Sommige artikelen in Wiccan Rede Magazine waren niet alleen heel goed op het moment dat ze werden gepubliceerd, maar hebben sindsdien hun waarde behouden. De meeste lezers van Wiccan Rede Online hebben deze artikelen nooit kunnen lezen, wat jammer is. In deze categorie, Tijdloze Teksten, zullen we een aantal van dit soort artikelen opnieuw publiceren. Dit artikel werd geschreven voor het nummer Lammas 2003 van Wiccan Rede, door Merlin, die mede-oprichter was van Silver Circle en lang hoofdredacteur was van Wiccan Rede. Het artikel past precies bij het thema van dit nummer Lughnasadh 2018.
…Noch eis ik offergaven, want zie, ik ben de Moeder van al het leven, en mijn liefde is op aarde uitgestort…
The Charge * Gerald Gardner & Doreen Valiente
Lammas is de oogsttijd, en deze periode is nauw verbonden met het begrip ‘offer’. Bekende folksongs als John Barleycorn, waarin het graan sterven moet om uiteindelijk bier te worden, illustreren dit oogst-concept heel duidelijk. In de wicca is het concept van het offer echter minder helder. De teksten zijn hierin vaak onduidelijk of zelfs tegenstrijdig, en het blijft gissen of het offer nu wel of niet in de wicca thuishoort.
‘Offer’ betekent gewoon gave, cadeautje. Tenminste, dat vindt de schrijver van mijn woordenboek. Een gave aan de goden. Door de hele geschiedenis heen heeft de mens gaven aan de goden geschonken. Het mooiste of het beste dat men had, werd aan de goden aangeboden. Het eerste fruit, bloemen, beelden, dieren en zelfs mensen werden aan de goden geofferd. Deze offers hadden eigenlijk altijd een specifieke bedoeling. De goden moesten gunstig gestemd worden. De goden moesten een gunst verlenen, en zorgen voor die dingen die buiten de controle van de mens vielen.
Als je deze heel globale omschrijving beziet, dan valt het op dat goden toch wel heel menselijke trekjes hadden – goden waren humeurig, konden ontstemd raken en boos worden, en moesten dan via offers ons weer goedgezind worden. Zelfs de huidige monotheïstische religies, jodendom, christendom en islam, hebben dit type godsbeeld aan de wortel van het geloof liggen, zoals je in het oude testament kunt nalezen.
De wicca volgt dit patroon echter niet. In de Charge staat zelfs expliciet dat de Godin geen offergaven eist, omdat zij de moeder van al het leven is. En hoe kun je iets aan de Godin offeren, vruchten, bloemen, dat al van Haar is? Of moet je het anders lezen? Staat er “… noch eis ik offergaven…”? Is het een bevestiging van je eigen vrije wil, een vrije keuze om wel of geen offers te brengen?
In de wicca kennen we een godin en een god. In zekere zin zou je ze kunnen zien als een moeder- en een vader-principe. De liefde van de moeder is onvoorwaardelijk. De moeder houdt altijd van je, ook als je je niet netjes gedraagt. Vaderliefde is echter voorwaardelijk. De vader stelt grenzen, en stelt eisen waar je aan moet voldoen. We zien dit principe in dat ene zinnetje van de Charge terugkeren. De Godin stelt geen eisen en eist geen offergaven. Haar liefde is op aarde uitgestort, of in andere woorden: alle levende wezens zijn een expressie van Haar onvoorwaardelijke liefde. En de God is ook geen vader-god zoals we die uit andere religies wel kennen, maar in de eerste plaats de gemaal van de Godin, Haar partner. Een kwestie van een licht accentverschil waardoor de onvoorwaardelijke liefde van de Godin een hoofdrol toebedeeld krijgt.
De Godin mag dan wel geen offers eisen, maar iedere heks weet dat je op dit pad wel degelijk offers brengt… Offers, in de meer traditionele zin van het woord, zijn dingen die je geeft die voor jou heel speciaal zijn. Het mooiste fruit, de mooiste bloemen, iets waar je veel tijd en energie in hebt gestoken, een overwinning. Meer in algemene zin kun je een offer zien als een bundeling van energie en gevoel. Soms zijn die samengebracht in een fysiek voorwerp of wezen, maar dat hoeft niet. Ook het stellen van een bepaalde daad, een taak die je volbrengt, een opdracht die je uitvoert, kan worden geien als een offer. Ben je bereid te lijden om te leren? Of anders gezegd, ben je bereid om offers te brengen voor je gekozen pad?
In andere religies is het brengen van offers om je gekozen pad te mogen bewandelen heel gewoon. In Santeria bijvoorbeeld wordt degene die wordt ingewijd een jaar lang onderworpen aan een bijzonder strak regime. Speciale kleding, een speciaal dieet, uitgebreide religieuze regels, offers brengen, een strak stelsel van sociale regels van wat er wel en niet mag, enzovoort. Gedurende een heel jaar staat elk moment van de dag geheel in het teken van je spirituele pad. En deze keus wordt ondersteund door de maatschappij rondom je. Niet alleen familie en vrienden maar de hele dorpsgemeenschap herkent je aan je kleding, groet je volgens je status, bewijst je eer en respect. En ze helpen je ook om op dat pad te blijven door je te corrigeren als je dingen wilt doen die niet mogen, zoals bepaald voedsel eten of iemand aanraken en dergelijke.
