“De aarde… Nee, daar zijn we hier niet zo mee bezig. Dat is meer een thema voor Californië, toch?”
Naar aanleiding van die opmerking geeft Reclaimingheks Starhawk tegenwoordig lezingen en workshops over wat dat ding nou eigenlijk voor ons betekent. Ook in New York. Toch betrapte ik mezelf deze zomer op heel wat ‘aha’-momenten over de betekenis van de aarde.
Oké, ze zijn gestoord natuurlijk, die Amerikanen die tussen betonnen reuzengebouwen wonen. Een hemel vol sterren zien ze nooit. De aarde alleen maar met een dikke laag menselijk ingrijpen er overheen; van funderingen en rioleringen tot asfalt en aangeplante perkjes in roestvrijstalen bakken.
Overdag hoeft niemand zich er druk om te maken wat voor weer het is: airco en vernuftige verwarmingssystemen houden het klimaat neutraal. Niets hoeft de mens eraan te herinneren dat dit allemaal mogelijk wordt gemaakt doorrrrrrrr… Aarde.
Een dikke ha ha ha dus voor de Amerikanen die zo vervreemd zijn van de basis van hun bestaan: aarde.
Maar nou ik zelf. De afgelopen drie weken kampeerde ik in Frankrijk.
Beetje luxe, dat moet ik er direct bij zeggen. Caravan gehuurd, aan de rand van een meertje, in een gebied dat met de Poolse natuurwouden de hoogste ecologische variatie kent van heel Europa. Met elektriciteit, omdat ik af en toe nog wat wilde werken op m’n computer.
“Hé, het regent!” constateerde van tijd tot tijd iemand verbaasd. Zo’n evenement duurde dan een half uurtje, iedereen kroop gezellig in z’n boek weg met een goed glas wijn en rende vervolgens weer blij naar buiten om in de zon te gaan liggen als de bui weer voorbij was. Regen duurt namelijk opvallend kort als je er echt mee geconfronteerd wordt door je manier van leven.
Het groen blijft er fris van, het meertje komt tot leven, je kunt het beste eventjes al je kleren uittrekken en dwars door zo’n bui heen lopen om de druppels op je blote huid te voelen. Geeft niks.
De aarde toont zich in al haar glorieuze pracht. De vochtige modder waar je met je blote voeten doorheen kunt soppen, gewoon omdat het lekker voelt tussen je tenen. De droge stukjes waar luie, dikke padden zich warmen. De ruisende bomen die bescherming bieden tegen teveel zon en waar de vogels ’s morgens rond half zes losbarsten in gejubel, allemaal op hun eigen toon. De verse groente, het kabbelende water, de laatste rustplaats van de campinghond, de ideale plek om een campingstoelkussen op neer te leggen om een paar uur helemaal hartstikke niks te doen, de bodem van ons bestaan… allemaal aarde.
En tijd. Leven, rechtstreeks op de aarde, geeft tijd, omdat de aarde alle tijd heeft. Regen geeft tijd om te lezen. Zon geeft tijd om het lijf in beweging te brengen. Schaduw geeft tijd om m’n boeltje even op orde te brengen. Die wandelschoenen naast elkaar te zetten, met een afwasje naar het washok te slenteren, een handwasje ophangen aan de lange lijn met knijpers.
Wat een rust. Wat een ongekend genoegen.
En wat wonderlijk eigenlijk, dat ik dat als zo vreemd ervaar. Ik woon in een huis met een tuin. Toch zit ik daar niet dagelijks in. Ook niet als het droog is. Er groeit van alles, maar ik kom er vaak niet toe om het te plukken, te snoeien, van te genieten. Jawel, ik voel me heks en vier dus de cyclus van de seizoenen. Met gepaste rituelen zoek ik naar de overeenkomst tussen de beweging van de natuur en die in mijzelf. Maar om nou een datum te vinden voor het volgende ritueel, een avond dat iedereen kan, da’s wel effe lastig. De voorbereiding, het bij elkaar zoeken van al die spullen die ik nodig heb voor een beetje ritueel, de reis erheen – wat, een uur reizen verderop omdat er hier geen geschikte plek is in de buurt? Nee, sorry, dat gaat echt niet – Geen tijd he… drukdrukdruk.
Vandaag realiseerde ik me opeens dat die Amerikanen vast ook niet op een dinsdagochtend vervreemd zijn geraakt van de aarde. Zoiets gaat langzaam. Ongemerkt. Mijn groenten komen van de supermarkt en wat er voor die tijd met ze gebeurde zal me worst wezen. Trouwens, waar m’n worst vandaan komt wil ik liever niet eens weten. Zielig. Maar wel lekker. Als het regent duurt het de heeeeeeele zomer. Denk ik. Ik ga immers niet naar buiten zodra het weer droog is en vanuit mijn warme huis is het niet echt van wezenlijk belang om te zien of het al opklaart.
Laatst vroeg iemand me over een donkere wolk: ‘En? Gaat het regenen, of drijft het voorbij?’ Ik had geen idee. Het weer, mijn eigen weer zeg maar, in de omgeving waar ik al zo lang woon, kan ik niet inschatten.
Waarom mijn andijvie niet opkomt weet ik niet. Of er ook padden in mijn tuin rondslenteren ook niet.
Ik ben, kortom, al een stevig eind op weg naar dezelfde vervreemding van de aarde. Ik klamp me vast aan seizoensrituelen waarbij ik de traditionele handelingen nog maar nauwelijks – en dan vooral door er stevig over na te denken – kan terugvoeren op wat er op dat moment buiten gebeurt. Wat, op dit moment, de aarde doet.
Wentelt ze zich wellustig naar de zon? Keert ze zich er traag van af voor de rustige stilte van de winter? Komt ze tot bloei en verleidt ze alles wat vliegt, springt, zwemt en wappert met haar uitbundige kleuren? Draagt ze haar opbollende vruchten op haar stevige huid zodat ik weer een jaar in leven kan blijven?
Zodra ik tijd heb zal ik er eens even op letten, neem ik me steeds voor. Dan maak ik lange wandelingen en kijk goed om me heen. Of ik ga toch maar naar een ritueel, om even stil te staan bij Aarde.
Ik vermoed dat ik niet de enige ben. Met jou kon ik laatst ook geen datum vinden voor een ritueel omdat je het zo druk had, toch?
Misschien… misschien is dat wel de reden dat Aarde de laatste tijd zo vreemd doet. Stukken Poolijs die afbreken. Verregende zomers. Misschien is het wel een roep om aandacht. ‘Earth to humans!’
Toch eens beter op letten. Als ik weer in Frankrijk ben, bijvoorbeeld. Daar heb ik tenminste tijd…
De foto’s bij dit artikel zijn van Sammy van der Weijden.
