als onderdeel van een begrafenisritueel. Toch is dit symbool niet per se een teken van de dood, eerder een teken van een proces om je innerlijke centrum te bereiken. Dit zal zeker gebeuren bij het stervensproces, maar net zo goed bij de trance van een rituele dans of bij de trance van rituele seks. Dit laatste wordt op de Etruskische wijnkruik van Tragliatella (zevende eeuw n.o.j.) afgebeeld door middel van twee copulerende paren direct naast het labyrint. (4) 

Mysterieuze namen van het labyrint

Meerdere malen wordt het labyrint vernoemd naar antieke belegerde steden zoals Troje, Jericho, Ninevé en Jeruzalem. Dit is vooral het geval bij de steenlabyrinten uit Noord-Europa. (5) Bij Troje is het onduidelijk of de stad naar een labyrint is vernoemd of vice versa. Al in de zevende eeuw voor christus komt op de wijnkruik van Tragliatella een labyrint voor met daarin geschreven de tekst TRUIA. Dit woord betekent draaien. De trojaburcht is daarmee de draaiburcht.

Trojaburcht

De meest voorkomende naam voor een labyrint in Noord-Europa was trojaburcht of varianten daarop zoals ‘muren van troje’ en ‘stad Troje’. Vanuit de mythologie wordt Troje echter nergens gekoppeld aan een labyrint. Wel wordt al vanaf de Aeneas van Vergilius van verschillende landen verteld dat hun oorsprong ligt bij de aankomst van een gevluchte Trojaanse prins. De Romeinen hebben de Trojaanse prins Aeneas als stichter van Rome, de Britten hebben Brutus en de Noren hebben Odin als legendarische stichter van hun rijk die uit Troje afkomstig zou zijn. (7) Snorri zegt daarbij dat Troje het middelpunt van de wereld was. Uit het middelpunt komen de geëerde voorvaderen vandaan, waar het allemaal mee is begonnen.

Wie de trojaburcht doorloopt wandelt dus terug naar de bron, naar de plek waar het allemaal begon. Dit teruglopen gaat altijd gepaard met wentelen en draaien. Alleen zo bereik je alle diepte- en hoogtepunten die het leven te bieden heeft. Alleen zo vind je de ultieme introvertie en extravertie bij jezelf. Je meest actieve en meest passieve kant, je vrouwelijkste en mannelijkste kant, je meest donkere en je meest lichte zijde.

Wijnkruik van Tragliatella (detail) (zevende eeuw v.o.j.)

 

De muren van Jericho

Bij de belegering van de onneembaar geachte stad Jericho wordt het belang van draaien getoond. Eerst wordt – in het bijbelboek Jozua – vermeld dat Jericho een heilige plaats is die slechts met ontblote voeten betreden mag worden. Vervolgens vertelt God aan het Joodse volk de bijzondere methode waarmee ze de stad in kunnen nemen. Zes dagen lang moeten ze elke dag met het leger rond de stad gaan en op de zevende dag zelfs zeven maal rondom de stad lopen. Dit alles moet gebeuren in stilte. Na de zevende rondgang moeten ze in gejuich uitbarsten en blazen op hun ramshoorns. Dan zullen de muren van de stad Jericho uit zichzelf omvallen. En zo gebeurde het ook volgens de Bijbel.

Er staat nergens dat dit verhaal te zien is als een labyrint-ritueel. Maar het gebruik van de naam ‘muren van Jericho’ voor een labyrint maakt aannemelijk dat men vroeger deze associatie wel maakte. De benadrukking van het getal zeven past goed bij het zevenvoudige traditionele Kretenzische labyrint. Dit zou goed kunnen staan voor de zeven sferen die de ziel opstijgt tot zij in de hemel komt en daar tegenover de afdaling door de zeven poorten en niveau’s van de onderwereld. Door heen en weer te draaien zullen zelfs onneembaar geachte steden als Troje en Jericho vallen. Als de Trojaburcht voor de mens staat, dan dwingt het draairitueel ons om zich te concentreren op zijn innerlijke kern in plaats van op de buitenwereld. De muren die men om zich heen heeft gebouwd zullen dan instorten. (6)

Huis van Wieland

Een andere belangrijke naam waarmee het labyrint werd gesierd in het noorden is Völundarhus oftewel huis van Wieland de smid. Bij de Noormannen is Wieland de maker en uitvinder van het labyrint. Hij is daarmee te vergelijken met Daedalus. Net als de beroemde Griekse uitvinder werd ook Wieland gevangen gezet door een tirannieke koning en kon hij vluchten door weg te vliegen. Voor dit doel had Wieland een zwanenhemd gemaakt. Hij kon dit maken doordat zijn vrouw een Walkure was en hij haar zwanenhemd goed had kunnen bekijken. (8) Daedalus kon met zijn – van bijenwas gemaakte – vleugels uit het labyrint komen en Wieland kon met zijn zwanenhemd van zijn eiland wegvluchten. Beiden zijn meester-ambachtslieden.

(Bartolomeo Veneto – Portret van een heer circa 1535)

 

 

Daedalus is meer een uitvinder en Wieland is de archetypische smid en door zijn mankheid ook te vergelijken met de manke smid-godheid Haephistos. Beide kunstenaars ontstijgen de beperkingen van het mensenleven en onttrekken zich aan het noodlot door niet te sterven, maar al tijdens hun leven een andere niet-menselijke vorm aan te trekken en als vogels/geestwezens naar een andere dimensie te reizen. Zij hebben hun Minotaurus verslagen door zich van hun fysieke kant te onthechten en hun lic-haam, hun lijkenhemd af te werpen. Zij omkleden zich met een nieuw en zuiver wit zwanenhemd en kunnen daarmee de andere wereld bereiken.

Het labyrint als levensweg

Het labyrint laat je de weg zien van je noodlot en van je levenspad. Elke keer als je van dat pad afwijkt beland je in het doolhof. Dit zijn de onzichtbare keuzemomenten in het leven. Als je de juiste keuze neemt en de rode draad blijft volgen – ook al leidt dat je naar onbekende wegen en ook al betekent het dat je je meest duistere angsten onder ogen moet zien –  kom je een niveau hoger in bewustzijn. Je verdiept jezelf en dringt verder in je innerlijk door. Hierin zit de paradox dat je soms terug moet om vooruit te kunnen gaan en de diepte in moet om de hoogte in te kunnen. Je maakt schijnbaar hetzelfde mee, maar dan in een diepere groef. Dit maakt het labyrint tot een driedimensionaal pad, dat op een plat vlak niet compleet te begrijpen valt. Het labyrint is de juiste weg in het doolhof. Wie zijn lot niet onder ogen durft te zien belandt onherroepelijk in het doolhof. Wie het monster in de ogen durft te kijken en de draad van de meeste energie (maar niet altijd de minste weerstand) blijft volgen komt telkens een niveau hoger in de zeven lagen van het driedimensionale labyrint, tot hij het centrum bereikt. De clou is om van daar terug te komen. De held is pas een werkelijke held als hij uit de onderwereld terugkeert om met zijn nieuw verworven wijsheid koning te worden en te heersen over zijn eigen leven, hier en nu, in dit lichaam.

Mensen lopen in het labyrint van de kathedraal van Chartres (begin 13e eeuw)

 

 

Door Abe van der Veen

Referenties:

  • Clue en clew zijn etymologisch aan elkaar verwant: com/search?q=clue
    2) Graves, Robert – Greek myths (1960) 347
    Graves, Robert – The white goddess 106
    Bord, Janet – Doolhoven en labyrinten (1976) 8
    3) Plutarchus – Theseus hoofdstuk 21.1
    Homerus – Ilias XVIII vs. 590
    ‘Ook maakte de vermaarde met sterke armen (de god Hephaistos) een dansplaats gelijkend op die welke Daidalus in het weidse Knossos gemaakt had voor Ariadne met de mooie vlechten. Daar dansten jongens en kostbare meisjes, elkaar vasthoudend bij de pols.’
    jstor.org/discover/10.2307/283449?uid=2&uid=4&sid=21103607252597
    4) Jackson Knight – Cumaean gates (1936)
    Virgilius – Aenaeas boek VI 32-36
    ‘Daar staat het onontwarbaar doolhofhuis; maar uit erbarmen voor ariadne’s min had Daedalus dat raadsel opgelost, het dolen leidend met een draad.’
    5) Farwerck 373-374
    6) Bijbel: Jozua 6. 1-27
    7) Nennius ‘Historia Brittonum’ negende eeuw n.o.j.
    Snorri Sturluson – Edda proloog 3-5 dertiende eeuw n.o.j.
    8) Poëtische Edda – Völundarkvida
    De naam Volundarhus wordt twee maal gebruikt voor een afbeelding van een labyrint in een veertiende en een vijftiende-eeuws IJslands manuscript.
    David W. McCulloug – The unending mystery: a journey through labyrinths and mazes (2005) 106
    De zwaan is in de symboliek een zielengeleider. Een geestwezen dat pas gestorven zielen naar de andere kant brengt of pas geborenen naar deze wereld brengt (dit laatste is meestal de ooievaar).
    Walkuren zijn vrouwelijke geleiders die onder andere als taak hebben de gestorven krijgers die naar het Walhalla afreizen te begeleiden. Zij kunnen zich als raaf of zwaan vertonen door een raven- of zwanenkleed te dragen. Zij zijn dus zielengeleiders.
    Zie ook: Matthews, W. H. – Mazes and labyrinths

