Tijdens rituelen en bij magisch werk kun je gebruik maken van muziek, maar je kunt er ook bewust van afzien. Ik was benieuwd hoe andere heksen en heidenen dat doen: gebruiken ze muziek bij rituelen of bij magisch werk? Wat voor soort muziek: ‘ingeblikt’ (opgenomen) of live? Klassiek of anders? Zang of chanten? En met welk doel: ter ondersteuning van het religieuze ritueel, of bij magisch werk? Ik vroeg het ze, en kreeg van een behoorlijk aantal mensen antwoord.
De een blijkt stilte te prefereren, of natuurlijke achtergrondgeluiden, vooral buiten. Muziek kan afleiden van het werk dat gedaan wordt, en lelijke muziek brengt je ook niet in de goede stemming. Sommigen maken zelf muziek of zingen chants. Drums worden veel gebruikt, vooral om in trance te komen. Daarbij blijkt dat wat voor de een werkt, de ander juist uit haar ritme kan brengen. “Het hoeft niet in de maat, maar gaat om het meedoen” staat tegenover het absolute gehoor van iemand anders die niet bepaald gestimuleerd wordt door “het zelf zingen/chanten en/of muziek maken middels trommeltjes en tamboerijn (bijna altijd uit de maat of ritme)”.
Niet alleen het geluid op zich kan storend werken: “Drumcirkels doe ik om andere redenen niet aan mee. Niet alleen het ritme is vaak een zooitje, ook de energie is een rommelig allergaartje. Brrrr.”
Over de volgorde waarin dingen gebeuren, is discussie mogelijk:
“Het gaat om klank, toonhoogte en frequentie (minder vaag dan energie) waar je de juiste intentie door krijgt (niet andersom)”, is de ervaring van een respondent, waar een ander tegenover stelde: “Het begint met intentie, de toonhoogte volgt dan vanzelf”, wat de eerste weersprak: “Als de toonhoogte niet goed is, kun je met de beste intentie niet in trance of bepaalde staat geraken, tenzij je onder invloed bent misschien”. Een derde: “Het is best mogelijk dat er bepaalde toonhoogtes binnen bepaalde tradities voorgeschreven zijn. Het is maar wat je gewend bent, of wat je als persoon nodig hebt.” “Het idee dat je uitsluitend met een bepaalde toonhoogte een zekere staat zou kunnen bereiken is heel beperkend. Elke staat is voor mensen met elke toonhoogte, of zonder toonhoogte, te bereiken. Je kan ergens aan gewend zijn, dat is dan heel persoonlijk (de geur van witte salie doet nog altijd iets met mij, dat heet conditionering). Maar er zijn hier geen wetten van Meden en Perzen.”
Waar de een chants op vaste toonhoogte prefereert, wil de ander daar juist graag op variëren. Dat leidde tot een discussie op zich, zie onderaan dit artikel.
Ik geef de reacties graag als citaten door, hier en daar ingekort.
A
Tijdens praktische magie gebruik ik over het algemeen meer muziek zoals Fleetwood Mac. Dat brengt me in de juiste stemming. Tijdens rituelen klassieke muziek of reconstructie ancient Greek, dat soort dingen, maar ook wel top-40 muziek/dance om te ‘grounden’.
B
Ik houd niet van muziek bij rituelen, of het moest zijn om een trance teweeg te brengen. In dat geval chants, drums, iets waar je actief aan meedoet. Maar voor de rest leidt het alleen maar af. Net als rode peper of suiker met azijn: het smaakt wel goed, maar voor de rest proef je niets meer.
C
I use recorded music quite a lot in rituals and meditations, mostly instrumental new age or ambient music with a Celtic or Middle Eastern flavour. I use music designed for trance states in group rituals… people are always amazed how quickly their brains shift from beta to alpha waves.
I also like to chant, sing and drum to induce trance or build up energy, but apparently it’s something that people are not used to do, so it needs some practice and guidance to achieve the desired effect.
