Redactioneel Beltane 2014

Daar zit ik dan aan mijn computer, te bedenken waar deze editorial over moet gaan. In mijn studeerkamer, terwijl zo ongeveer alles in de tuin in bloei staat. Hoelang duurt het voordat het kwartje valt? Als je inspiratie zoekt in een natuurreligie, dan ga je naar buiten!
Natuurdivinatie, daar heeft Bran wel eens een workshop over gegeven. Je gaat een half uur de natuur in met een vraag in gedachten. Wat je het meeste opvalt tijdens de wandeling, is het antwoord op je vraag. Eigenlijk weet je het zelf al, onderbewust, maar het waarnemen van de natuurverschijnselen maakt je bewust van de antwoorden.

Ook zonder een vraag in gedachten kun je je laten inspireren door de natuur. Beltane is vanouds het moment dat jonge stelletjes het bos ingingen om de dingen te doen die jonge stelletjes graag doen. Vruchtbaarheidsfeest, je weet wel. Maar er zijn genoeg andere spelletjes die je kunt doen. Met je partner, of alleen. Laat het kind in jezelf uit of neem je kinderen mee. Ga eens gewoon het bos of park in om te spelen. Blaas de pluizen van een paardebloem (en doe een wens als je alle ‘parachuutjes’ kunt wegblazen). Vlecht een krans van madeliefjes en draag die om je hoofd. Kun je vlechten met bloemen of gras, zonder dat de krans uiteenvalt? Kun je een fluitje maken van een stengel fluitenkruid? Mijn opa leerde het me. Je hebt een zakmes nodig en een stukje hout – een vulstuk dat je maakt van een takje – en een stuk fluitenkruid met een ‘knoop’ erin die het afsluit. De takken van fluitenkruid zijn daarvoor geschikt na de bloei, maar van wilgetakjes kun je juist in mei, als de sapstroom goed op gang is, een fluitje maken. Dat kun je leren via internet.

Ga op zoek naar insecten, met een loep en een boekje waarin de meest voorkomende insecten genoemd worden. Sluit je ogen en laat je door iemand anders meevoeren door het bos. Ruik je voor welke boom je staat? Kun je ‘m herkennen door te voelen?
Er zijn tegenwoordig lijsten met ‘de 50 dingen die je gedaan moet hebben voor je 12 jaar bent’. Die heb ik zelf lang niet allemaal gedaan voor ik 12 was, of 15, maar ik kan er toch heel wat afstrepen. Kikkervisjes vangen, rupsen opkweken, hutten bouwen, uileballen uitpluizen, of samen met vrienden om een kampvuur zitten. In een boom klimmen, van een heuvel rollen, je verstoppen in een hooiberg, een steen over het water ketsen, sneeuwballen gooien. Mijn kinderen hebben beslist minder ervaring in de natuur dan ik zelf, en hebben ook heel wat minder alleen buiten gespeeld. Omdat de buurt minder veilig was – er rijden nu veel meer auto’s in de grote stad dan waar ik als kind speelde – en omdat ze er zelf niet zoveel zin in hadden. Is dat erg? Ja, want buiten spelen is leuk en gezond en je wordt er slim en behendig van. Je ontdekt niet alleen de natuur maar ook jezelf, door samen te ravotten maar ook door stil in je eentje aan de kant van een slootje te zitten of klavertjes-vier te zoeken. Vroege, basale natuurervaringen bieden ook aan volwassenen veel innerlijke kracht en steun. Net zoals groen om je heen nu ook gezonder is, al zijn het maar een paar planten op kantoor.

Gelukkig zijn er nog steeds heel veel mogelijkheden om de natuur in te gaan, en er zijn ook nog wel wilde stukjes stadsnatuur. Ieder plekje dat een tijd met rust wordt gelaten ontwikkelt zich tot een ruig bosje. De trend is dat er speelbossen worden aangelegd, waar kinderen naar hartelust kunnen spelen en ontdekken. En pluktuinen en oogstbossen, met eetbare wilde planten en vruchten- en notenbomen. Bramen plukken mag in het seizoen nog steeds op een aantal plekken in het duin. Heb je zelf niet geleerd hoe al die plantjes, bomen en vogels heten? Nog nooit een uilebal uitgeplozen of sporen leren kennen? Dan zijn er genoeg wandelingen waarbij je kunt aansluiten, natuurcentra die je graag informeren en gidsen die in je vakantiedorp wandelingen met uitleg organiseren. Kijk op de websites van IVN, Staatsbosbeheer, het provinciale landschap of Natuurmonumenten. Ga mee met een georganiseerde vleermuizentocht of paddestoelenwandeling en daarna ga je van alles herkennen als je door het bos loopt. Of door je stadswijk.

Fijne zomer!
Jana.

* Tegenwoordig kun je een fluitje van fluitenkruid leren maken op YouTube. En van een wilgentak (YouTube). Uitleg over fluitjes maken in tekst.

Inhoudsopgave voor dit nummer.