Abe van der Veen: Dit artikel is ook te vinden in mijn boek ‘De kracht van symbolen’:

 

 

Geplaatst in Artikelen | Getagged , , , , | Reacties uitgeschakeld voor De betekenis van het labyrint

Recensie: Plantaardig

Plantaardig, vegetatieve filosofie
Th.C.W. Oudemans i.s.m. N.G.J. Peeters
KNNV Uitgeverij
203 p.  ISBN 9789050119030. €29,95

‘Plantaardig’ is een bijzonder boek, een filosofieboek over planten, mensen en hun relatie. Er wordt veel biologische kennis besproken, vooral de evolutie van planten komt uitgebreid aan bod, maar de biologie is hier slechts achtergrondinformatie bij het hoofdonderwerp, namelijk een filosofische beschouwing van deze biologie.
Wie verwacht iets vergelijkbaars te lezen als ‘Het verborgen leven van bomen’ van Peter Wohlleben komt dan ook bedrogen uit. Dit boek gaat minder over planten zelf dan over de manier waarop mensen naar planten kijken. En het is ook minder prettig leesbaar. Wie ‘Plantaardig’ gaat lezen moet zich voorbereiden op zinnen als “Deze semantische rokade, waarin de natuur van het uitgedreven onkruid getransformeerd raakt tot de door mensenhand bezoedelde maagdelijkheid, blijft gebonden aan de oppositie tussen natuur en cultuur. Sterker nog, de cartesiaanse semantiek van de menselijke beheersing van de natuur blijft overeind wanneer mensen denken de verdreven natuur via beheer te kunnen terughalen.”
De auteur is dan ook geen boswachter die graag lezingen en rondleidingen geeft, maar een gepensioneerd bijzonder hoogleraar wijsbegeerte met een passie voor bomen die, net als zijn grootvader, een arboretum heeft aangelegd. Toch is hij absoluut geen bomenknuffelaar of aanhanger van de Gaia-theorie. Hij stelt duidelijk dat de Aarde geen levend wezen is omdat ze “niet naar vermenigvuldiging streeft” en “haar semi-permeabele membranen niet gebruikt voor vermeerdering of zelfbehoud”. De auteur is duidelijk geen pagan, maar een wetenschappelijke filosoof.

Toch is ‘Plantaardig’ zeer de moeite van het lezen waard. Het is interessant om de worsteling van Linnaeus te volgen toen deze bezig was het plantenrijk te ordenen in groepen die elk een uniek onderscheidend kenmerk bezitten en hierbij gestoord werd door allerlei hybride soorten en varianten van het vlasleeuwenbekje. Dat strookte niet met de overtuiging dat God de verschillende plantensoorten onveranderbaar en strikt gescheiden van elkaar geschapen had. En ook het lezen over de supersnelle co-evolutie van bloemen en insecten waardoor het dogma ‘natura non facit saltus’ (de natuur maakt geen sprongen) tot wanhoop van botanici in rook opging, is erg interessant.

Maar het meest boeiende van ‘Plantaardig’ is wel dat het laat zien hoe mensen planten altijd als passieve, minderwaardige en ondergeschikte wezens hebben gezien terwijl dit absoluut niet zo is. In tegendeel, zonder planten, en vooral zonder bloemen, zou menselijk en ander dierlijk leven niet mogelijk zijn. Mensen en andere dieren zijn voor hun voedsel, direct of indirect, volledig aangewezen op planten. In onze geschiedenisboekjes staat beschreven hoe de mens tijdens het neolithicum verschillende planten gedomesticeerd heeft en met landbouw begon, maar ‘Plantaardig’ stelt dat het misschien wel eens andersom zou kunnen zijn. Grassen zijn in de natuur slechts een onbeduidende plantensoort maar door samen met de mens te co-evolueren zijn grassen, inclusief granen, rijst en mais, nu een alomtegenwoordige dominante plantengroep geworden.

De mens heeft hiervoor zijn natuurlijke leefstijl totaal omgegooid en grotendeels in dienst gesteld van gras en graan. Fruitbomen en bloemen hebben de mens zo ver gekregen om door kruising en kweek enorm bij te dragen aan de diversificatie en verspreiding van genenpoolen. De mens is zo niet anders dan de bijen die door de bijenorchis gelokt worden en zo voor bestuiving zorgen, of de mieren die de zaden van de wonderboom verspreiden. ‘Plantaardig’ biedt zelfs nog troost en hoop bij klimaatverandering; voor ons en andere diersoorten is dit een enorm probleem, maar voor planten geldt ‘hoe meer CO2 in de lucht, hoe beter’.

Kortom, Plantaardig is een pittig maar boeiend boek!

Geplaatst in Boeken | Getagged , | Reacties uitgeschakeld voor Recensie: Plantaardig

Samhain – verbinding met de doden

De sluier tussen hier en daar is dun. Maar zijn er ook wetenschappelijk verantwoorde technieken om er doorheen te kijken, zo rond Samhain? We bespraken het bij een high tea.

Door Yoeke, interheksueel, met wortels in de Reclaiming traditie

“We spraken af dat de eerste die dood zou gaan de ander zou laten weten of het echt waar is dat je door gaat na je dood. Een seintje. Zij won. Longkanker. Drie dagen na de crematie reed ik over een landweggetje om de hond uit te gaan laten. Een reiger kwam aanvliegen en landde pal voor de auto. Daar bleef hij staan, op het asfalt en keek me aan. Minutenlang. Toen vloog hij weer weg. En het stomme is dat ik pas jaren later dacht: ‘Verrek! Dat was zij! Dat was het seintje!’ Of toch niet? Was het gewoon een reiger?”
“Misschien. Het was een goede afspraak lijkt me, maar niet zo specifiek. Dan blijf je twijfelen, of je herkent het niet hè.”
“Het was wel opmerkelijk, anders.”
“Maar concreet: wat spreken wij af? Hoe laat jij me te zijner tijd weten dat je er nog bent, ergens? Als een streep in de lucht? Een paddenstoel? Een treurwilg?”

“Ik kies voor chocola. Een stuk pure chocola waar je op een totaal onverwacht moment tegenaan loopt. Dat steek je in je mond en als je het proeft denk je: ‘Heeeeee, dat was een bericht van haar.’”

“Hm. Ver gezocht lijkt me. En te algemeen. Ik kies voor een citroenvlindertje. Ik word een citroenvlindertje dat op je schouder gaat zitten. Maar een blaadje van een teunisbloem moet je ook maar goed rekenen. En als ik in de winter dood ga…”
“Dat kan dus niet, want dan zijn er geen citroenvlindertjes. En kom me dan niet aan met een bij op een roos hè, dan geloof ik het niet.”

“Nee, jij gaat dan in de Happinez bladeren en…”
“Ik blader nooit in de Happinez, dat vind ik een rotblad.”

“Kun je nagaan hoe bijzonder het is dat je dat dan toch doet, drie dagen na mijn dood. En dan valt dat tijdschrift open en er staat een artikel in over…”
“Jou? Chocola?”
“Nee, over een citroenvlindertje. Daar. Duidelijk zat. En jij geeft me maar een seintje via een zwarte hond. Een zwarte hond waarvan het linkeroor een beetje naar beneden flapt. En als het dan een zwarte hond is met het rechteroor een beetje naar beneden geflapt, dan zal ik lachen en denk ik: ja, typisch zij.”
“Een zwarte hond… waar haal ik die vandaan bij mensen met katten? Ik weet niet of ik dit allemaal onthou hoor.”
“We moeten het een beetje wetenschappelijker aanpakken. Een lijst maken in Excel.
Iedereen die je kent vraag je hoe ze zich gaan manifesteren na hun dood en binnen de hoeveel dagen. Dan kun je het altijd direct nakijken als er iets vreemds gebeurt. Roodborstje tikt tegen het raam? Even zien… Nee, dat kan niet Hendrikje zijn, want zij zou als merel komen zingen op een woensdagochtend om 7.00 uur. Ja, tenzij mensen natuurlijk van gedachte veranderen als ze eenmaal daar zijn, en opeens een nog leuker idee hebben om van zich te laten horen. De slagboom laten neerkomen op de achterkant van je auto als je op het pontje staat bijvoorbeeld. Lijkt me trouwens echt iets voor Anja, maar die leeft nog hè.”

“Ja, met zo’n Excelsheet kan ik wel controleren wie ik voor me heb, maar ik vermoed dat ik zelf ga vergeten wat ik toegezegd heb. Zeker als dat bij iedereen weer wat anders is. Bij jou een zwarte hond, bij Anja een dwarrelende witte veer, ga zo maar door. Heb ik nog geen eeuwige rust.”
“Heb je toch niet. Het gaat gewoon door hoor.”
“Ja. Die reiger vloog ook snel weer door, toch? Zeker nog meer verschijningen te doen.”
“Ja. Maar het was heel efficiënt van haar. Want nu nog steeds, jaren later, denk ik aan haar als ik een reiger zie.”
“Ik ga aan jou denken als ik een citroenvlindertje zie. Of de Happinez, maar dat probeer ik te vermijden.”
“Kun je nagaan! Als je een hele lijst hebt van mogelijke verschijningen van vrienden en familie, dan heb je bij steeds meer gebeurtenissen een natuurlijke aansporing om even aan ze te denken. Het houdt je scherp. Als de dood er dan al niet interessanter van wordt, dan verbindt zo’n lijst met toezeggingen je toch in elk geval tijdens je leven al sterker met je dierbaren.”