In feite wordt hier je hele leven iets heiligs. In het Engels bestaan er ook twee woorden voor offer, namelijk offer en sacrifice. Sacrifice bevat de stam sacred, heilig. Door het offer te brengen wordt het geofferde iets heiligs, iets dat van de goden is.
Hoe anders is dat in de wicca! Hier geen kledingvoorschriften, geen dieet, geen strakke regels, en ook zeker geen maatschappij die je respecteert. Als je kiest voor het priesterschap, voor de inwijdingsweg, dan vind je niets van dit alles. Je wordt zelfs niet verplicht om openlijk een pentagram te dragen! Er is geen gemeenschap die een jaar lang voor je zal zorgen, zodat jij je op je spirituele taken kunt toeleggen, zodat de gemeenschap op haar beurt een goede priesteres of priester zal hebben in de toekomst. Zelfs binnen de gemeenschap van mensen die zich heks noemen is er vaak geen begrip of respect voor degenen die de inwijdingsweg kiezen. Je krijgt niet automatisch vrij op de feestdagen en de dagen van volle maan. Je krijgt zelfs niet altijd begrip en medewerking als je dat op eigen kosten wilt regelen! Nee, het pad van de priesteres of de priester in de wicca speelt zich af in het verborgene, in je vrije tijd, tussen alle bedrijven door, en vaak tegen de stroom in. En dat vraagt een heel ander soort offers!
Het pad om priesteres of priester te worden speelt zich af midden in het gewone leven van alledag. Niet in de afzondering van een klooster, en zonder de ondersteuning van een begripvolle gemeenschap. De transformatie speelt zich af midden in het turbulente leven van de 21e eeuw. De keuzes die je daarin maakt, en de offers die je daar brengt, die breng je uit vrije wil, uit liefde voor je gekozen pad, en niet omdat bepaalde regels of voorschriften je daartoe dwingen of omdat een gemeenschap erop toeziet dat je zekere regels volgt. Integendeel – de gemeenschap, de maatschappij, zal eerder onbegrip tonen dan medewerking verlenen!
Die offers kunnen van alles zijn. Misschien accepteer je een eenvoudige baan zodat je ook werkelijk al je vrije tijd aan de wicca kunt besteden, zonder dat er een beroep op je wordt gedaan voor overwerk, extra vergaderingen of trainingsweekenden of opleidingsweken. Misschien accepteer je een minimum aan werktijd zodat je weinig geld hebt, voldoende voor wat je echt nodig hebt maar zonder luxe, om zo meer tijd aan de wicca te kunnen besteden. Of kies je als gezin voor 1 salaris in plaats van twee, of doe je beiden deeltijdwerk. Misschien kies je voor lange reistijden of zelfs dure boot- of vliegtickets om bij die mensen te kunnen zijn die jou verder kunnen helpen op je pad. Of misschien ben je zelfs bereid daarvoor te verhuizen. Misschien moet je in je dagelijks leven keuzes maken om dingen die je echt leuk vindt te laten liggen, omdat er geen tijd of geen geld is om dat, naast wicca, ook nog te doen. En misschien moet je aan jezelf werken. Bepaalde blokkades of onhebbelijkheden onder ogen durven zien omdat ze je hinderen op je gekozen pad.
Dit zijn wel heel andere offers dan bloemen of fruit op het altaar! Dit zijn geen offers die je brengt als eerbetoon aan de goden. De wicca is ook geen godsdienst. Het draait niet om eerbetoon aan de goden. De essentie van de wicca is samenwerking met de goden, met de Godin en de God. En voor die samenwerking gebruiken we het instrument van de magie. De goden kunnen van alles op aarde bewerkstelligen, maar omdat wij mensen een fysiek lichaam hebben gaat dat allemaal een stuk sneller als we als mensen ook concreet meehelpen om hun impulsen te verwezenlijken. Met magie, zeker, maar ook met ons fysieke lichaam, in ons werk, in ons gezin, in onze gemeenschap, midden in de gewone wereld van alledag. En de offers die we brengen op onze weg naar het priesterschap, zijn offers die ons als het ware van een ruwe steen transformeren tot een geslepen kristal, zodat we ons werk op aarde een beetje beter kunnen doen.
De komende zomerperiode is niet alleen een periode van vakantie, van uitrusten en tot jezelf komen, maar ook een periode van oogsten. Je kunt deze periode gebruiken om eens in alle rust, ver weg van de jachtige wereld van elke dag, na te denken over de offers die je in de voorgaande jaren hebt gebracht voor de wicca. En denk dan ook eens speciaal na over de oogst van die offers. Wat heeft al jouw inspanning je gebracht? Wat heb je ervan geleerd? Welke vaardigheid of karaktereigenschap is de vrucht van dat offer? Kies je voor het priesterschap, en bied je die vruchten aan aan de Godin en de God, als jouw offer? Stel je die oogst in dienst van de goden? Dat is geen simpel besluit, want bedenk dat wat je aan de goden aanbiedt, geaccepteerd kan worden! Als je een bepaalde gave in dienst van de goden stelt, dan zullen er zeker dingen op je pad komen waarbij je die gave zult moeten inzetten!
En als je daar dan zo zit, ergens in een wild woud, of langs een beek of rivier, of op een berg of heuveltop, of aan het strand of op de heide, vergeet dan de ‘gewone’ offers ook niet! Breng wat vruchten of bloemen mee voor de goden en de geesten van het land, en laat wat wijn of mede of vruchtensap voor ze achter. Zonder bijbedoeling, uit vrije wil, als teken van liefde en vriendschap. Want de Godin eist geen offers…
