Inwijding

¹

Sommige artikelen in Wiccan Rede Magazine waren niet alleen heel goed op het moment dat ze werden gepubliceerd, maar hebben sindsdien hun waarde behouden. De meeste lezers van Wiccan Rede Online hebben deze artikelen nooit kunnen lezen, wat jammer is. In deze categorie, Tijdloze Teksten, publiceren we een aantal van dit soort artikelen opnieuw.
Dit artikel werd geschreven voor het nummer Beltane 2003 van Wiccan Rede, door Merlin, die mede-oprichter was van Silver Circle en lang hoofdredacteur was van Wiccan Rede.

Inwijdingen in de wicca zijn vaak omgeven door een waas van geheimzinnigheid. En als solo heks heb je al helemaal geen boodschap aan inwijdingen natuurlijk. Een aantal van de populaire boeken over hekserij behandelt het onderwerp niet eens meer, vaak omdat de schrijver zelf niet is ingewijd. In dat vacuüm ontstaan er dan allerlei wilde speculaties. Dit artikel wil een stukje achtergrondinformatie geven en zo de zin, en onzin, van inwijdingen belichten.

Waarom zou je zo’n inwijding willen doen? Heeft het nut? Wat doet een inwijding met je? En vooral: mis je iets als je als solo heks geen inwijding hebt gehad? Dat zijn beslist legitieme vragen waar je niet zomaar een antwoord op zult vinden. En ofschoon het ultieme antwoord natuurlijk besloten ligt in het ondergaan van een inwijding, valt er toch best een hoop te vertellen over dit onderwerp. Zo kun je als niet-ingewijde, als solo heks, of als geïnteresseerde leek, toch een redelijk beeld vormen over dit controversiële onderwerp.

Laat ik beginnen met de allergrootste misvatting te ontzenuwen: de inwijding is geen ritueel. Natuurlijk bestaat er een inwijdingsritueel, maar de inwijding zelf is geen ritueel. De inwijding is een proces van een aantal jaren. De eenvoudigste manier om hier een vergelijking naast te zetten, is om te denken aan je verjaardag. Je verjaardag is één speciale dag. Maar je kunt maar één keer per jaar een verjaardag vieren. Je kunt niet vandaag 20 worden, en morgen 21. Daar zit een heel jaar tussenin! Een jaar van ervaring, van lief en leed, van werk en plezier, van leren, vallen, opstaan, groeien. Pas na zo’n jaar kun je met recht zeggen dat je een verjaardag viert. De eigenlijke viering van je verjaardag is dus maar 1 dag lang, maar je kunt er maar op 1 manier komen, en dat is door een heel jaar te leven.

Met inwijdingen is het niet anders. Het inwijdingsritueel is een culminatie, een hoogtepunt, een viering die de kroon is op een periode van groei en ontwikkeling, een periode van actief naar deze inwijding toewerken. En een inwijding is tegelijk ook een feestelijke markering van een nieuw begin. De inwijding luidt een nieuwe periode van groei en ontwikkeling in, maar nu als ingewijde heks, als priester of priesteres.
Bij de meeste serieuze covens of heksenkringen zul je het bovenstaande ook weerspiegeld zien. De inwijding, dus het eigenlijke ritueel, wordt vooraf gegaan door een bepaalde leerperiode. Meestal wordt hiervoor een jaar en een dag gesteld, maar de lengte van die periode hangt natuurlijk heel sterk af van de persoon zelf. En na het inwijdingsritueel volgt opnieuw een leerperiode, maar nu als eerste graads heks. Ook hier staat minimaal een jaar en een dag voor, en ook hier hangt die periode voornamelijk af van de persoon zelf. En zo kom je op een periode van tenminste twee jaar waarbinnen zich het proces van inwijding afspeelt. Het eigenlijke inwijdingsritueel is dan het hoogtepunt in dat proces.