“Kijk. Daar gaat een reiger.”

“Verbaast me niks.”

Reigerfoto van Pixabay. Alle andere foto’s © Yoeke

Geplaatst in Artikelen, Columns | Getagged , | 1 reactie

Celebrating 25-YEARS PFI /Pagan Federation International.

How did it all begin??

As ever the best ideas are conceived in the pub, over ‘a pint of beer’ and this was no exception. It was at a meeting at the Plough, opposite the Atlantis bookshop, when in 1997 Lady Bara & I met up with Tony Kemp and chatted about PF International. It didn’t take us too long before we came up with the suggestion to take care of the Pagan Dawn subscribers in the NETHERLANDS. Lady Bara & I were both Wiccan although from different traditions: Alexandrian & Gardnerian. We thought this was a good & diplomatic balance since more or less everyone we knew from PF was Wiccan.

And so it was/ ardained .. PFI NL was born.

Right from the beginning, PFI was Internet-oriented as we were just starting to use email. We became as PFI, a district of the PF. At that time the other countries involved were: Canada, Portugal, Sweden, Germany … and Brazil. What a weird mix, but there you go!

We must have been well-organised because  the following year we were already attending the ‘London’ Conference in 1998, at the Fairfield Halls, in Croydon; and our first Council Meeting as district ‘L’ / PFI  was on the Sunday… at Conway Hall

  • Greetings from Sarah Kerr PF:

2022 marks the 25th anniversary of PFI. Originally a district of PF in 1997, PFI later grew and became an Affiliated Organisation of PF. In 2005 the PFI Foundation (Stichting) was established in the Netherlands and officially became a legal entity in its own right.

The annual conferences and the Council Meetings – in the 3rd weekend of  November were always a highlight of the year.

At the annual conference with Marian Green,  John Belham-Payne – often the M/c at the conferences, Michael York, Patricia Crowther, Janet Farrar & Gavin Bone, Prudence Jones

Jean Williams often lead the attunement at the annual conference/ East Croydon. Jean & Zach also did the PF admin for many years. Jean was particularly good at bringing a calmness and order when things got ‘heated’.  Above, are some of the speakers at the London Conference. Many would join us later in the Netherlands & Belgium for workshop weekends

In 2001, we had our first PFI conference in Lunteren. We would go back to Westhoffhuis on numerous occasions:

With Lady Bara/ Hedy Nanning, co-National Coordinator PFI NL, Raven Michaelis, Diana Aventina NC PFI Belgium, Turtle and performers from Raven & his dance troupe.

More photos of the PFI NL conferences:

With David Rankine, speaker – Jana RC Utrecht, Daniel Exposito NC PFI Spain, Gwiddon NC PFI Russia, Morgana & Lady Bara, co NC’s PFI NL.

With guests from URI Bart & Hanna Mitra, Israfela NC PFI Bulgaria, Daniele, PFI Italy, Ivonne & Rich Eduard (Aliran Foundation), Julian Vayne, speakers

Back home in NL. Apart from the conferences, we organised PFI day trips to different parts of the country.

… here in Wijdenes/ with Jetske Dumais, PFI Tilburg in Regte Heide, PFI Utrecht on a walk through the Heidetuin, Driebergen, en in Oudewater with Merlin & Prudence Jones, after the conference.

PFI spreads its’ wings …

From our humble beginnings we gradually reached out to different countries and by 2007 we were operating in most of Europe and also to PFI Turkey.

For a detailed report about PFI Turkey and the visit to Turgut, read ‘Hekatesia..’

With folks from PFI Belgium, Germany and even as far away as New Zealand.

PFI Italy… 2005 with Circulo dei Trivi, an early collaboration with other pagan organisations.

First meeting with Circolo dei Trivi 2005, in 2007 in Biella, in 2010, with Davide & Maurizia. In 2017 in Milan, PFI Italy & PFI Spain join forces.

CAMPAIGNING. Apart from networking we also tried to help pagans financially – from offering beds/couches to travelling pagans – to sending books to BULGARIA, for example.

‘Plant a Tree’ Campaign

The PFI campaign ‘Plant a Tree’ was started in 2020 and held for a second time 2021-2022. In 2021 PFI donated to 2 projects: ‘Trees for All’ in NL. Trees were planted in both NL and abroad.

A donation was also made to a project in INDIA.  Abhirup & Satarupa & Palki Peace were among the recipients in the first campaign. We were so enamoured by the work being done that PFI adopted this project. In January 2020 Morgana joined them in Bankura and met them again in April 2022 in South India. Planting trees remains an important task and Abhirup tells us now that they have been able to purchase more land and plant many more Mango trees! Congratulations! And so PFI adopted the ‘Mango Tree Planting’ project in Bankura, West Bengal INDIA.

After due consideration, PFI donors chose Igor from Poland for the 2022 award. His work with bees and using natural, organic methods was also illustrated in his talk about ‘Natural Beekeeping’ for the online meeting ‘PFI celebrating Blessed Bee day’. Congratulations Igor!

And here is the update from Abhirup, ‘Mango Tree Planting’ project  – September 2022:

Interfaith: our partners

At the PFI Autumn Gathering in Lunteren, on September 24, 2022, there was an update from Carola, from URI NL; she stressed how important cooperation really is.

PWR/ Parliament of the World’s Religions. One of the clearest forms of cooperation is the connection at PWR. Morgana attended the parliament in Barcelona in 2004. There were very few European pagans attending so she joined up with the ‘American Pagans’ who numbered about 70. Representing PFI – she was asked by Selena Fox from Circle Sanctuary to join a panel about ‘Pagans International’. Together with Michael York, they answered many questions from the floor.

As an offshoot from meeting ‘Pagans in Barcelona’ PFI Spain was established in 2006.

Morgana represented PF/PFI at the Parliaments in Salt Lake City, USA / 2015 and in Toronto, Canada/ 2018

Last year – because of the pandemic it was virtual: but we still managed to participate in several panels. From 2004 with a scarcity of pagans, especially from Europe, to the ‘Pagan Lounge’ being the most popular lounge of 2021

PWR Virtual 2021

 

Many thanks to everyone who has supported us all during the last 25 years.

Morgana, International Coordinator PFI

 

Geplaatst in English articles | Getagged , , , | Reacties uitgeschakeld voor Celebrating 25-YEARS PFI /Pagan Federation International.

Death – by Dave Bracey

We are a Dynamic force, a process wherein we use energy, convert it, and move on.

Death is a change of energy; it is a closure. Without death, Life would have no meaning. Death provides an impetus to live. If you were immortal, would you have reason to do anything now, or would you wait another thousand years and then maybe do it?

Death provides closure. The Wandering Jew was cursed by his immortality. All his friends and loved ones died but he lived on in grief and sorrow. If a piece of music has no ending but is played on forever, then it would no longer be a joyous experience.

Death isn’t what it used to be, and with so many end-of-life options to choose from it is never too soon to start contemplating your demise. Considering your own Death is good Mental Health, but dwelling on your death is not so clever. Would you forego having children in order to keep your parents alive?

“If you planted an apple tree in the ground where your mum had been composted, would you eat the apples?” It isn’t a question you hear every day.

But that’s the whole point, getting people to talk about something we typically choose to ignore.

We are all going to die, and we know it. Yet people don’t generally think about death, and won’t even discuss it. That might be because it is far removed from most of us. In the West, death is outsourced: the dying itself is medicalised, while the aftermath is sanitised and stage-managed.

Or it might be the result of deep-rooted fear.

According to the terror management theory, a desire to transcend death is the driving force behind all manner of human behaviours, from art to belief in the afterlife.

Either way, brushing it under the carpet isn’t doing us any good, “It tends to isolate people facing death or bereavement because nobody knows how to talk to them. It also makes it difficult for your relatives when the time comes, because in most cases, the family have never discussed what the dying person wants.”

Above all, our inability to confront death means we lose control over one of the most significant events we will face.

For instance, although some 70 per cent of people in the UK say they would prefer to die at home, only 24 per cent get that wish fulfilled. That might help explain the increasing demand for end-of-life doulas.

Until recently, there were just two main options: burial in a cemetery or cremation. Now, people are waking up to a world of possibilities. You can be made into a firework, a diamond or an artificial reef, for instance, or float gently towards space beneath a helium balloon.

Such alternatives are certainly flamboyant, but they’re mainly just about making stuff with your ashes. “Surely the most important change in recent years is the rise of green burials.”

Cremation comes with a big carbon footprint, while the toxic chemicals used in embalming eventually leach into the ground. People concerned about these impacts are increasingly choosing biodegradable coffins and woodland burials.

(A green burial)

The UK now has over 300 natural burial sites. Two years ago, Washington State, in the USA, made it legal to compost human bodies, with a process called re-composition.

You might even don a “mushroom shroud”, a body suit in which the threads are infused with spores of fungi that can barely wait to start digesting you to leave nothing but a pollutant-free compost.

Cyber funerals

I’m minded to ignore this. I don’t do much in the way of social media and none of my photos are stored in the cloud. “If you make no plans for your digital legacy, your next of kin might have no idea about the tranche of precious photographs on Facebook, for instance.”

 I think that Dying will be such an awfully big adventure.  (Said by Peter Pan)

Benjamin Franklin said that only Three things are certain in this Life. Birth, Death and Taxes. Now I was a scientist/engineer, not a bean counter, so I will not be addressing taxes but will offer a few views on Death.

