Auteur: Monique Janssens
ill. Jan Houdijk
14,5 x 21 cm, 144 p.
ISBN: 978 90 77408 85 8
Prijs: € 17,50
Uitgever: A3 boeken

‘In de wei zag ik een groepje bolle, roze wezens liggen. Vanuit mijn ooghoeken gezien leken het enorme blote mensen. Het beeld was schokkend en imponerend. Het waren varkens. Pas toen realiseerde ik me dat ik sinds mijn zesde levensjaar, toen buren één varken hielden om aan huis te slachten, geen enkel varken buiten had zien liggen. Veertig jaar lang niet.’

Op haar vaste wandeling komt Monique Janssens nogal wat dieren tegen: vrije en aangelijnde, levende en dode, echte en nagemaakte. Die confronteren haar met vragen over dier en mens, lijden en welzijn, dood en leven. De relatie tussen dier en mens diept ze uit door te denken en te redeneren, door te onderzoeken wat filosofen en biologen erover te melden hebben, door erover te praten met anderen die ze ontmoet op haar tocht: een buurman met hond, een ecologische tuinman, twee veganisten. Steeds staat de vraag centraal: hoe kunnen we beter omgaan met de dieren om ons heen? De auteur schrikt er niet voor terug om nu en dan pas op de plaats te maken met een ‘moraal van dit verhaal’. Zo biedt ze iedereen die bereid is zich open te stellen voor een nieuwe manier van denken over dieren houvast in een complex vraagstuk.

‘Janssens laat bijna spelenderwijs zien dat ethische kwesties zich direct onder je neus afspelen; zo dichtbij dat je ze soms niet eens ziet. Ze maakt ze zichtbaar, en dan moet je er iets mee ‘“ of je nou wilt of niet.’ Jan Dobbe, oud-hoofdredacteur Dier en publicist

Serotia’s recensie:
Monique stelt een aantal vraagstukken aan de kaak, die mij persoonlijk in ieder geval al jaren bezig houden en waarin ik een goede balans voor mezelf probeer te vinden. Want vanuit het paganisme houd ik me uiteraard bezig met alle aspecten van de natuur, dus ook dieren.
Ze laat in haar boek heel wat mensen aan het woord, zowel tegenstanders als voorstanders van standpunten, haalt er stukken van wetenschappers bij, en quote filosofen, vele kanten van de problematiek worden belicht. Maar ook vertellen mensen hun visie vanuit hun straatje op een manier die hier en daar zelfs begrip opwekken. Want ethiek en welzijn zijn niet de makkelijkste zaken om even een goed of fout te concluderen.
Haar boek gaat over ‘wat doen wij met onze dieren’, en dan niet alleen onze huisdieren, nee, gewoon alle dieren op deze aarde. Zowel de dieren die we gebruiken als ons voedsel, als de dieren die we misbruiken voor ons vermaak of de wetenschap. Monique wijst ons ook heel dicht bij huis op alles wat zich rond dieren afspeelt.
Hoe gaan we bijvoorbeeld om met het gezegde “het is de natuur”? Voor dieren die lijden maakt het geen bal uit of het lijdt in de natuur, of in een kooi, het dier lijdt punt. Waarom zijn we dan wel bereid om ons huisdier uit zijn lijden te halen, en een dier in de natuur zonder ingrijpen dood te laten gaan? Is het doordat een huisdier onder onze verantwoordelijkheid valt, en een hert in het bos niet? Of gaan we anders om met dieren die ver van ons af staan? En hoe is dat dan van toepassing op die vogel die onze lieve huistijger door het huis heen sleept om mee te spelen? Een ieder heeft hier zijn eigen grenzen in blijkt.
Verder heeft Monique het over het ingrijpen bij vogels die in een olievlek terecht komen. Grijpen we überhaupt in, en zo ja, met het risico dat de dieren stijf staan van de stress en misschien wel onder onze handen overlijden, of laten we ze humaan inslapen. De meningen zijn er over verdeeld, ieder land heeft weer een andere wetgeving.
En hoe zit het met het aanschaffen van huisdieren, nemen we er eentje uit het asiel omdat het dier dan sowieso een beter leven tegemoet gaat dan in een kooi zitten, of spekken we de fokkers in hun portemonnee. Iets wat mij persoonlijk al jaren bezighoudt en behoorlijk aan het hart ligt.
Monique gaat verder over de dieren in een circus en in dierentuinen. In het circus zitten dieren opgesloten in veel te kleine kooien en wagens vanwege het reizende transport steeds. In dierentuinen staan bijvoorbeeld struisvogels die in het wild kilometers rennen, op een paar strekkende meter. Ikzelf ben van mening dat dieren die in beslag worden genomen, prima af zijn in een dierentuin als opvang, om hun oude dag te slijten, omdat terug gaan naar de natuur meestal geen optie meer is. Maar een mannetje dagen op transport sturen om in een andere dierentuin een vrouwtje te dekken? Met alle stress en leed van dien? Bij ieder kaartje dat men koopt, werkt men mee aan het in stand houden van zulk leedvermaak. Wat maakt het nadenken hierover bij ons los?
De dieren die gebruikt worden als proefdieren, soms is het inderdaad kiezen tussen twee kwaden.
En dan komt uiteraard ook het verhaal ‘dierlijk product gebruiken’ om de hoek kijken. Wat doen we onze dieren aan door ze te consumeren? We stoppen ze in veel te kleine hokken, kippen kunnen niet eens hun natuurlijk gedrag meer kwijt. Kalven worden direct na de geboorte gescheiden van hun moeder, om haar melkproductie op gang te houden, melk waar het kalf zelf niet eens wat van krijgt… En dan hebben we het nog niet eens over de vleesproductie, het fokken daarvoor, het slachten onder verdoving. De uitzondering die we dan weer maken in onze wet voor ritueel slachten, alleen maar vanwege een geloof.
Als je alle verhalen en meningen in dit boek leest, kan ik eigenlijk maar tot één conclusie komen, de manier hoe wij omgaan met onze dieren staat nog ver af van hun welzijn. Producten kopen die op dieren getest worden, is gewoon uit den boze, er zijn andere oplossingen. Zelfs aan wol zitten haken en ogen, en bont dragen is helemaal not-done.
Vegetariër zullen we allemaal wel niet worden, laat staan veganist. Maar we zouden al kunnen beginnen om bewust te kiezen voor, en na te denken over onze dier- producten door bijvoorbeeld biologisch vlees te kopen, en hoe meer mensen dat gaan doen, hoe beter de omstandigheden zullen worden van onze dieren, het zou al een stap vooruit zijn.
Ik bedank Monique voor het schrijven van dit boek, voor haar denkwijze, het optekenen van de meningen van derden, voor haar eye-openers, voor de naakte waarheden. Ik hoop dat zij heel veel mensen hiermee bereikt, en ook wakker schudt. Want onze dieren verdienen dat er rekening gehouden wordt met ze.