Het Middelpunt van de cirkel, deel IX

Imbolc 2015

“Dans de cirkel in het rond,
en chant Haar Heilige namen.
Middelpunt van de cirkel,
bruidsbed op den akker,
het numen in de voren,
de droom van het zaad,
het wuiven van het koren.”

Imbolc, het feest van Brigid, een lichtfeest want de dagen zijn nu weer merkbaar langer aan het worden. Het is ook een feest van belofte. De belofte van een nieuw voorjaar en de hoop op betere en warmere tijden! Na de barre winter, de belofte van hernieuwde vruchtbaarheid! Een nieuw begin van de cyclus van zaaien, groei, ontwikkeling en oogsten.

De oogst van vorig jaar is al bijna opgegaan.

Zaden uit deze oogst hebben we bewerkt en gedroogd deze winter en vervolgens zorgvuldig bewaard en gekoesterd om ze, als de tijd daarvoor rijp is, liefdevol aan de aarde toe te vertrouwen en de natuur haar werk te laten doen.

Een proces waarmee ik zelf druk bezig ben geweest de afgelopen winter is het schrijven van mijn afstudeerthese voor de opleiding analytische therapie aan het Jungiaans Instituut te Nijmegen. Nou ja, deze winter, eigenlijk ben ik al ruim twee jaar bezig geweest met het project:

“Het Middelpunt van de Cirkel, een Jungiaanse benadering van de symbolen, archetypen, rituelen en het individuatieproces in de moderne hekserij”

Tijdens voorgaande opleidingen besteedde ik nooit zoveel aandacht aan dit soort projecten en werkte ik vooral met de factor tijdsdruk. Dus net zolang wachten totdat de deadline in zicht komt en dan snel gaan schrijven, met veel koffie, nachtenlang… Dit keer wilde ik een meer doorleefde these inleveren, een persoonlijk stuk met daarin aandacht voor de procesmatige kant die de opleiding met zich mee heeft gebracht.

Het idee voor het schrijven van deze these is zo’n twee jaar geleden geboren toen mijn dagelijkse routine van werken, gezin, studeren, kortom de waan van de dag, doorbroken werd doordat ik door rugklachten geveld op bed lag, en mijn dagen vulde met het kijken naar fantasiefiguren op het plafond.

Het besef kwam op dat ik niet anders kon dan een these te schrijven over onderwerpen die mij bezig hielden maar ook over datgene wat in mij leeft, wat mij helemaal mij maakt ongeacht het oordeel van een derde.

Dit jaar is het zo’n twintig jaar geleden dat mijn interesse in de moderne hekserij geboren werd en mijn interesse voor de analytische psychologie van Jung gaat zeker net zo ver terug. Een combinatie van beide onderwerpen en dan beschreven vanuit mijn eigen perspectief, dat zou de meest waarachtige vorm opleveren. Een bont geheel, een kleurrijk weefsel waarin ik al mijn gedachten kon plaatsen, maar ook mijn eigen persoonlijke ervaringen tijdens rituelen en daarbuiten en tijdens mijn bezoek aan Zwitserland, Jungs Bollingen.

Aldus maakte ik zo liggend op mijn rug de eerste plannen en schetsen voor dit project.

De volgende stap was het zoeken van een begeleider die dit proces wilde begeleiden. De wetenschappelijke adviesraad van het instituut stelt bepaalde eisen aan het schrijven van een these en de begeleider moet eerst een ‘go’ geven voordat de these mag worden voorgelegd aan deze raad.

Ik speelde met de gedachte om Jacob Slavenburg eens te polsen. Jacob geeft les op het instituut en is theoloog van opleiding en schrijver van beroep. Veel bekende titels heeft hij reeds op zijn naam staan, waaronder de vertaling van de Nag Hamadi-geschriften, Liefde en inwijding en boeken over onderwerpen als Hermes Trismegistus, de Gnosis etc. Ik had wel zo mijn twijfels want moderne hekserij en een theoloog, dat gaat natuurlijk niet vanzelfsprekend goed samen! In die tijd verscheen ook het boek Westerse esoterie, Oosterse wijsheid van Jacob. Ik las wat hij schreef over de Westerse esoterie en besloot de gok te wagen.