What do you believe?

Do you hold to the myth of Summerland?

Do you have an immortal soul, which wings its way to Heaven when you die?

Does your soul continue to “learn lessons” and returns to Earth to continue its existence?

In other words, do you subscribe to the concept of that well-known milk product “Reincarnation”?

What are your thoughts about Karma? BTW it’s pronounced KHarma. The Buddha, when asked about the Afterlife, replied by stating that the question was unskilled.

We “die” each night, and then are reborn the next morning. Is that “true” throughout our whole life?  Are we Reborn?

Do you believe in Assisted Suicide? Witches lead their own lives, not dictated to by an Angry Father God. We lead a full life, unhindered by the guilt of others. We do not lose ourselves in dreams of an Afterlife. We get on with this Life. Witches happen to Life, not the other way around.

The 2nd Law of Thermodynamics tells us that Entropy is the flow from a Higher to a Lower Energy State.  That the Cosmic Flow is from Order to Disorder. Or, in the Buddha’s last words, said 2500 years ago – “All created things shall pass”

Death is Inevitable, but it need not be a Life Stopper. It is Death that lends colour and meaning to Life. If we did not die then there would be no imperative to do anything now, since we would have Eternity to complete it. Life would not be worth getting out of bed for.

Heidegger said, “Death is probably what encouraged us to develop ‘Culture’ as a sop to Eternal Life”. The awareness of our demise is what caused us to invent things so as to intellectually extend our lifespan. Without death, we would have no imperative to live in the Now and leave it for 1000 years.

Socrates suggested that much of what men do can be understood to be a desperate attempt at Immortality, whereas women do it more directly by having children. Epicurus said, “Death is Nothing. No pain, No Loss. You are Alive, you have experiences then suddenly you have nothing. You are Dead”.

What most people are afraid of is not Death, but Dying. Of being alone, of being in pain, of having no meaning, of having no pleasures. John Paul Sartre said, “You have your life, what you do with is important, but once you are dead, then, you are gone”. This leads us to the idea of having a “Good Death”.

Dion Fortune in Moon Magic says “There are two deaths by which men die, the greater and the lesser. The Death of the Body and the Death of Initiation, and of these two, the death of the body is the lesser. The man who looks upon the face of Isis dies, for the Goddess take him.”

Cowards die many deaths, but the Hero only dies once.

As Witches, we may be asked by other Pagans, about Death and Dying. 

Death is more than the “loss” or demise of a loved one. The end of a Life is similar in most ways to the end of a Relationship, a Career, a Project or a Phase of Life. We need to treat these as a loss, learn to grieve appropriately, and let go. People grow a lot when they are faced with their own mortality. Never underestimate someone’s capacity for growth. Each experienced a variety of emotions, as expected, denial, fear, anger, remorse, and eventually acceptance.

When questioned about any regrets people had or anything they would do differently, common themes surfaced again and again.

Here are the most common five:

 1. I wish I’d had the courage to live a life true to myself, not the life others expected of me. This is the most common regret of all. When people realise that their life is almost over and look back clearly on it, it is easy to see how many dreams have gone unfulfilled. Most people had not honoured even half of their dreams and had to die knowing that it was due to choices they had made, or not made.

From the moment that you lose your health, it is too late to honour at least some of your dreams. Health brings a freedom very few realise until they no longer have it.

  1. I wish I didn’t work so hard. People, particularly men, missed their children’s youth and their partner’s companionship. Many men deeply regretted spending so much of their lives on the treadmill of a work existence, whilst some ladies regret not having a career. By simplifying your lifestyle and making conscious choices along the way, it is possible to not need the income that you think you do. By creating more space in your life, you become happier and more open to new opportunities, ones more suited to your new lifestyle.

3.  I wish I’d had the courage to express my feelings. Many people suppress their feelings in order to keep peace with others. As a result, they settled for a mediocre existence and never become who they were truly capable of becoming. Many developed illnesses relating to the bitterness and resentment they carried as a result.

We cannot control the reactions of others. However, although people may initially react when you change the way you are by speaking honestly. In the end, it raises the relationship to a whole new and healthier level. Either that or it releases the unhealthy relationship. from your life. Either way, you win.

 4. I wish I had stayed in touch with my friends. Often, people do not truly realise the full benefits of old friends until their last few weeks. Many become so caught up in their own lives that they had let golden friendships slip by over the years, then it is not always possible to track them down.

It is common for anyone with a busy lifestyle to let friendships slip. But when you are faced with your approaching death, the physical details of life fall away all you want to get things more in order for the benefit of those you love. Usually, though, they are too ill and weary to ever manage this task. It all comes down to love and relationships in the end. That is all that remains in the final weeks, love and relationships.

  1. I wish that I had let myself be happier. Many did not realise, until the end, that happiness is a choice. They had stayed stuck in old patterns and habits.

The so-called ‘comfort’ of familiarity overflowed into their emotions, as well as their physical lives. Fear of change had them pretending to others, and to their selves, that they were content, but deep within they longed to laugh properly, and have silliness in their life again.

When you are on your deathbed, what others think of you is a long way from your mind. How wonderful to be able to let go and smile again, long before you are dying. And if you have “lost” a loved one, it is so important to Grieve.

Mourning is a social event where we revise our Life after the Loss. Grief is not ignoring or “getting over” your loss, but coming to terms with it and getting on with the rest of your life, so giving meaning and value to the life of the lost loved one. It is better “to have Loved and Lost than never to have Loved at all”. Mourning is the continuation of your Love, not its end, it’s just a different way of loving.

Have you noticed the euphemisms that people use to avoid the word Dead or Dying? Passed over, Lost, Gone-away, and Passed-away are just some in common parlance. In certain instances, it may be kinder to use these, but when talking to other witches just stick to the facts. We Die!!

Grief is the price we pay for Love.

What are your views on Assisted dying? And Advance Directives.

Plan your funeral, and let others know your wishes.

If you are asked to conduct a funeral…REMEMBER that it is a ritual for the survivors not for the deceased.

I am not going to have a funeral, since I am leaving my corpse to ‘Cambridge Medical School’.

So, what can we do about it?  Steps we can take NOW

  • Think regularly about Death, but do not dwell on it. It is a part of Life.

Think about it, accept it, and then get on with the rest of your Life.

2          Do not be frightened, since Death is now accepted, and familiar

3          Accept no comfort from the idea of an AfterLife

4          We are not used, in these times, to see dead people.

5          Everything ends, even mountains wear down.

6          Be aware of the Sense of Loss of Relationships (by others).

7          Lead a Full Life.  Then you will have no regrets.

8          At Life’s end, tying up loose ends can lead to a “Good Death”

9          Give yourself, and more important others, permission to die.

10        If attending someone near Death, listen to the dying person, give value to their wishes and pay attention to the small things they talk about, whether they are physically comfortable, etc.

11        After Death kiss the cadaver on the cheek or forehead. That way you cannot kid yourself that they are sleeping.

12       Maybe get together a scrapbook of Memories

There are 5 stages to grieving

Denial

Anger

Bargaining

Depression

Acceptance

Failure to go through each stage of grief will stop you from Living. You may go visit some phases more than once. Everyone’s journey is different.

Some people who are grieving want to talk to you about what they are experiencing. We once had a grieving covener who talked for 38 hrs continuously, Tricia and I took turns in listening, but that is the role of a witch HP and HPS. When you suffer a Loss, it is paramount that you grieve fully, and then let go. There may be guilt, guilt through relief that the dead person is no longer suffering.

There is Survivor’s Guilt, why them? I should have done more to keep them alive. Perfectly normal. Sometimes the survivors’ mental state may oscillate between Joy and Grief, tell the survivor it’s OK to both grieve and smile.

The latest from America is Complicated or Prolonged Grieving, which is where the grief does not subside, and the person is not adapting to their new status. They need to learn to live in the Present, not the Past. They need to let go, but they feel lost in doing so. Maybe they could keep a diary noting what thing they have done and how they feel about it, it’s a bit like CBT. Maybe start gardening, or join a grief Group to share. Undertakers often run these, there they can empathise with others and see that they are not alone. Otherwise, prolonged grieving can become addictive and be used as an excuse not to live.

ENJOY LIFE, WHILE YOU HAVE IT.  THIS IS NOT A REHEARSAL.

Listen to the words of the Dark Lord:

    I Am the God who waits in the dead of year,
      In the dark of life.
     At the end of the lane, where no birds sing.
     There, will you rest in my hand.

 Be fearless to look upon my death’s head,
      For I have other faces;
      And another hand to give again,
      That which I take.

(excerpt from ‘The Dolmen’ by Reg Hinchcliffe)

Do “you” continue to exist after Death? If so, what is the “You” that continues? Is clinging to the idea of Reincarnation, or Resurrection, merely a sop to the fear of personal extinction?

Have you made Living Wills (Advance Directives)? Now legal and enforceable. Do you believe in organ donation? Or have you opted out?

Do you want others to live after your death? – If not, why not

Do you want to be buried or cremated? Why?

Have you told your relatives where you would prefer to Die? At home or in a hospital?

Have you planned your funeral, and told others of your wishes? If not, why not?

Maybe you will attend to someone who is dying.

Don’t be afraid. It’s a natural process Try to find out what they want in terms of Funeral Rites, people, music etc. Maybe give the dying person permission to die. People often hang on for anniversaries etc.

