Door Felicia
Honger!… of wat was haar eerste gedachte na haar honderdjarige slaap? Betoverd door het erotische lipcontact uit haar (misschien zoete) dromen gerukt, heeft Doornroosjes lichaam als eerste een energiestoot nodig in de vorm van voeding, om haar noodzakelijke stofwisseling weer op gang te krijgen.
Vóór de prins zijn droomvrouw over een rozentapijt naar het altaar geleidt, doet hij er goed aan om haar een kostelijk maal te bereiden. Planten uit de rozenfamilie, die overal groeien en bloeien, bieden hem de passende ingrediënten.
foto: Medeia
De roos als teken van reinheid, plant des levens, toverkruid uit de mythologie en symbool van de liefde en de passie, is de perfecte gehemeltevleier om het hart van de aanbedene te veroveren!
In het volgende wil ik graag de koninklijke redder zowel als de geïnteresseerde lezer naar de sprookjesachtige thematiek enige makkelijk te bereiden rozendelicatessen voorschotelen. Eerst wat floristische informatie.
Tot de Rosaceae, de familie der roosachtigen, worden veel planten gerekend met de volgende botanische kenmerken:
– de bloemen met een bijkelk hebben vijf meestal witte, gele of roze bloembladen en vele meeldraden (behalve de tormentil, Potentilla erecta, met maar vier bloemblaadjes)
– kleine steunblaadjes bij de bladaanzet onderscheiden de Rosacea van de ranonkelfamilie
– nagenoeg alle rozengewassen bevatten looistoffen, die vanwege hun antibacteriële werking geneeskundig van waarde worden geacht
– geen van de Rosaceae zijn giftig en dus zijn ze eetbaar – de meeste smaken zelfs rauw, dus zonder bereiding
Tot de bekende vertegenwoordigers behoren tuinrozen, aardbeien, bramen en frambozen, ganzeriken, vrouwenmantel, spirea, nagelkruid, agrimonie, pimpernel, lijsterbes, meidoorn en sleedoorn, en de meeste van onze vruchtbomen.
foto: Medeia
De bloemen en vruchten van de roosachtigen stellen vijfpuntige sterren voor. Deze hebben ten doop gestaan voor het pentagram (penta = Grieks voor vijf), het magische teken van de Pythagoreërs. Hun gemeenschap werd opgericht door Pythagoras, de begenadigde wiskundige uit de vijfde eeuw voor onze jaartelling, en bestond uit mannen en vrouwen die in uiterste bescheidenheid in communes leefden en zich geheel aan de geneeskunde toewijdden. Het pentagram is wereldwijd een symbool voor gezondheid geworden en in de nationale vlaggen van veel landen terug te vinden.
Bij de volgende recepten heb ik me bewust meer op bijzondere producten geconcentreerd, omdat recepten voor jam en dergelijke al erg bekend zijn en overal te vinden.
Richten we ons nu weer op de prins, die vooraf enige lichte voorbereidingen voor een romantisch rozenontbijt moet verrichten, zoals bloemen verzamelen en water koken voor thee. Tegenwoordig worden verse bloemen in veel bloemisterijen als strooibloemen voor bruiloften aangeboden.
De meeste recepten kan onze hoofdrolspeler ook klaarmaken met gedroogde plantendelen (van de laatste oogst), maar dan worden de genoemde getallen ongeveer met de helft teruggebracht.
Ter inleiding moet hij een thee uit spirea- en meidoornbloemen (1 theelepel kruid per kop) aan zijn aanbedene serveren. De werkzame bestanddelen van meidoorn versterken de hartkransvaten; spirea bevat onder meer salicylaten, die het eerste stadium zijn van de werkzame stof in aspirine.
Liefde gaat door de maag – dat was ook de ‘Rosenkavalier’ bekend en daarom was hij van dienst met rozensuiker als een interessante verfijning voor marsepein, room, vla of om champagneglazen te verfraaien:
de verse, van de bittere aanzet bevrijde rozenblaadjes met wat citroensap bedruipen en drie uur laten trekken. Met een gelijke hoeveelheid suiker in een vijzel tot een papje fijnwrijven.
Variaties: gedroogde bloemblaadjes van aromatische rozen met suiker fijngewreven in de vijzel, laten zich lang bewaren in goed gesloten glazen. Ze moeten minstens zes weken trekken.
Voor spireasuiker worden de rozenblaadjes door spireabloemetjes vervangen. Dit is prima te gebruiken om room te aromatiseren of als broodbeleg.