F
Muziek en zang verbinden. Mijn voorkeur gaat uit maar mijn moerstaal en kleine letters, want daarin klinkt de werkelijke, soms rauwe, betekenis door. Er zijn van mijn hand krachtliederen om de voorouders om steun te vragen, toverliederen om trance op te wekken, zieleliederen voor genezing enzovoorts. Kracht zit voor mij vaak in eenvoud en aards, soms woordeloos klanken laten klinken…
F
Ik ben blij dat ik geen absoluut gehoor heb! Een goed gehoor is vaak al lastig genoeg. Toen ik met sjamanisme en heidendom in aanraking kwam, moest ik behoorlijk omschakelen wat muziek betreft. Ik was getraind in zuiver, in de maat, goed naar elkaar luisteren en meer van dat soort.
Ik heb mezelf aangeleerd anders te luisteren en dat werkt tot op zekere hoogte. Maar tijdens een trance-reis een slag net uit de maat kan me flink doen schrikken. Meestal ervaar ik trommelkringen als mensen die toevallig twee voorwerpen tegen elkaar staan te rammen. Van samenspel en naar elkaar luisteren, elkaar volgen e.d. is geen sprake. En tijdens zang is het soms een verschrikking… en toch heeft de valsheid ook een eigen kracht…
F
In de loop der jaren heb ik heel wat mensen aan het zingen gekregen door uit te leggen dat het niet in de maat hoeft, niet mooi… het gaat om het samen doen, samen de aandacht ergens op richten. Heel zachtjes de woorden mee mompelen is al genoeg… dan is het zo leuk mensen ineens uit volle borst mee te horen zingen. Het is meer dan eens gebeurd dat iemand na afloop van een ritueel of sjamanistisch werk kwamen vertellen al heel lang niet meer gezongen te hebben, omdat ze het niet meer durfde en nu wel. Daar wordt een mens blij van 🙂
F
Het is best mogelijk dat er bepaalde toonhoogtes binnen bepaalde tradities voorgeschreven zijn. Het is maar wat je gewend bent, of wat je als persoon nodig hebt. Zelf heb ik niets nodig om in trance te raken. Niet helemaal waar: ik denk aan trance en dan ben ik in trance 🙂
Een kennis van me gebruikt een heel afwijkend ritme om te trommelen met trance-reizen. Het werkt… Voor mij was het een eigenaardig ritme. Ik kon niet mee trommelen, dat was ook een geheel nieuwe ervaring. Het was de eerste keer dat ik zo’n ander ritme hoorde voor het begeleiden van een trance-reis. En alle andere triljoen mogelijkheden is een van mijn levensmotto’s 🙂
G
Ik doe het liefst alles met muziek, dus ook gewoon het dagelijkse leven.
H
Drums or djembe!
I
Wat een leuke vraag over muziek! Ik heb gemerkt dat ik bij ritueeltjes in mijn eentje een eenvoudig melodietje van een paar noten neurie. De hele tijd hetzelfde, al weet ik niet of het ook elk ritueel hetzelfde is. Het gaat dan om begroeting van een nieuwe omgeving (de zee op vakantie bijv).
Of als ik een wandeling maak om een lastig issue tot oplossing te brengen. Bij geplande rituelen is voor mij persoonlijk muziek soms mooi maar niet strikt noodzakelijk. Het helpt in groepen om de neuzen dezelfde kant op te krijgen. Als ik alleen ben zoek ik het ritme om me heen: vogelgeluiden, golfslag, wind door de takken…
J
Ik heb last van een absoluut gehoor. Dus, hoe aardig ook bedoeld, het zelf zingen/chanten en/of muziek maken middels trommeltjes en tamboerijn (bijna altijd uit de maat of ritme) noopt mij om de alreeds klassieke (Bach, Mozart und so weiter) of anderssoortige muziek, enigszins op spiri-niveau, erbij te halen. Het wordt natuurlijk anders wanneer men gezellig rondom een vuurplaats spontaan gaat trommelen, maar dan nog alleen door hen die er met goed gevolg les in hebben gehad of getalenteerd in zijn. Chanten vind ik helemaal een crime. Maar wat voor mij geldt, geldt natuurlijk niet voor de anderen. Voor elck wat wils is mijn motto; als ik maar niet mee hoef te doen.