One of the best things, and maybe one of the last things, is to help Lay Them Out. It’s a final act of Love. Always consult relatives when arranging a funeral, after all, it is for the survivors not the deceased.

Having worked out what you want, you will be aware of what steps are required. Death is our friend. Death is an end to physical Suffering. Death is an end to mortal Pain. Death may be tragic and painful to those who survive and may be profoundly regretted, there is nothing in death to fear, any more than one fears sleeping.

Death is the demise of the Ego, and as witches, we are trying to rid ourselves of the Ego whilst we are alive. The Ego struggles to survive and it is this that we experience as the deathbed struggle.

Death is an end to Loneliness. Death is Turning the Pages of Life. The Mystical Experience shows the “Way to Live” with Death.

Life is a choice. It is YOUR life. Choose consciously; Choose wisely; Choose honestly. But most of all, Choose happiness.

Remember the story of Gilgamesh who when hunting for immortality is told “That whilst it is the Gift of the Gods, you live on through your deeds, not your words.

I end with something Tricia, my late wife, said to me just before she died.“I am not afraid of dying, I am a witch, and have seen the bigger picture.

I have Lived, Loved and been loved in return. You can’t ask for anything more than that.”

Goodbye to Steve

Steve, an American Witch stationed at RAF Lakenheath, Suffolk, died unexpectedly from a coronary occlusion in January 2000, aged 36.  Steve was a well-known and popular figure in the East Anglian pagan community.

To say that Steve’s death was a shock was an understatement since he was a member of the USAF, active in the official keep-fit programme as well as a keen jogger and walker, but in his death, he was as influential regarding his belief system as he was in life.

Steve, and Vicky his wife, as part of their training as witches, had explored much of the “dark side” of Life and had not only discussed death and its implications but also had planned, in outline, the type of funeral that they both wanted. This sensitisation relieved Vicky of much of the anxiety that can arise regarding decisions that have to be made upon the demise of a loved one.

Steve has opted for a “green” funeral with interment at the Wrabness site run by the Essex Wildlife Trust.

The burial etc. did not present a problem, once the services of a local undertaker were engaged since these days most local undertakers are familiar with the requirements of green funerals. The main issue confronting Vicky was Steve’s family, who were Pentecostal Christian Fundamentalists, and who had opted to fly to England for the funeral.  Vicky, amongst others, felt that she and Steve had no right to upset his family in their belief system by insisting on a strictly pagan undertaking. The family would have been shattered to even consider that their dear son had departed from the “true way as they would see it”.

This was not the only obstacle since the USAF wanted to hold a Memorial Service, with its concomitant dirges and sadness, as a closure for one of their own. This dilemma was discussed with the USAF Chaplain (a Southern Baptist) who commented that she had her duty to do to the individuals concerned, to the USAF, and to her conscience. She stated that while she respected Steve’s beliefs, she could not participate in any event that would compromise her understanding of God and the Christian message.

Information on Crafte and an outline of Witch’s beliefs were given to her along with the wish not to compromise anyone’s integrity, whilst at the same time requesting due recognition of Steve’s view of Life.  This open and considerate point of view, from Vicky and the local witches, “won over” the chaplain who stated, “that any group who had so much sensitivity and consideration for others had her support, and deserve respect.” The chaplain was in constant support of the family but was amazed by their attitude to death and their ability to literally laugh in the face of adversity. (Kudos to Crafte training).

It was explained that Steve’s wishes would not present a problem to any open-minded person and that he did not want a Memorial Service but would prefer a Celebration of Life. This was something new to the USAF, but they took it on board, and an outline service was made in association with our coven, who was given full editorial control over the contents and format.

During the preparation for the Celebration Service, the chaplain remarked that she had not done anything like this before, but it was fun and she would take notes to pass on the information to her peers.

The day before the service, during the final walk-through in the Base Chapel, it was stated that the Altar cloth would be replaced, this was queried, as the green mantle embroidered with a red and silver solar cross embellished with three ears of barley was particularly significant in light of Steve’s Crafte-name, Barley. When the cross-cultural significance of these symbols was explained to the chaplain she deferred, saying that the white cloth that she had intended to use needed ironing anyway (see how the Gods work).  The altar was also decorated with photos of Steve’s North American Indian forebears as well as one from the Civil War, his favourite coffee mug and sweater also represented the “essence of Steve”.

That evening Vicky and Steve’s family went to the Funeral Parlour, for final viewing. By prior arrangement with the undertaker, Vicky had a few minutes alone with Steve, after his family has said their farewells, in order that she could refit Steve’s earrings and position his athame in his hand, so allowing Vicky to bury Steve with due deference to his belief system without upsetting the family.

The next day, the Chapel, which holds 300 people was overflowing and even with extra seating, some had to stand. Before the actual ceremony, the chaplain explained to all present that the ritual was going to be different, that it was going to be a celebration, not a mournful dirge, no weeping and wailing Hollywood style, but the whole ceremony was geared toward putting the fun back into a funeral, that despite feeling personal loss, that it was OK to laugh, and that was no disrespect since that was how Steve saw death. This put everyone at ease and set the scene for what was to come.

Being a military event, the “show” was opened by the flags of America, and Great Britain, together with that of the Air Force being paraded by the Guard of Honour, and positioned alongside the altar. A short invocation was given and a responsive reading of the 23rd Psalm (American style) was made. The sacred space was opened by the singing of the first two verses of “How Great Thou Art”. This “old time” hymn greatly pleased Steve’s parents and presented no difficulty to the pagans present, since who was to say that the “Lord” referred to was not necessarily the Semitic Jehovah, but could have referred to the Dark or Light Lords of Crafte. Then followed personal eulogies from friends and colleagues including a “trip down memory lane” by the chaplain joyfully retelling some of the daft things that Steve did, as well as his personal accomplishments.  There was a reading from a much-attenuated Psalm 30, I read the poem “The Answer” and then we closed sacred space by singing “The Lord of the Dance”. The ceremony ended with the playing “of the Last Post”, and after the flags were removed, people gave their condolences to the families.

The interment took place that afternoon at the Green Burial site at Wrabness near Harwich with attendance being restricted to family and close friends, (funny, but the 13 witches present outnumbered the family). The sky was overcast with a stiff wind blowing, but my weather magic soon settled that, and a calm fell over the area.

Steve’s body, enclosed in a wicker basket, which was draped with Old Glory, was brought to the site by the undertaker’s hearse and then carried to the graveside by the USAF Guard of Honour. The procession was jointly led by the military chaplain and by myself since it had been agreed that it was to be a joint ceremony with words and actions which would give comfort and peace to all without compromising either Pagan or Christian sensibilities.

I had previously briefed Cheri to stand up-wind so that our words would carry to the other celebrants. (It was explained to her “the open air is our territory, here we have the experience”).  The chaplain opened with a reading from the Old Testament – “There is a time to live and a time to die, a time to laugh and a time to cry”, which was a comment on Polarity at Play.  As this was being read a shaft of sunlight broke through and bathed the site in its warm glow. The Honour Guard in full uniform, but without firearms (as requested), then moved to ceremonially fold the flag and present it to the widow. As they did this a bag-piper, in the dress uniform of the Scots Guards, played “Amazing Grace”, which was followed by the lowering of the basket into the grave.

Originally the piper was meant to give his rendering during the descent (to mask the creaking of the wicker basket) but he miscued and so a silence eventuated at the actual moment of interment, which allowed everyone present to hear a skylark sing as it hovered over the site. Magic indeed, since money can’t buy that sort of thing.

I closed the ritual with “Do not stand at my grave and weep”; a final ecumenical blessing and dismissal, allowing most to turn and so leave the family a few moments alone to say their last goodbyes.  As we trooped down the hill the sun went in and the wind blew (well all good magic should have a “spell by time”), silhouetting the lone piper on the skyline.  Donations to Life-Rites and the Essex Wild Life Trust were made in lieu of floral tributes.

The next day there was a plethora of positive comments from the military who “like what they saw” and after the initial shock came to realise that funerals can be fun. Many also appreciated the value of “green funerals”.  This was for many young airmen their first experience of Death and Death Rituals and hopefully, we presented an alternative to the denial that usually marks the American Way of Death.

Later in the year was a “witchy” celebration at the grave involving much beer, etc. and even more laughter.

The whole exercise was a triumph in demonstrating that kindness and consideration of other people’s points of view, coupled with common sense and courtesy, will generate positive results, and can win over those who may be expected to be resistant, whilst at the same time holding true to one’s own belief system. Openness to the professionals involved, including the undertaker, allowed for a compromise, which accommodated personal wishes without upsetting others.

 

Images: 

Whose Green Burial is it Anyway?

Geplaatst in English articles | Getagged , , , , , | Reacties uitgeschakeld voor Death – by Dave Bracey

Samhain – zelf een jaarfeest vieren

Sommige artikelen in Wiccan Rede Magazine waren niet alleen heel goed op het moment dat ze werden gepubliceerd, maar hebben sindsdien hun waarde behouden. De meeste lezers van Wiccan Rede Online hebben deze artikelen nooit kunnen lezen, wat jammer is. In deze categorie, Tijdloze Teksten, publiceren we een aantal van dit soort artikelen opnieuw.
Dit artikel werd geschreven voor het nummer Samhain 2009 van Wiccan Rede, door Merlin, die mede-oprichter was van Silver Circle en lang hoofdredacteur was van Wiccan Rede.

