3°30′ O.L. tot 7° oosterlengte, 50°45′ N.B. tot 53°30′ noorderbreedte, daar ongeveer ligt Nederland.
Vraag je je wel eens af hoe het zou zijn om te leven in een heel ander deel van de aarde? In de tropen, dichter bij de pool, in een woestijngebied? Misschien heb je er zelfs ervaring mee, met een andere klimaatzone en een andere indeling van het jaar. Wat zou het voor gevolgen hebben voor je religie? Wicca is zo verweven met de seizoenen: onze jaarfeesten zijn de seizoensfeesten. Begin- en hoogtepunt van de jaargetijden. En in onze klimaatzone zijn dat vier duidelijk te onderscheiden seizoenen: winter, lente, zomer en herfst.
Zoals de bomen er nu bij ons uitzien, met ontluikende en nog bijna doorzichtige blaadjes, dat is heel bijzonder. Misschien wel net zo speciaal als een woestijn die in bloei staat na een regenbui. De kersenboompjes bloeien nu massaal, met hun witte of roze bloesem. In Japan is dat reden om vrij te nemen en te picknicken onder de bomen om deze pracht te kunnen vieren. Best een goed idee eigenlijk. Fietsend langs de bermen vol met fluitenkruid en paardebloemen en met steeds hoger opschietend gras geniet ik van het uitbundig vertoon van leven (en prijs me gelukkig dat ik geen hooikoorts heb).
Onder al dat groen wordt de bodem steeds onzichtbaarder. Maar niet minder belangrijk. 2015 is het Jaar van de Bodem. Het doel is dat tijdens dit jaar zoveel mogelijk mensen leren hoe belangrijk een gezonde bodem is. Ik citeer van de website: “De bodem is de basis voor veel dingen die vaak als vanzelfsprekend gezien worden. Voedsel, natuur, energie, wonen, drinkwater, en de koolstof en stikstofkringloop. Alles begint bij de bodem. De bodem is daarmee het fundament van ons bestaan.” Het is een internationaal initiatief van de FAO, maar ook in Nederland vinden er activiteiten plaats en staat de schijnwerper even op mensen en groepen die zich al jaren inzetten voor de bodem.
Lisette Thooft schreef rake woorden over de mens en haar verbinding met de bodem. Ze verwijst ook naar het tekenfilmpje van Down2Earth waarin het mannetje Humus laat zien hoe belangrijk die vruchtbare bovenlaag vol wormen, schimmels en bacteriën is voor ons voedsel, en hoe kwetsbaar. Trouw schreef een kritisch artikel over het bodemgebruik. Blader eens door op de website van het Jaar van de Bodem, en op andere websites over bewust bodemgebruik. En houd onze Facebook-pagina in de gaten voor informatie over bijeenkomsten.
Net als de seizoenen is ook de bodem in Nederland anders dan elders. Bij ons ligt vooral klei, zand en veen aan de oppervlakte. Fijn materiaal, geen rotsgrond, alleen een klein beetje mergel in Zuid-Limburg. In een artikel in een Iers tijdschrift las ik een paar jaar terug over magie op verschillende soorten rots. Graniet was wel de beste bodem voor magisch werk, als ik me goed herinner. De schrijfster kon zich niet voorstellen dat je magie zou kunnen bedrijven op niet-stevige bodem.
Ook Juf Kienemies Teek (Miss Tick) in De Vrijgemaakte Ortjes (The Wee Free Men) van Terry Pratchett heeft moeite met het idee dat je kan toveren op kalkgrond. “Op krijt kun je geen goeie heksen kweken. Dat spul is ook nauwelijks harder dan klei. Voor het kweken van een heks moet je goeie harde rotsbodem hebben, neem maar van mij aan.”
(Terry Pratchett overleed op 12 maart 2015. Voor die enkele heks die nog geen fan is, hieronder# de hele passage waaruit die opmerking van Juf Teek afkomstig is. Rust zacht, Sir Terry, en dank voor al die – in meerdere betekenissen van het woord – fantastische boeken!).
Als dat waar is, dat je rotsbodem nodig hebt om heksen te kweken, dan wordt het moeilijk in Nederland. In plaats van steen hebben wij niet alleen die zachte bodems, maar vooral ook veel water. De westelijke helft van Nederland telt meer slootjes dan enig ander gebied op aarde. Maakt dat ons tot andere heksen? Is de magie verschillend van die in andere landen? Is wicca er anders dan in Groot-Brittannië?
