De weg van de heks. Magisch en intuïtief leven
Lunadea
Ankh-Hermes, 2020, 175 p. ISBN 9789020216547 (e-book 9789020216585). € 20,00.
In wicca gebruiken we het woord ‘heks’ doorgaans binnen ons eigen kader. Een heks is iemand die is ingewijd in de inwijdingstraditie die wicca is. Tegenwoordig is dat doorgaans na een vrij uitgebreide training, maar vroeger – tot rond 1980 – kwam de training vaak pas na de inwijding. Maar natuurlijk is het woord ‘heks’ al veel ouder dan wicca bekend is, en heeft het betekenissen in geschiedkunde, antropologie, godsdiensten en in sprookjes. En in het dagelijks spraakgebruik, al is het beeld van de heks daar veranderd sinds de opkomst van wicca én sinds (een deel van) het feminisme de heks als rolmodel heeft omarmd. Maar een boek dat pretendeert ‘DE weg’ van ‘DE heks’ te tonen, dat zou veel breder van omvang en karakter zijn dan dit boek van Lunadea. Gelukkig blijkt bij lezing dat ze helemaal niet die opzet heeft, maar juist haar weg naar haar vorm van hekserij beschrijft. Heel nadrukkelijk: een weg van een heks. Geen pretenties, maar een eerlijk en persoonlijk verhaal. “Elke heks ‘hekst’ weer op een eigen manier dus wat je hier leest is hoe ík hekserij ervaar en dat kan afwijken van de ervaring van andere heksen. De weg van de heks beschrijft hoe ik hekserij heb leren kennen en wat ik ervan heb geleerd, mijn ontdekkingen maar ook mijn blunders, zodat jij daarmee je voordeel kunt doen.”
Met wicca heeft het heel weinig te maken, dat komt slechts zijdelings aan de orde. Ze heeft mensen ontmoet die zich met wicca bezighouden, of die zeiden dat ze onderdeel waren van wicca, maar Lunadea ziet wicca als een vorm van moderne hekserij, pas ontstaan in de afgelopen eeuw. Eclectische hekserij is ook een vorm van moderne hekserij. Als je je gaat verdiepen in wat hekserij inhoudt, vind je een heksenstromingen-oerwoud, merkte Lunadea zelf. Haar zoektocht bracht haar, via inwijdingen en ‘covens’, naar de vraag welke vorm van hekserij haar het meest aansprak. En wie ze zelf was als heks. Dat bracht haar bij ’traditionele hekserij’. Bij haar zonder aanhalingstekens, maar ik heb eerder gelezen over traditionele hekserij, en toen betekende het, voor zover ik het begrijp, iets anders dan nu bij Lunadea. Meer wat er bij haar genoemd wordt over ’traditionals’ (p. 41). Bij haar gaat het om de vrije beleving van natuurmagie en de band met het land: het onderzoeken van oude volksgebruiken, een band aangaan met haar voorouders en de verbinding met oude hekserij voelen. Lunadea onderwijst nu ook traditionele hekserij, maar is daarin niet alleen, schrijft ze. “Er zijn ook seidr-groepen (die zich baseren op Noordwest-Europese magie), heidense groeperingen en andere traditionele heksen die traditionele hekserij onderwijzen.”
Nieuwe traditionele heksen voelen zich sterk verbonden met de natuur. Ze voelen aan dat elke plek zijn geschiedenis heeft opgeslagen en de energie van die plek heeft gevormd. Door het bestuderen van de mythen en legenden van een streek wordt vaak ook meer duidelijk over de magie van een streek. Daarnaast werken traditionele heksen tussen de verschillende zichtbare en onzichtbare werelden via hun nauwe contacten met spirithelpers, gidsen en voorouders die fungeren als boodschappers tussen de werelden. Door je voorouders te leren kennen, leer je ook meer over jezelf omdat zij deel van jouw eigen geschiedenis zijn. Werken met oude gebruiken en tradities leert je niet alleen hoe onze voorouders leefden, maar verbindt de oude en nieuwe tijd met elkaar. Zo is de traditionele heks steeds weer de verbindende factor tussen verschillende werelden, zowel de oude als de nieuwe, de onzichtbare als de zichtbare.