Voor mij begint de herfst altijd al ergens in augustus. Met de eerste koele mistige ochtend, vol met frisse herfstgeuren van natte aarde, appels en paddestoelen. Met bedauwde spinnewebben en grote kruisspinnen. Vaak verandert zo’n dag dan in een lome warme nazomerdag. Niet meer zomers heet, maar aangenaam warm. Het is een periode waarin ik zelf word teruggeleid naar de aarde, naar het huiselijke leven, naar school, werk en studie, naar praktisch bezig zijn, plannen maken voor de komende herfst en winterperiode, en het weer oppakken van allerlei klussen die in de zomer zijn blijven liggen.

De band met al het leven om mij heen, ervaar ik juist in de lente en de zomer zo makkelijk via het fysieke. Via de wind op mijn huid en de zon op mijn gezicht. Via de kleuren en geuren om me heen. Zeker in de zomer, op vakantie of tijdens een stille wandeling, in direct contact met een knoestige boomstam of zittend aan een vennetje, kijkend naar de libelles die erboven dansen, kan ik helemaal wegdromen. Ik voel me dan weggedragen worden door de stromingen in de lome lucht.

Totdat ik ergens in augustus dan voor het eerst weer de herfstgeuren ruik. En samen met het naar binnen keren van de wereld om mij heen, groeit ook in mij het verlangen om weer naar binnen te keren in mijzelf. Het verlangen om een studie op te pakken, of opgekruld op de bank te zitten met een boek. Het verlangen om de wereld van de geest te gaan verkennen, nu de fysieke wereld rondom mij begint af te takelen.

Deze tweedeling van het jaar is er altijd geweest. De lente en de zomer vormen de periode waarin de fysieke kant van het leven duidelijker naar voren komt. Of misschien moet ik zeggen de levenskracht, de groeikracht, alles wat met groei en voortplanting te maken heeft, alles dat te maken heeft met jezelf uitdrukken in de fysieke wereld. Dit is vaak ook een tijd van hard fysiek werk!

En de herfst en winter vormen de periode waarin de mens naar binnen is gekeerd, en zich richt op het innerlijk, op de voorouders, of mythen en verhalen, cultuur. Er is minder werk te doen en en het sociale en culturele leven komt meer op de voorgrond te staan.

De twee jaarfeesten die het omslagpunt markeren tussen zomer en winter, zijn Beltane en Samhain (spreek uit ‘souwen’). Met het Feest van de Dood, één van de gezichten van Samhain, wordt de winterperiode ingeluid. En met het Feest van het Leven, één van de gezichten van Beltane, wordt de zomerperiode ingeluid. Gedurende de winterperiode heerst de God over ons, en gedurende de zomerperiode heerst de Godin over ons. De oude Kelten verdeelden het jaar al in deze twee helften.

Je kunt prachtige rijen van tegenstellingen of ‘correspondenties’ maken die allemaal met deze periodes te maken hebben. Mannelijk versus vrouwelijk. Spiritualiteit versus lichamelijkheid. Duisternis versus licht. Cultuur versus natuur. Voorouders versus kinderen. Dood versus vruchtbaarheid. Enzovoort.

Het eeuwige spel tussen deze krachten is voor ons heksen het eeuwige spel tussen de Godin en de God. Een spel dat we ook al van oudsher weergegeven vinden in oude mythen. Bijvoorbeeld de afdaling van Inanna in de onderwereld, en mogelijk daarvan afgeleid onze eigen Legende. Volledig vormgegeven rond de thema’s van dood en liefde. Inanna is de godin van seks, vruchtbaarheid en oorlog en verenigt in zichzelf al de thema’s van dood en liefde. Geschiedkundig veel dichter bij huis vinden we Eros en Thanatos als twee driften die Freud onderscheidde, maar Freud ontdekte niks nieuws natuurlijk, integendeel. Het is een eeuwenoud spel dat aan de wortels ligt van de natuur, zelfs aan de wortels van de menselijke natuur.

Met het bovenstaande heb ik in een paar grote pennestreken een schets gegeven van de context waarin we alle jaarfeesten kunnen plaatsen. De context van winter en zomer. En ik heb een korte schets gegeven van de twee scharnierpunten in deze cyclus, Samhain en Beltane. Want pas als je zo’n grove schets op papier hebt staan, kun je verder gaan met het invullen van een jaarfeest om uiteindelijk te geraken tot een ritueel waarmee je dat jaarfeest dan ook feitelijk kunt gaan vieren.

Het proces van invullen, hoe je dat doet, welke keuzes je maakt en dergelijke, heb ik al eens uitgebreid beschreven in Wiccan Rede herfst 2006, Mijn eerste ritueel (*). Vandaag wil ik dat proces dus overslaan en gewoon de keuzes maken en verder het ritueel gaan invullen.

Voor Samhain heb je meer keuzes dan alleen het thema dood. En je kunt het thema dood op heel veel manieren invullen. Mijn keus deze keer is voor voorouders, en cultuur. Voorouders als onderdeel van het thema dood, en cultuur als onderdeel van het thema voorouders. Want voorouders kunnen veel meer betekenen dan alleen maar cultuur, maar onze cultuur komt wel degelijk van onze voorouders.

Er moeten nog meer keuzes gemaakt worden. Dat zijn geen keuzes waarover je lang hoeft na te denken hoor. Kies gewoon wat je het meeste aanspreekt. Om te beginnen kun je met ‘voorouders’ nog steeds heel veel kanten op. Het kan gaan om je eigen fysieke voorouders. Grootouders, overgrootouders, verdere familie, misschien is er iemand hiertussen waarmee je een speciale band voelt, iemand die heel veel voor jou heeft betekend, en die er nu niet meer is.

Het kan ook gaan om je spirituele voorouders. Opnieuw mensen die heel veel voor jou hebben betekend, maar er nu niet meer zijn. Rond de tijd dat ik dit schrijf, begin september, wordt de tiende ‘verjaardag’ van het overlijden van Doreen Valiente gevierd. Doreen wordt ook wel de ‘moeder’ van de moderne hekserij genoemd. Zij heeft ongelooflijk veel bijgedragen en betekend, voor wat wicca nu is. Zo iemand zou je dus ook kunnen uitkiezen.

En het kan ook gaan om iemand die je als jouw culturele voorouder beschouwt. Iemand die voor jou op cultureel gebied heel veel betekent. Een schrijver, schilder, dichter, danser, musicus, popster, uiteraard gaat het om iemand die overleden is, maar die jij beschouwt als jouw ‘muze’.

Deze keuzes, voor de goede verstaander, liggen dus op de drie gebieden lichaam, ziel en geest. Lichaam: de fysieke voorouders, je familie. Geest: je spirituele voorouders, in ons geval mensen die je zijn voorgegaan in jouw religie. En ziel: degenen die jou inspireren en emotioneel voeden. Ik ga er van uit dat je één voorouder kiest. Meer kan zeker, maar mogelijk wordt het ritueel dan wat uitgebreid of gecompliceerd. Ik kies dus voor één voorouder die voor mij op cultureel gebied veel betekent.

Als je eenmaal een keus hebt gemaakt, dan volgt een periode van voorbereiding. Het Samhain-ritueel zal in elk geval deze voorouder, en de betekenis van hem of haar voor jouw leven, als centraal punt kennen. Het is dus belangrijk dat je nog wat meer te weten komt over deze voorouder. Zoek een foto of plaatje op. Zoek wat meer details over het leven van die persoon op. Probeer kort samen te vatten wat die persoon voor jou heeft gebracht. Denk aan een tekst in de vorm van “dank je wel voor…”

Eén van de kenmerken van voorouderverering over de hele aarde, en door alle tijden en volkeren heen, is dat je de voorouder vereert met een offer, een gave. Vaak is dit een speciale maaltijd, het lievelingseten van de voorouder. Soms zijn het andere dingen, bloemen, sigaren of drank of snoepjes. Voorwerpen, een beeldje, vruchten, of geld. Voor jou zelf kan een speciale maaltijd of een speciaal gerecht ook een goede manier zijn om jezelf dichter bij de voorouder te voelen.

Samenvattend en om het overzichtelijk te houden, bereid je dus drie dingen voor ten aanzien van je gekozen voorouder: een foto of plaatje dat net als een altaarbeeldje als focus kan dienen voor je aandacht; als tweede een offer; en ten derde een stukje tekst waarmee je je dankbaarheid vorm geeft. Zelfs als je de tekst later niet gebruikt maar improviseert, helpt het om je gedachten nu te ordenen als je toch zo’n tekst maakt.

Het ritueel

Vaak noemen we het scheppen van een heilige ruimte het trekken van de cirkel maar er hoort meer bij dan alleen een cirkel trekken. Denk aan de ruimte netjes maken, schoonmaken, alles klaarzetten, jezelf goed voorbereiden, bad of douche nemen, skyclad werken of in gewaad of speciale kleding, tot het feitelijke trekken van de cirkel.

Een cirkel kun je heel effectief maken door wat afgevallen bladeren te verzamelen en in een cirkel om je heen te leggen. Wat vruchten of herfstbloemen erbij, vier kaarsen op de vier windstreken, meer hoef je niet te doen.

Hou de tekst simpel. Steek de vier kaarsen een voor een aan en zeg bijvoorbeeld:

Met dit licht schep ik een heilige ruimte

Zet wat mooie muziek op en overdenk de betekenis van Samhain in de totale jaarcyclus zoals hierboven is uiteengezet. Bedenk je dat het vieren van de dood oké is. Alle leven sterft want zonder dood kan er geen vernieuwing zijn. Maar de geest sterft niet. Het is belangrijk dat we de mensen eren, die ons zijn voorgegaan. Wij bestaan dankzij hen. En zij leven in ons voort.