Omdat tegelijk met Doornroosje ook de dienaren van het kasteel weer ontwaakt zijn, moet de prins bij de kok maar de volgende recepten uit de patisserie bestellen:
Rozenwater
Rozenwater verleent aan banketbakkerswaren een buitengewoon aroma en vult het ontbijtaanbod voortreffelijk aan:
4 handenvol rozenblaadjes van aromatische rozen van de bittere aanzet ontdoen en in een schaal met 0,5 liter water voorzichtig overgieten. Twee dagen laten trekken en filtreren.
Zelfgemaakt rozenwater is maar beperkt houdbaar. Het is in alle apotheken verkrijgbaar.
Sleepruimengelei
De sleedoorn (in het Duits ook als ‘zwarte doorn’ bekend, in tegenstelling tot ‘witte doorn’ ofwel meidoorn) is de grootmoeder van pruimen en kwetsen en wordt met haar zuster de meidoorn tot de oudste volksgeneesmiddelen gerekend.
Dit broodsmeersel speelt muziek voor Doornroosjes gehemelte:
1 kg sleepruimen met wat water zacht koken en door een zeef wrijven. Het sap met 250 g perensap of appelmoes en met geleisuiker (naar voorschrift) mengen en tot gelei koken. Past perfect bij vleeswaren van wild of rundvlees.
Rozebottel-suikergoed
Rozebottels zijn de vruchten van wilde of hondsrozen.
Vanwege hun zeer hoge vitamine- en mineralengehalte staan ze bekend als kleine huisapotheekjes in de winter. De rozebottelpitten bevatten naast vruchtzuren en vette olie ook vanilline, waarvan de kostelijke geur zich verspreidt als de pitten de roerzeef passeren.
“Hägenmark” (rozebottelconfituur, dat is rozebottelmoes: vruchten met het geboden eind van een haarspeld ontpitten; door de roerzeef wrijven en 1:1 met suiker een uur lang op de laagste temperatuur roeren), fijne havervlokken en geraspte noten in de verhouding 1,5:1:1 mengen, tot kleine balletjes vormen en koel bewaren. Voor het serveren in rietsuiker wentelen.
Rozentruffels
300 gram bittere chocola met 4 eetlepels zure room au bain marie smelten.
2 eierdooiers, 2 eetlepels cognac en 2 eetlepels rozenwater er doorheen roeren en als de massa afgekoeld is deze tot balletjes vormen.
Indien gewenst kunnen deze rozentruffels in gesmolten witte chocolade gedoopt en met geconfijte rozenblaadjes versierd, of hierop geserveerd worden.
foto: Medeia
Lijsterbespesto
‘Vogelbessen’ worden in het Duits de vruchten van de lijsterbes genoemd (en de boom ‘ever-es’).
Ze bevatten zeer veel vitamine C, bitter- en looistoffen, en zijn een geliefd natuurgeneesmiddel tegen scheurbuik (een tekort aan vitamine C) of bij problemen in het spijsverteringskanaal.
Voor de pesto worden lijsterbessen, pijnboom- of pompoenpitten, parmezaan, hoogwaardige olijfolie, zout en wat suiker met enkele milde kruiden zoals zevenblad, duizendblad of bevernel en een klein snuifje bijvoet tot een pasta geroerd. De hoeveelheden van de ingrediënten zijn variabel. Gebotteld in goed sluitende glazen moet de massa steeds bedekt blijven met olijfolie om aantasting door schimmel te vermijden.
Gebakken appels
Het gewenste aantal appels met een scherpe parisienneboor grondig uithollen en daarbij een relatief dikke bodem laten staan. Iedere appel wordt met een ‘Dominostein’* gevuld en met het kapje weer afgedekt. Bij 180°C in een voorverwarmde oven 25 minuten bakken, eventueel de hitte temperen tijdens het bakken.
Hierbij de traditionele vanillesaus serveren of een heerlijke rozencrème uit de basisingrediënten roomkaas en rozenblaadjes.
*
Afsluitend wil ik er graag nog op wijzen dat een rozenontbijt zowel het lichaam als de ziel voedt, wat kan worden versterkt door een passende tafeldecoratie met verse rozen, samen met geselecteerde kleine accessoires.
Als dan de prins uit het sprookje enige van deze composities voor zijn aanbedene heeft bereid, haar misschien zelfs een bed van rozen heeft gegeven en haar in de zevende hemel heeft gebracht, dan staat niets het stichten van een koninklijke familie meer in de weg.
Zinnelijke gehemelte-ervaringen wenst u
met zonnige groet vanuit de Kruidenschool
gedipl. biologe Felicia Molenkamp
www.KraeuterSchule.eu
(c) Felicia Molenkamp, Reichenbach, maart 2013.