Er zijn in ieder geval al 35 jaar ‘Heksen in Holland’. Dat is nog altijd de werktitel van de documentaire die in de maak is naar aanleiding van het 35-jarig bestaan van Silver Circle. Een update over de film vind je binnenkort op de website van Silver Circle.
Ook zijn we bezig met een (eenmalige?) uitgave van Wiccan Rede op papier, om te verkopen in de stand op een aantal bijeenkomsten dit jaar. In een beperkte oplage, maar voor onze vaste lezers hebben we deze digitale editie. De index geeft weer een overzicht van alle artikelen en recensies.
Heb een mooie zomer! En wie weet komen we elkaar nog tegen.
Blessed be!
Jana.
# Een welgemikte beng
Bepaalde dingen gebeuren vóór andere dingen.
Het was een zomers buitje, maar dat wist het blijkbaar zelf niet en het hoosde net zo hard als een herfstbui.
Juf Kienemies Teek zat in de schaarse beschutting van een verfomfaaide heg en bestuurde het heelal. Ze lette niet op de regen. Heksen drogen snel op.
Dat besturen van het heelal werd uitgevoerd met achtereenvolgens een paar met een touwtje bij elkaar gebonden takjes, een steen met een gat erin, een ei, één van juf Teeks kousen waar ook al een gaatje in zat, een speld, een papiertje en een potloodstompje. Anders dan tovenaars leren heksen om zich met weinig te redden.
Al dit was aan elkaar geknoopt en gevlochten om er een … toestel van te maken. Het bewoog eigenaardig als ze ertegen porde. Een van de takjes leek bijvoorbeeld wel dwars door het ei te steken, om er zonder spoor achter te laten aan de andere kant weer uit te komen.
‘Ja,’ zei ze zacht, terwijl de regen van de rand van haar hoed droop. ‘Daar heb je het. Duidelijk een rimpeling in de muren van de wereld. Waarschijnlijk een andere wereld die contact maakt. Dat is nooit gunstig. Ik hoor daar eigenlijk naartoe te gaan. Maar… volgens mijn linker elleboog zit er al een heks…’
‘Die zal het dan wel regelen,’ zei een klein, en voorlopig nog even geheimzinnig stemmetje ergens bij haar voeten.
‘Nee, het kan niet kloppen. Dat land daar ligt op een krijtbodem,’ zei juf Teek. ‘Op krijt kun je geen goeie heksen kweken. Dat spul is ook nauwelijks harder dan klei. Voor het kweken van een heks moet je goeie harde rotsbodem hebben, neem maar van mij aan.’ Juf Teek schudde haar hoofd en liet de druppels rondvliegen. ‘Maar mijn ellebogen zijn doorgaans toch heel betrouwbaar.’*
‘Waarom er nog over praten? Laten we er gaan kijken,’ zei het stemmetje. ‘We doen het hier toch ook niet best?’
Dat was zo. Het laagland was niet zo goed voor heksen. Mies Teek verdiende wat stuivers met geneeskunst en echtzeggerij** en sliep de meeste nachten ergens in een schuur. Twee keer was ze al in een sloot gegooid.
‘Ik kan niet zomaar komen binnenvallen,’ zei ze, ‘Niet in het domein van een andere heks. Dat loopt helemaal nooit goed af. Maar…’ ze zweeg even, ‘heksen komen niet zomaar uit de lucht vallen. Laten we even kijken…’
Ze haalde een gebarsten schoteltje uit haar zak en kiepte er het water in dat zich op haar hoed verzameld had. Toen haalde ze een inktflesje uit een andere zak en goot er net genoeg bij om het water zwart te maken.
Ze boog haar handen als een paraplu overheen om het uit de regen te houden en luisterde naar haar ogen.
* Men zegt wel van die dingen als ‘luister naar je hart’, maar heksen leren ook hoe je naar andere zaken moet luisteren. Je staat er versteld van wat je nieren je allemaal te vertellen hebben.
** Gewone waarzegsters vertellen je wat je wilt dat er gebeurt; heksen vertellen je wat er gebeuren gaat of je het nu wilt of niet. Meestal zijn heksen heel wat nauwkeuriger maar vreemd genoeg wel minder populair.
Bron: De Vrijgemaakte Ortjes. Mynx, 2009. Als E-Pub: Boekerij, 2011. ISBN 9789460231421.