Ik vind het zelf altijd leuk om allerlei processen te bekijken binnen het raamwerk van de processen uit de natuur. Zo zou je het inwijdingsproces kunnen vergelijken met de weg die een zaadje van een bloem volgt gedurende het jaar. Het begint met Hallowe’en, als het zaadje in vruchtbare aarde valt, maar daar ogenschijnlijk een paar maanden niks ligt te doen. Vergelijk het met de tijd dat je je eerste boek over de hekserij tegenkwam, dat las, er eens over nadacht, maar nog niks ondernam. Dan komt de periode waarin het zaadje ontkiemt (Imbolc), en waarin de wens wordt geboren om ook actief dit pad op te gaan. Groei en bloei volgen, en de feitelijke inwijding zou je kunnen vergelijken als de bevruchting van de bloem die dan op haar mooist is (Beltane). Daarna is het proces echter nog lang niet afgelopen. Er volgt een periode van vruchtvorming, van oogst (Lammas), het zaad rijpt en valt af, en de plant zelf begint aan het verinnerlijkingsproces. Het uiterlijke sterft af, het innerlijke wordt sterker en vergeestelijkt (Hallowe’en). Totdat je bij wijze van spreken als ‘geest van de bloem’ zover bent dat je de ontwikkeling van nieuwe zaadjes kunt gaan begeleiden. Zoals de natuurwezens die elke plant en bloem begeleiden, zodat deze hun archetypische eigenheid tot volle ontplooiing kunnen brengen.

Dit soort vergelijkingen zijn natuurlijk heel leuk om bij wijze van meditatie eens helemaal mee te beleven. Maar het leuke aspect is in feite bijzaak. Wat belangrijk is, is dat de vergelijking illustratief is, en vooral bevruchtend werkt op het inzicht in een bepaald onderwerp. Als je de wicca benadert als natuurreligie, dan zul je zien dat veel van de processen die je in de natuur tegenkomt naadloos de filosofie en de praktijk van de wicca illustreren en verhelderen. De wederzijdse bevruchting die ontstaat vanuit het beeld van de levensloop van een zaadje, en het proces van inwijding, zien we ook hier terugkeren. Er zijn namelijk twee kern-elementen in het verhaal over de inwijding, die pas vanuit het beeld van het zaadje dat tot bloei komt zichtbaar worden. En deze twee elementen zijn onderdeel van een patroon, ze moeten beide aanwezig zijn, terwijl er geen causaal verband is. Een soort kip-en-ei probleem dus!

Het eerste kern-element wordt duidelijk op het moment dat we de feitelijke inwijding, het ritueel dus, vergelijken met de bevruchting van de bloem. Wie bevrucht er? Wat gebeurt daar? Bij de bloem is het verhaal denk ik welbekend. Als de bloem volgroeid is en helemaal open staat en zich koestert in de warme zon, dan kan een externe entiteit de bevruchting doen plaatsvinden. Een bij of een vlinder brengt stuifmeel, of de wind voert het mee. De bloem is passief en ontvangt.

Het tweede kern-element is minder helder zichtbaar, maar wel degelijk aanwezig. Het is de taak van de natuurwezens om voorwaardenscheppend bezig te zijn, om ervoor te zorgen dat de bloem zich ook kan ontwikkelen tot een sterke en mooie en volwassen bloem die straks klaar zal zijn om bevrucht te worden. Want alleen dan kan de tweede helft van het proces, namelijk de bevruchting, met goed gevolg worden doorlopen.

Als we dit natuurbeeld in gedachten meenemen en proberen te vertalen naar het proces van de inwijding in een coven, dan kun je zelf denk ik de hoofdpunten al invullen. Tijdens je leerperiode, tijdens je voorbereiding op de inwijding, is het de taak van de coven, of de hogepriesteres of de hogepriester, of je mentor, om net als de natuurwezens voorwaardenscheppend bezig te zijn. Voor de ene persoon omvat dit ondersteuning en bemoediging. Voor de ander omvat dit misschien uitdagingen neerzetten. Voor een derde zal het bestaan uit strakke grenzen trekken, of iemand afremmen. Dit gebeuren wordt uiteraard afgestemd op de persoon zelf. Net zoals de natuurwezens niet zullen proberen om een tulp te maken van een klaproos, zo probeer je als mentor ook zicht te krijgen op de potentiële kwaliteiten van de leerling, om zo te helpen bij de ontplooiing daarvan. En aan de andere kant zijn er ook hier natuurlijk grenzen aan wat mogelijk is. Zo kun je als mentor misschien goed zijn in het begeleiden van de ontwikkeling van weidebloemen, maar als er een eikenboom op je pad komt dan zijn er teveel verschillen om nog op een vruchtbare manier te kunnen samenwerken.

