Spelen met rituelen

Feest vier je samen. In de coven, met vrienden of met familie. Daar hoort lekker eten en drinken bij, en muziek en spel. Componeer je eigen chants, of maak gebruik van bestaande liedjes en spellen. Dit artikel geeft je tips die je zelf kunt toepassen in een ritueel of feest.

Bestaande volksliedjes

Bij elk jaarfeest staat een seizoen centraal: lente, zomer, herfst of winter. In veel volksliedjes is dat ook zo. Misschien ken je nog (oude) liedjes van school of van scouting. Anders kun je ze vinden in een boek of op internet, vaak met notenbalk erbij. ‘Kom mee naar buiten allemaal’, ‘Hey ho to the Greenwood’ en ‘Sumer is icumen in’ zijn canons, die je dus meerstemmig kunt zingen. De teksten zijn misschien ouderwets, maar het is leuk om ze te zingen. Je vindt ze bijvoorbeeld in Nederlands volkslied en op de websites In de Overtuin, De liedjeskist en de Nederlandse Liederenbank.

Zelf liedjes of chants schrijven

Als de teksten van bestaande liedjes je niet aanspreken, kun je zelf liedjes schrijven. Je kunt gebruikmaken van een bestaande melodie. Het is makkelijker om de tekst te onthouden als die rijmt. Kun je geen rijmwoord bedenken, gebruik dan onzinwoorden om je tekst aan te vullen. In oude liedjes hoor je bijvoorbeeld ‘hopsasa faldera’, ’terlierelomterla’, ‘van dirredomdere’ en ‘dindondeine / dindondon’ als tussenvoegsels.

Heb je een tekst, bijvoorbeeld voor een chant, en zoek je daar een melodie bij, sta dan op en ga rondlopen. Spreek de tekst hardop uit, en loop op het ritme. De kans is groot dat je zo op een goede melodie komt.

Dans

Met dans is van alles mogelijk. Haal je inspiratie uit volksdansen, reidans, ‘line dance’ en ‘square dance’ of balfolk. Paganistische motieven vind je makkelijk terug in Morris dance (zie Wikipedia of The Morris Ring). De stokken zijn er om het ritme aan te geven, maar verbeelden ook vaak agrarische activiteiten.
In wicca en paganisme is natuurlijk de dans om de meiboom heel bekend, met linten in allerlei kleuren, of in rood (voor de vrouwen) en wit (voor de mannen). Terwijl de vrouwen met de klok mee lopen, lopen de mannen tegen de klok in. De vrouwen tillen hun lint op en de mannen dansen daar onderdoor, waarna de mannen hun lint optillen en de vrouwen er onderdoor dansen. Of zie Patti Wigington’s website. De dans om de meiboom is een weefdans (al kun je ook om de meiboom heen dansen in één richting). Een ‘meeting dance’ is een spiraaldans waarbij je degenen die je tegenkomt aankijkt of kust.

Spelletjes

Je zult ze waarschijnlijk willen aanpassen om te passen bij jouw ritueel of feest. Maar de basis van een heleboel spelletjes heb je al geleerd op de kleuterschool. Zakdoekje leggen, eieren lopen, haasje over, hinkelen, spelletjes met een bal, ‘passing the parcel’, stoelendans… Als je er een paganistische draai aan geeft, passen ze ineens helemaal in je jaarfeest. Of maak gebruik van kennismakings- en ’teambuilding’-oefeningen (via een zoekmachine) of ‘party games‘.
Paddy Slade beschrijft zowel spelletjes na het ritueel als spelelementen en dans tijdens de rituelen. Stampen om de zomer op te roepen, een weefdans, een oogstspel, ‘apple bobbing’ zowel met appels in water als met appels aan een lijn (vergelijk koekhappen). Zie Natural Magic: A Seasonal Guide of de uitgebreidere versie Seasonal Magic: Diary of a Village Witch. Minerva beschrijft een spel met kaarsen: Koningin van het licht, Koningin van de duisternis (Bezems en pentagrammen, handboek voor de jonge heks, p. 70).

Liedjes plus spelletjes

Een speciale categorie zijn de liedjes waarbij een kringspelletje hoort. (De website geeft zowel de muziek en bladmuziek als een beschrijving van het spel). Je maakt daarbij een poort waar de deelnemers om de beurt doorheen gaan, zoals bij ‘Witte zwanen, zwarte zwanen’. Een rij vormen, klappen en dansen zijn ook mogelijk. ‘Twee emmertjes water halen’ is mijn favoriet. Je kunt variëren op de thema’s. De teksten zijn vaak per streek of leeftijdsgroep verschillend, en de gebaren en danspassen misschien ook.

Rollenspel

Je kunt iemand kiezen of laten aanwijzen door het lot, die deze dag of avond een speciale rol speelt. Je kunt een boon of een voorwerpje (pas op je gebit!) verstoppen in een koek. Wie het in zijn of haar stuk vindt, is deze keer de baas. Een wedstrijd kan bepalen wie de meikoningin is. In Bulgarije gooien de meisjes een krans in het water. Het meisje van wie de krans het verste, of als eerste, wordt meegevoerd door het water, is de winnares en voert vanaf dat moment de hele groep aan.

Knutselen en koken

Vlecht een corn dolly (en kleed haar aan) bij Lughnasadh, als het graan wordt geoogst, of een Bridgets cross bij Imbolc. Maak een bloemenkrans of kroon, verf eieren, maak een kruidenwis met zeven of negen verschillende soorten kruiden. Maak symbolische voorwerpjes van textiel zoals de Bulgaarse martenitsi en geef die aan elkaar. Versier kaarsen met was, giet lood bij wijze van ‘fortune telling’ bij Samhain, het heksennieuwjaar. Maak meiwijn, bak mooncakes, appeltaart of pompoentaart.

© foto: Medeia

Buitenspelen

Buiten kun je gebruik maken van wat de natuur en het landschap te bieden hebben. Je kunt fluitjes maken van fluitenkruid, bloemenkransen vlechten, een boom planten of kleinere planten zaaien of planten. Je kunt zelf van een heuvel rollen of eieren van de heuvel laten rollen, of eieren verstoppen.
Zonder muziekinstrumenten kun je muziek maken, bijvoorbeeld door een aantal flessen te vullen met verschillende waterniveaus en daar tegen aan te tikken. Zet ze op volgorde van toonhoogte om een instrument te maken.
Leid elkaar door het bos waarbij degene die geleid wordt zijn of haar ogen dicht houdt, en alleen luistert en voelt.
Je kunt op verschillende manieren je krachten meten, of je behendigheid. Laat de mannen tegen de vrouwen spelen, of vorm op een andere manier teams.
Maak een kampvuur en spring er overheen als het vuur niet te hoog meer is. Beëindig je feest met liedjes om het vuur heen, en door marshmallows te roosteren of brood aan een stok te bakken.

Veel plezier!