Met dit licht, eer ik jouw licht

Formuleer je dankwoord en spreek het uit. Dingen hardop zeggen is belangrijk. Door het uit te spreken, maak je het waar. Let op wat je zegt. Hou het eenvoudig, korte heldere zinnen, geen lang verhaal. Als ik Doreen Valiente uit zou kiezen, zou ik iets kunnen zeggen zoals

Doreen, dank je wel voor je prachtige poëzie

Maak zoveel zinnen als je nodig hebt.

Daarna bied je je offer aan. Ook hier weer een heel eenvoudige tekst, het hoeven allemaal geen lange gedichten of invocaties te zijn:

Met dit offer eer ik jouw leven

Als het offer een maaltijd is of iets anders eetbaars, offer je het mooiste of beste, en eet of drink je de rest zelf. Afhankelijk van de situatie ruim je het offer de volgende dag of na een paar dagen op. Voordat je iets eet of drinkt, kun je nog een stukje divinatie doen als je dat wilt. Vraag je voorouder om jou advies te geven, stel je vraag, en leg de tarotkaarten of gebruik een andere vorm van divinatie.

Als je klaar bent, helemaal klaar, of klaar met dit onderdeel, dan sluit je het af. Ik neem Doreen weer even als voorbeeld:

Doreen, dank je wel dat je bij mij wilde zijn deze nacht. Vaarwel.

Zeg er wel iets van ‘vaarwel’ achteraan. Weliswaar heb je geen geesten of doden opgeroepen, en is het meer iets in de trant van ‘in gedachten bij iemand zijn’, maar je hebt je wel met een voorouder verbonden. Het ‘vaarwel’ zorgt er voor dat je deze band nu weer losmaakt.

En tot slot sluit je de cirkel door de vier kaarsen uit te blazen. Door de cirkel te verbreken wordt de heilige ruimte ook verbroken, zoals een zeepbel uit elkaar spat. Je hoeft niks speciaal te bannen of zo, heilige ruimte is positieve energie die zijn eigen weg wel vindt om goed te doen. De kaars bij de foto van je voorouder mag blijven branden tot hij op is, gewoon de komende dagen, in elk geval zolang het offer er staat, zoveel mogelijk laten branden.

En dat is het. Uitermate eenvoudig van toon, en integer, zonder moeilijke handelingen of magische voorwerpen. Die kun je uiteraard allemaal gaan toevoegen, als je dat wilt, maar het hoeft bepaald niet.

Want soms zit de diepgang juist verborgen in dat wat eenvoudig lijkt. De jaarcyclus begint ook heel eenvoudig, met een zomer en een winter… 🙂

* zie Wiccan Rede in boekvorm

Geplaatst in Artikelen, Tijdloze teksten | Getagged , , | Reacties uitgeschakeld voor Samhain – zelf een jaarfeest vieren

Volle maan van de Klif

Ik lees net mijn verslag van vorig jaar terug. Wat zaten we toen in een andere, voor mij rustige wereld. Geen vergelijk meer met vandaag de dag. We zijn gewoon weer verder gegaan van waar we in 2019 gestrand waren. Gisteravond laat net terug gekomen van Annotopia Lüdinghausen, waar we met Greenthingz weer een heerlijk weekend hebben gewerkt. Vandaag de tent kunnen drogen op de straat voor. Gelukkig was het een geweldige zonnige dag, dus alles is weer droog en schoon. Vandaag ook weer de boel op de rit gezet voor Dickens Druten, daar mogen we weer de sloebers uithangen 🙂 De deftige rijke zijde van dit soort festivals is niets voor ons. Wij leuren liever met vis, takkenbossen en worst 🙂 Lekker aanwezig zijn met onze acts. Fijn als dat ook als zodanig opgepakt wordt, we gaan weer wat moois neerzetten! En dan is de coronastilte en -rust snel vergeten.

Ik hoor net op de radio dat we een mooie nazomerweek krijgen. Daar hoop ik wel wat van mee te pikken. Misschien mooie wandelingen maken na werktijd in plaats van de sportschool en mocht het in het weekend nog mooi zijn, dan ga ik graag op paddenstoelenjacht! De juweeltjes van deze tijd zoeken 🙂

19-11-2021 Volle maan van de klif

Thema: Ruim oude emoties op.

Sjamanisme: Fiere vrouw

Hekserij: Bloedmaan / sneeuwmaan

De eerste volle maan van het Keltisch jaar valt dit jaar op de ochtend van de 19e november. Ik loop mijn wandeling bij voorkeur voordat zij afneemt, dus de avond van de 18e besluit ik te gaan lopen. En dan loopt het toch anders dan gepland.

De avond van de 17e staat de maan stralend aan de hemel… zou ik nu gaan lopen? Nee, morgen is het ook goed weer, dus gewoon morgen. Nou, de 18e zit het potdicht, de hele dag! Ook in de avond zal het niet opentrekken.

Om 16.30 moet ik bij de chiropractor zijn voor een eerste behandeling en kennismaking. Vorige week had ik een intake en daar bleek mijn ene been tussen de 1 en 3 cm korter te zijn dan het andere. Bij het heiligbeen zit een blokkade die aan het been trekt en afhankelijk van op buik of rug liggen maakt dat 1 á 3 cm verschil. Ik sta ook scheef, de halslijn van mijn kleding hangt altijd scheef 🙁 Naar alle waarschijnlijkheid een gevolg van de val van een slackline een paar jaar terug. Ik had toen een flinke klap gemaakt en was direct genezen van het idee dat ik dit wilde kunnen 😛

Na de behandeling is het raadzaam om een stuk te wandelen en tja, twee keer achter elkaar gaan wandelen vond ik ook geen optie. Mijn hielspoor (waarvoor ik nu bij chiro loop) speelt soms nog op. Dus aansluitend aan de behandeling ben ik mijn vollemaanwandeling gaan doen. Geen staf, geen focus… gewoon even kilometers maken. Maar gaandeweg kwam ik toch in een vollemaan-flow. Ik heb natuurlijk altijd mijn goede bomenvriend B8 die trekt <3

Deze keer loop ik dus vanuit de Basic Fitt, waar de chiropractor een praktijk heeft (zelfde gebouw). Bij de BF ben ik helaas, als niet geprikte, niet meer welkom. 15 jaar heb ik op deze locatie gefit, waarschijnlijk nog wel langer. Het valt me zwaar, maar het is wat het is. De sauna is ook al een no-go voor ons. Zaken waar ik graag aan mijn gezondheid werkte. Maar nu dus blokkades aan het opruimen bij chiropractor. Dat is een passend iets binnen deze volle maan 🙂 Ruim oude emoties (zaken) op… dus ook deze oude blessures die voor blokkades zorgen. Ook mijn oude jongerenwerk blessure van toen ik 18 jaar was! Kratjes sjouwen… de trap op… doe er nog maar een… dat dus 🙂 Een blessure die al jaren in mijn lijf zit. Als die nou ook eens opgelost kan worden? Hij had ‘m wel snel te pakken 🙂 Na 60 jaar op deze aardkloot rondhopsen zitten er wel wat blokkades.

Dus de lanen in, de paden op. Ik zet er flink de pas in want natuurlijk wil ik wel op tijd thuis zijn voor het eten. Het is ondertussen al flink donker (nog een maandje en dan zitten we alweer op de kortste dag!). Het is druk op de weg, iedereen wil naar huis. Het thuiswerken is weer verleden tijd voor velen. Het gewone leven lijkt weer aardig op gang te komen, als je een prikje hebt gehad. Maar niets is minder waar… nu een week later 🙁 De 1,5-meter, mondkapjes, thuiswerken zijn weer hot.

Op de dijk is het rustig, een enkele fietser komt me tegemoet in het donker. Ik denk dat veel mensen de donkere dijk in het bos mijden. Dat maakt het voor mij stukken rustiger. De ganzen zoeken ook hun slaapplaats op, wat zitten er hier toch geweldig veel ganzen! Logisch want het Zwarte Water en de landerijen liggen langs het bos. Ik besluit via het bos naar B8 te lopen. Dan kan ik een stukje afsnijden en ben ik eerder thuis.

De maan is, zoals voorspeld, in geen velden of wegen te zien. En er is nog wel een gedeeltelijke maansverduistering 🙁 De werking daarvan zal er wel zijn, alleen we zien het niet.

Dit jaar spring ik voor het eerst niet, gewoon glad vergeten. Zie je nou wel dat mijn focus er niet was! Gewoonlijk klim ik op de brug en waag ik een sprong(etje) ‘De Klif’. En ook geen godin die op mij wacht in de diepte, achter de golven in het diepe water. Ik zal het dit jaar helemaal alleen moeten doen.

Als ik bij B8 aankom omvat ik zijn stevige stam en krijg ik ‘contact’ van hem en even later ‘verbondenheid’. Wat neerkomt op ‘niet helemaal alleen doen’. Dat is een modus waar ik altijd makkelijk in schiet… oud patroon!! En dat mag ik dus loslaten / opruimen.