Waarom koppel je dat aan het woord heks? Daar gaat Lunadea ook uitgebreid op in. Niet iedereen kiest ervoor zich zo te noemen. Het is – zo lees ik het (en ik voel erin mee) – meer de realisatie dat je een heks bent, gevolgd door de vraag of je dat woord ook openlijk gaat gebruiken. (Maar) “de grootste en belangrijkste reden om het woord ‘heks’ nog te gebruiken is: omdat het kan!” In een later hoofdstuk komt ook het archetype ‘heks’ aan bod. Dat wordt gezien als onze donkere, weggestopte kant. Als je je eraan spiegelt, worden de schaduwkanten zichtbaar en kan er een helingsproces in gang worden gezet. “De heks in jezelf accepteren betekent dat je juist ruimte geeft om je krachtige, zelfverzekerde, intuïtieve, magische ik naar voren te laten komen. De confrontatie maakt je weer een evenwichtiger persoon. Je heelt jezelf en komt weer in balans.” Bij mannen staat het archetype ‘heks’ voor de kant waarin wél plaats is voor gevoel, magie en intuïtie.
Lunadea heeft zich al meer dan twintig jaar in hekserij verdiept. (Ze voelde zich als kind al anders, heel herkenbaar voor heksen uit allerlei tradities, ook wicca.) Wat geeft ze nu mee aan haar leerlingen en aan de lezers van haar boek? Wat die leerlingen betreft: de lezers kunnen een (gratis) mini-training volgen op haar website. De lezers krijgen allerlei suggesties en oefeningen mee, die iedereen kan gebruiken, of je nu heks wilt worden of niet. En ongeacht tot welke heksentraditie je je aangetrokken voelt. Het zijn down-to-earth oefeningen, gericht op het ontwikkelen en leven vanuit van je ‘oerkracht’; rituelen en symboliek, jaar- en maanfeesten; hekserij in de natuur, de stad en thuis en voor jezelf. Bijvoorbeeld zeven manieren om je eigen oerkracht te vinden:
- Zoek de stilte op
- Andere mensen observeren
- Schrijf je dromen op
- Tel tot tien
- Beschrijf je gevoelens en gedachten
- Visualiseer
- Mediteer.
Uiteraard staat er in het boek meer dan alleen deze opsomming. Het advies bij de eerste manier toont wat ik bedoel, en wat ik waardeer:
Zoek de stilte op. Je ontwikkelt je intuïtieve en spirituele vermogens tijdens momenten van stilte. Maak stilte-wandelingen, zorg dat je een aantal momenten op een dag écht alleen bent en gun jezelf momenten van stilte. Door stilte te ervaren kom je tot je eigen kern en kun je naar jezelf leren luisteren.
Lunadea verwacht dat er weer een nieuwe golf van belangstelling komt voor hekserij, nadat wicca in de jaren zeventig in Nederland kwam en zich de eerste covens vormden, en er rond de eeuwwisseling weer een opleving was en steeds meer heksen alleen begonnen te werken. Ze verwacht nu dat de nadruk meer zal liggen op het onderzoeken van de geschiedenis van hekserij, het terugbrengen van tradities en op natuurbeleving. Die opleving lijkt zich al aan te dienen: uitgeverij Ankh-Hermes benaderde haar om een boek te schrijven, en NRC Handelsblad plaatste een interview met foto’s over twee pagina’s van de zaterdageditie (25 april).
Ik kan haar boek aanraden aan iedereen die interesse heeft in hekserij – naast andere titels zoals het boek De horens van de maan van onze eigen Merlin – en meen dat het zeker ook interessant is voor heksen binnen wicca om kennis te nemen van deze nieuwe stroming. Voor een tweede druk, die ik zeker verwacht, wil ik wel de suggestie doen om wat foutjes te verbeteren in dit verder zo verzorgde boek, namelijk de persoonsnamen van Margaret Murray, Charles Leland en Raymond Buckland.
Lunadea, gefeliciteerd met deze mooie uitgave!