Het tweede kernpunt in ons natuurbeeld is de feitelijke bevruchting van de bloem. Het eigenlijke inwijdingsritueel. Alles tot aan dat moment is erop gericht om die bloem zo volmaakt mogelijk, en zo open mogelijk te laten zijn. Maar de bevruchting zelf, die komt van buitenaf! Daar hebben ook heksen geen controle over. Als we het over een inwijding in een coven hebben, dan is die bevruchting het werk van de Goden. En gelijk aan de bloem, waar de bevruchting ook niet direct zichtbaar is, wordt ook bij de inwijdeling deze bevruchting of inspiratie pas na een tijdje zichtbaar. Eerst voor de persoon zelf, in dromen en meditaties, en dan later ook voor de buitenwereld.

Nu we dit beeld van de essentie van een inwijding in de wicca duidelijk voor ogen hebben, kunnen we daarmee naar de alledaagse praktijk gaan kijken. Er worden zo een aantal punten duidelijk, waardoor je ook voor jezelf kunt nagaan of een inwijding zinvol is, of de dingen die zoal om je heen worden aangeboden nuttig zijn, en waar de verschillen zitten tussen de inwijding in een coven, en je eigen levensweg als solo heks.

Dit artikel is begonnen met het belangrijkste gegeven, namelijk dat de inwijding een proces is. En vanuit het bovenstaande beeld blijkt dat dit proces ook een zekere mate van begeleiding nodig heeft. Een inwijdingsritueel meemaken zonder dit proces te doorlopen, is dan ook niet zo zinvol. En betalen voor zo’n ritueel is natuurlijk helemaal niet aan de orde, dat maakt het tot een inhoudsloos toneelstukje. Je kunt geen persoonlijke ontwikkeling kopen.

Ook blijkt uit bovenstaand beeld dat de inwijding op zich niets te maken heeft met kennis verzamelen. De inwijding is een proces van groei en ontwikkeling, en dat proces kan best parallel lopen aan het verzamelen van kennis, maar is daarmee niet identiek. Het leren over kruiden en edelstenen, over tarot en astrologie, over talismans en heksenbrouwsels is beslist nuttig. En al deze vakken kunnen ook door de mentor worden gebruikt om iemands persoonlijke groei en ontwikkeling te stimuleren en te sturen. Zo kun je de astrologie gebruiken om je eigen horoscoop eens helemaal door te spitten. Je kunt kruidenkennis en signatuur gebruiken om ook eens naar jezelf te kijken, eigen blokkades te onderzoeken enzovoort. Maar heel sec is kennis van kruiden geen voorbereiding op de inwijding. Het gaat hier over het verschil tussen een opleiding, en een ontwikkeling.

En als derde blijkt uit bovenstaand verhaal dat er een zekere mate van sturing aanwezig is. Je mentor heeft zelf het pad doorlopen en weet welke kant je op gestuurd moet worden. Welke ervaringen belangrijk zijn, welke zijwegen voorlopig moeten worden versperd, welke aspecten in je persoonlijkheid moeten worden teruggespiegeld zodat je aan die ontwikkeling kunt gaan werken, enzovoort. De sturing heeft tot doel om de passieve openheid te stimuleren die nodig is voor de inwijding. De bloem is niet actief, zet geen wegwijzers neer voor langsvliegende bijen, en fluit niet naar vlinders om zich vooral hier aan de honing tegoed te doen…
Die sturing zet zich natuurlijk voort na de eigenlijke inwijding, gedurende je leerperiode in de coven. Maar in deze periode zul je meer en meer je eigen sturing ter hand gaan nemen. Het verinnerlijkingsproces, het proces van zaadvorming, voltrekt zich.

Als je als solo heks werkt, dan kun je met het bovenstaande beeld heel goed uit de voeten. Er is eigenlijk maar één belangrijk verschil, en dat is dat de sturing in je ontwikkeling niet vanuit een mentor en vanuit een specifieke traditie gebeurt. Dat heeft zowel voordelen als nadelen, die elke persoon weer anders zal inschatten. De voordelen zijn duidelijk: je kunt als individu volledig je eigen weg volgen zonder je op enig moment ook maar ergens aan te hoeven passen aan anderen, aan een groep of traditie. Dat is tegelijk ook een nadeel, want het tegenkomen van bepaalde blokkades op je pad kan een specifieke groei of ontwikkeling stimuleren. Een goede discussie ontstaat pas op het moment dat je met z’n tweeën bent, en de ander een andere mening neerzet…
Je hoeft je als solo heks ook niet aan een bepaald pad te houden. Je kunt vrijelijk alle zijpaden verkennen die je tegenkomt. Een stukje noordse traditie, een stukje druïdisme of sjamanisme, je kunt het allemaal vermengen met aspecten uit de wicca om zo je eigen unieke geloof en praktijk samen te stellen. En opnieuw is hier ook een inherent nadeel: de weg wordt langer, en het eindresultaat is geen wicca. Maar als bewuste solo heks is dat meestal juist wat je wilt.