Jacob was enthousiast over mijn onderwerp en ook het uiteindelijke resultaat kon op zijn goedkeuring rekenen zodat hij mij een go gaf.

Ko Lankester ben ik dankbaar dat hij mijn schrijfsels eens kritisch onder de loep nam en van commentaar en aanvullingen voorzag. Dat was vorig jaar. Uiteraard wilde ik niet meteen overgaan tot inleveren maar ook nog de laatste twee jaar opleiding doorlopen en deze kennis en processen benutten voor mijn these. En niet te vergeten, ook nog twee jaar benutten om met wicca’s uit andere tradities van gedachten te wisselen. Want zoals bij elke these blijven er prangende vragen en stellingen staan die stof tot nadenken opleveren, maar ook verschillende, en tegengestelde antwoorden kunnen opleveren die toch allebei waar zijn.

Wellicht zijn deze aardige vragen, gerezen op het grensvlak tussen Jung en wicca, ook leuk om eens over te filosoferen tijdens een covenavond, met een goed glas wijn erbij.

– Ken uw zelve, op welke wijze wordt hieraan vorm gegeven binnen wicca?
– Welke plaats heeft persoonlijke ontwikkeling binnen wicca?
– Op welke wijze besteed je hier aandacht aan tijdens de training van een in te wijden persoon?
– Hoe/ Op welke wijze wordt binnen wicca vorm gegeven aan deze persoonlijke ontwikkeling, bijvoorbeeld tussen de inwijdingen in?
– Waar ligt de grens tussen therapie en persoonlijke ontwikkeling binnen wicca?
– Wat betekenen de archetypen van de Heks en de Priesteres voor jou persoonlijk?

Zeker over die laatste vraag lopen de meningen nogal eens uiteen.

Ik zie de Heks en de Priesteres als twee archetypische energieën in mijzelf die onlosmakelijk verbonden zijn met wicca. Ik zie er ook wel een tegenstelling in.

De heks voor de duisternis en de schaduw maar ook voor de kracht en de transformatie en de priesteres voor het licht, het goddelijke en de verbinding daarmee. Verklaringen voor heks als zijnde: is een geuzennaam, affiniteit voor degene op de brandstapel, et cetera vind ik zelf absoluut niet toereikend. Ik neig er naar om een vergelijking te maken met de oude astrologie waarin er bij het beeld Schorpioen zowel een serpent als een adelaar getekend staan. Ook een tegenstelling, en tegelijk een uitnodiging om een ontwikkelingsweg te bewandelen, of op zoek te gaan naar transformatie. Een tegenstelling die net als licht en donker altijd zal blijven bestaan en waarop je slechts door middel van transcendentie een antwoord kunt geven.

Enfin, ook met betrekking tot het therapeutische stuk zijn dergelijke vragen gerezen. Een van deze vragen is bijvoorbeeld of religie deel uitmaakt van een geslaagde therapie. En dan kan ‘deel uitmaakt’ ook gelezen worden als een ‘leren verhouden tot’. Freud dacht toch echt van niet, Jung van wel en zag deze verbinding als laatste fase van het individuatieproces. Punt is dat heel veel ervaringen die topervaringen genoemd worden en die beschreven zijn door mensen van over de hele wereld, een religieuze component hebben. NB religieus, niet godsdienstig 😉

Kortom een these die niet alleen beschrijvend is maar ook vragen zal oproepen en stof tot nadenken zal bieden.

Op het moment van verschijnen van de Imbolc-editie is mijn these voltooid en ingeleverd en ben ik in afwachting van dat wat komen gaat. Net als dat zaadje dat gezaaid is in de aarde en de werking van zonlicht en water zal moeten ondergaan om te kunnen uitgroeien tot datgene waartoe het is voorbestemd.

Serge van Heel (1972): Ik ben opgeleid en ingewijd in de Gardneriaanse traditie. Naast mijn werk als ambtenaar heb ik een praktijk aan huis voor Jungiaans Analytische Therapie.
Als afstudeerproject van mijn opleiding (Postgraduate Program in Depth Psychology) ben ik bezig met een scriptie genaamd: Het middelpunt van de cirkel, over symbolen, archetypen, rituelen en het individuatieproces in de moderne hekserij.

Voor meer informatie zie ook: www.therapie-Ede.nl of mail me.