In deze vreemde tijd van separatie en verwijdering van elkaar speelt dat gevoel natuurlijk ook wel in de kaart. Geen wonder dat heel veel mensen zich nu alleen en eenzaam voelen. Veel mensen zijn depressief en het percentage zelfdodingen is omhoog geschoten. Wat voor mij een ‘gemakkelijke’ modus is, is juist voor veel anderen ondoenbaar. En ik heb makkelijk praten met een fijne man, twee kinderen en een fijne vriendenkring. Ik hoef het niet alleen te doen, het is een keuze die ik maak. En ik weet me altijd ergens gesteund, ik ben niet alleen. Ik doe wel graag dingen alleen, dat is heel anders. Het is gewoon een zware tijd voor veel mensen.

Het besef dat we nu, in de donkere tijd van het jaar, de eerste stapjes zetten naar een nieuw jaar, stemt me blij. Nu, in het donker, vind de conceptie plaats van wat geboren mag worden. Het Keltisch jaar begint in het donkere deel van het jaar, als alles nog stiller en donkerder mag worden. Net als de geboorte van een mens… het begint in het donker, waar het stil en eenzaam is. Daar vind de conceptie plaats, van waaruit het nieuwe mag groeien. En zo voelt het nu ook, donker (weer nieuwe regels die ons ongeprikten verder buitensluiten), stil (geen vertier, geen afleiding) en eenzaam (liefst sluiten ze ons op in eigen huis, zoals in Oostenrijk… waar ongeprikte mensen hun huis alleen nog uit mogen voor werk, boodschappen en een ommetje/fitness). Het klopt dus mooi met de tijd van het jaar… de lockdown. Het naar binnen keren, de stilte en donkerte omarmen om ons voor te bereiden op wat geboren mag worden. Nu maar hopen dat dat geen monster wordt 🙁

Ik heb vertrouwen in de menselijke natuur, net als in de menselijke immuniteit… als je maar zorg draagt voor je eigen gezondheid! En weer heb ik makkelijk praten: ik ben gezegend met een goede gezondheid (oké, ook best hard voor gewerkt en nog steeds buffelen!) en goede mindset (ja, ook verdomd hard aan gewerkt). En voor beide is dat een proces van jaren geweest… dat doe je niet overnight. Ik weet niet wat ik gedaan zou hebben als ik nog 102 kg had gewogen, suikerziekte had ontwikkeld, veel vocht had vast gehouden en een slechte conditie had gehad. Misschien had ik dan ook voor de prik gekozen.

Maar voor nu gaan we weer een stille decembermaand tegemoet, van mij mag het. Ik heb wel wat met de rust en stilte die het brengt. De natuur is mijn grote vriend. Veel buiten fitten en wandelen. Afgelopen zondag voor het eerst op een me-mover gestaan! Een soort sta-fiets, waar je loopbewegingen op maakt en die net zo snel gaat als een fiets. Fijn ding om met veel spieren bezig te zijn. Volgende week tweede afspraak. Tja, ik moet wat om de sportschool te vervangen 🙂

Ik zag net een mooie quote voorbij komen op Facebook “An arrow can only be shot by pulling it backward. When life is dragging you back with difficulties, it means it’s going to launch you into something great. So just focus and keep aiming”. Dat zou dus betekenen dat de mensheid wereldwijd een grote sprong voorwaarts gaat maken… maar hoe dat eruit ziet? Een super controle-samenleving waar Big brother ons gaat monitoren, zoals in China? Of een samenleving waar liefde een grote rol gaat spelen? De mensheid kennende zou de eerste optie zomaar de grote sprong kunnen zijn. Ik moet er niet aan denken 🙁 En zo ben ik toch veel bezig met de maatschappij zoals die zich nu voor mij ontvouwt, ik kan er niets aan doen. Het is ook zo’n bijzondere tijd nu, deze tijd gaat de geschiedenisboeken in en wij zijn daar getuigen van. Of ik daar nu blij van moet worden… not.

En in deze tijd loop ik mijn wandelingen. Reflecteer ik op wat er om mij heen beweegt en wat dat met mij doet. Vooralsnog breek ik mijn hoofd over de hele situatie maar eigenlijk geniet ik ook wel van de rust die het geeft. Ik kan weinig meer dan de natuur in trekken 🙂 en laat ik dat nou erg graag doen.

Vanmorgen kreeg ik een telefoontje van mijn chiroprator, hij heeft corona en aangezien wij elkaar deze week ontmoet hebben, graag even testen. Nou, net samen met mijn man een zelftest gedaan. Gelukkig negatief, maar wat was dat anders dan die ‘test voor toegang’ die ik voor mijn retraite moest doen. Dat leek wel een hersenpunctie, deze kriebelde alleen heel erg achter in de neus/keel. Wel een pak van mijn hart dat er geen besmetting is… en aan de andere kant, als ik het gehad heb kan ik weer naar de sauna en de sportschool 🙂

Deze volle maan staat natuurlijk in het teken van leven en dood. Het samenspel van die twee maakt het leven wat het is… een uitdaging! De Klif is de klif waar je vanaf springt… de donkerte in, het ongewisse. Engeland is een eiland met hoge kliffen en de zee heet in het Keltisch Mori Marausi… de geboorteplaats van de zielen en de plaats waar de doden verblijven. Een komen en gaan dus 🙂 En als je een nacht en een dag naar het westen zou varen, dan kom je aan op het eiland. Een eiland waar de overgegane zielen aan land gaan om te wachten op het moment dat hun naam genoemd wordt, dan mogen ze doorreizen… doorreizen naar de Andere Wereld. En daar mogen ze dan wachten op hun wedergeboorte om de cirkel van het leven rond te maken. Volgens mij moet dat Ierland zijn 🙂

Het komende jaar zal weer een jaar van regels en ziekten zijn. Ik hoor net dat er een ‘nieuwe C-variant’ in Zuid-Afrika is gevonden. Een variant die het lang volhoudt (veel varianten sterven een snelle dood) en erg (nog erger) besmettelijk is, besmettelijker dan de Delta- (India-) variant. Als hij maar niet dodelijker is; besmettelijk is niet zo erg. Het blijkt een natuurlijk verloop van een virus te zijn, van dodelijk naar minder dodelijk en meer besmettelijker. Een virus wil zich zo veel mogelijk verspreiden en dat kan het beste door besmette personen lang te laten rondlopen (liefst zonder verschijnselen). We gaan het allemaal meemaken. Voor nu toch maar even een doos zelftesten aan laten rukken… er liggen er genoeg op de scholen!! Met het mantelzorgen voor mijn moeder is het fijn om te weten dat je ‘schoon’ bent. Ze is nu haar derde prik aan het halen met manlief.

We zullen het samen moeten doen, als mensheid. Belangrijk is dat we met elkaar in contact blijven ongeacht wat onze medische status is. Dat we verbonden zijn… een verbond hebben. Dat we trouw zijn aan elkaar, solidair zijn met elkaar en samen een lot te delen hebben. Geen doodsbedreigingen aan het adres van anders denkende mensen. En politieke figuren… het zal je job nu maar zijn! Ik ben blij dat ik geen besluiten hoef te nemen. Dat niet een hele natie naar mij gaat zitten kijken om te horen wat er nu weer besloten is en daarna de stront over je heen krijgen. Je kán het nooit goed doen!

Ik trek me maar weer terug in de natuur… morgenochtend wilgen knotten <3 De natuur oordeelt niet, scheldt niet, heeft geen ge- en verboden. Maar de natuur is wel hard, duidelijk, onverbiddelijk … wie niet gezond is, is kwetsbaar. Wie oud is, is kwetsbaar. En ik nu maar hopen dat ik gezond genoeg ben en niet te oud bevonden wordt op de weegschaal van het leven. Het blijft altijd een beetje koorddansen, het leven.

Ik spring weer in het diepe, de diepte onderaan de klif… en op het eiland wacht mij mijn godin, die mij bij mijn naam zal noemen. Dit jaar zal dat… eens even een godinnenkaart trekken. Dit is zó bizar… Mary Magdalene… unconditional love! “Love yourself, others, and every situation – no matter what the outward appearance may be”. Dit deck heeft slechts drie kaarten voor mij!! Mary Magdalene, Mother Mary en Guinevere. OMG onderop het deck ligt Guinevere!!! Dit is echt te bizar en echt: ik heb gewoon goed geschud. Guinevere staat voor ‘True Love’, “The romantic stirrings in your heart have propelled the universe to deliver great love to you”.

Liefde, liefde, liefde… daar moeten we het mee doen. Ik in ieder geval, al jaren!!!

Het gaat jullie goed, hou jezelf gezond!

Liefs, Loes

En dan ga ik nu snel een rondje collecte dierenbescherming lopen 🙂 Het is 17.00 uur, tijd om aan het avondeten te denken… en een centje in mijn bus te duwen! Dus de beweging deze week, in de buitenlucht, is ook alweer geroggeld 🙂 Iedere dag twee uur collecte lopen, geweldig werk vind ik het. Ik loop deze grote wijk al jaren. Veel mensen kennen me ondertussen en een praatje hier en daar maakt het een leuke bezigheid. En ik kan makkelijk een nieuwe bus pakken, aangezien ik de wijken coördineer. En als ik er een paar straten bij wil pakken, ook geen probleem. En dan volgende week weer naar de sportschool, die regelmaat moet erin blijven. Want wie anders dan ikzelf moet mij gezond houden? Sommige zaken moet je toch zelf doen 🙂

De foto’s zijn van mijn ochtendwandeling een paar dagen later.

Geplaatst in Volle Maan Wandelingen | Getagged , | Reacties uitgeschakeld voor Volle maan van de Klif