Wat er in essentie tenminste niet anders is, is de eigenlijke inwijding. Het moment van de open bloem die wordt aangeraakt door de Goden. Zo’n moment kan iedereen meemaken die een bepaalde ontwikkeling heeft doorgemaakt. En omgekeerd kan een coven niet garanderen dat dit moment ook werkelijk plaatsvindt bij (of kort na) de fysieke inwijding. Maar het moment van inwijding is natuurlijk wel gerelateerd aan de daaraan voorafgaande ontwikkeling. Het type ervaring is dus hetzelfde, de specifieke inhoud is anders. En net zoals een coven geen garantie kan bieden, zo kun je ook jezelf niet ‘inwijden’. Je kunt alleen jezelf voorbereiden, meer niet. De werkelijke inwijding is altijd voorbehouden aan de Goden.

Ook hier even een kanttekening: het gaat om werkelijk belangrijke momenten. Een toevallige aha-erlebnis die je zo eens per week meemaakt is geen inwijding. Ook een verhelderend inzicht tijdens een meditatie is dat niet. Een inwijdingsmoment is iets waar je een of meer jaren naartoe werkt, en dat ook langere tijd doorwerkt en je leven verandert.

Tot nu toe is de inwijding voornamelijk als proces besproken. Maar het moment van inwijding, het specifieke ritueel, heeft uiteraard ook meer aardse consequenties. Net zoals je feitelijke 18e verjaardag wettelijke consequenties heeft en je volwassenheid markeert, zo heeft een fysieke inwijding in een coven ook consequenties.

Het woord ‘initiatie’ komt van het Latijn initium, begin. Een initiatie markeert een nieuw begin. Een wedergeboorte. Het markeert de opname in de groep, de coven. Het markeert het begin van de rest van je leven als heks. Het markeert de acceptatie van een stuk verantwoordelijkheid, want als ingewijde heks ben je nu ook een representant van de wicca. Je legt een eed af. Anderen zullen de wicca mede gaan beoordelen op basis van jou als persoon, als priester of als priesteres.

Wat de inwijding opnieuw niet markeert, is kennis. Kennis verzamelen, dat is hierboven al uitgelegd, is nuttig en leerzaam, en het is belangrijk dat je als heks ook een vak kiest, kruiden, tarot of zo. Maar kennis is niet waar het inwijdingsproces om draait, en je inwijding is ook geen diploma-uitreiking. Wat de inwijding ook niet voor je doet, is je instant helderziend maken, of zorgen dat je de tijd kunt stilzetten of telekinetische gaven aan je geven of zo. Dat is meer het domein van Prue, Phoebe en Piper.

Op het moment dat je tot de wicca toetreedt, of je dat nu doet doordat je in een coven wordt opgenomen, of doordat je jezelf heks of wicca noemt, gebeurt er nog iets interessants. Overigens even tussendoor, voor mij is iemand die met het gedachtengoed van de wicca werkt (Godin, God, jaarfeesten, maanfeesten, magie) iemand die met wicca bezig is. Dit staat los van het woord dat iemand kiest om zichzelf te beschrijven, als (ingewijde) wicca, of als niet-ingewijde wicca, of als heks.

Je kunt je betrokkenheid bij de wicca op twee manieren ervaren. Er is een centripetaal gezichtspunt, waarbij jij zelf naar het middelpunt kijkt, naar de wicca, en jezelf onderdeel voelt van die stroming, maar zonder daar conclusies aan te verbinden ten aanzien van jezelf als persoon.

Maar er is ook een centrifugaal gezichtspunt, waarbij je naar buiten kijkt, en anderen naar jou kijken, als een soort vertegenwoordiger van de wicca. Beide gezichtspunten vallen in feite samen, zeker voor de buitenwereld. Met andere woorden, zodra je jezelf profileert als heks of als wicca, als iemand die zich innig met deze stroming verbonden voelt, dan zullen anderen de wicca mede gaan beoordelen op basis van jou als persoon. Daarbij hoort dus ook een stukje verantwoordelijkheid, namelijk om die stroming zuiver te houden, en om te proberen om een goede representant van het gedachtengoed van die stroming te zijn. En die opdracht hebben we allemaal – of we nu wel of geen inwijding hebben gekregen!