K
Ben zelf geen muzikant (en zou grote moeite hebben een instrument te stemmen) en mijn stem is ook niet geweldig, maar ik heb wel meegedaan aan magisch werk met stemmen (ik weet niet of het ‘zingen’ mag heten omdat dat het meer om ‘geluiden/klanken’ ging dan om iets dat je als lied kunt betitelen) dat een extra dimensie kreeg toen het ‘klikte’. Harmonie in gezamenlijkheid.
L
Ik vind het fijn om muziek te integreren in een ritueel, als het ritueel zich ervoor dient. Ik vind het dan niet zo belangrijk of het ingeblikt of live is, zang, instrument(en) of dat je mooie geluiden met de stem maakt. Het kan dansmuziek zijn, Omnia bijvoorbeeld, denk aan Beltane of the Circle Dance van Wendy Rule, of Old Silverhead van Carolyn Hillyer, etc. Het belangrijkste is dat het bij het ritueel past. Ook als ik alleen ben, dans of beweeg ik graag op muziek of geluiden tijdens een ritueel.
M
I don’t like the use of recorded music during a ritual as it tends to distract me. But I love using drums and/or chants when raising energy.
N
Het gaat om klank, toonhoogte en frequentie (minder vaag dan energie) waar je de juiste intentie door krijgt (niet andersom). Tijdens het wervelen (soefi) bijv. klinkt de luit heel anders dan wanneer je gewoon naar de luit luistert.
Als de toonhoogte niet goed is kun je met de beste intentie niet in trance of bepaalde staat geraken, tenzij je onder invloed bent misschien.
O
Natural sounds like birds, or the wind in the trees, or water nearby – are still my favourite when working outside.
P
Kan ik me helemaal bij aansluiten… niets mooier dan stilte en geluiden van de natuur <3
Q
Drums, djembe, nature sounds and our voices, for the celebrations, and while raising energy we sing, and chant together. When we do magic, we prefer no music. Sometimes in open rituals we use recorded music (pagan songs), together with dancing, mostly after the cake and wine….;-)
R
Drums
S
Wij zongen kinderliedjes zoals “de uil zat in de olmen” in canon! Geheel niet onbelangrijk om de hilariteit te verhogen (lees sfeer/energie) en spontaan begint er een tafel te dansen. Hoe uitbundiger we zongen hoe harder zn pootjes van de vloer kwamen. Alles om de geestenwereld maar door te laten komen hè… 😉
T
Ik had gelukkig een groep waar het op prijs werd gesteld, maar heb inmiddels al een tijd niet meer samen met anderen gechant.
V
Jazeker gebruiken wij muziek. Klassiek, modern – niet opgenomen maar ter plekke gitaar of fluitspel – soms voor viering, soms voor werk. Ook wel ter begeleiding poëtische teksten. Heb toevallig net een gedicht af over Pan en dat zal dan t.z.t. tijdens een bijeenkomst worden begeleid met fluitspel van Debussy. Daarbij starten we meestal (als de cirkel is getrokken) met een lied over het waarom we bij elkaar komen ‘music, love, all in my praise’.
W
Hangt helemaal van het ritueel af. Had laatst een ritueel gedaan dat enkel om muziek draaide. Of laat ik het anders formuleren: waar we dans als een van de 8 paden gebruikten om energie op te wekken. De muziek was modern, van Nederlandstalig tot pop, metal, dance, hiphop en rock, etc. en gebaseerd op wat deelnemers een fijn nummer vonden waarbij ze echt niet stil konden zitten. Dit mochten ze van tevoren aangeven. Ik heb er nog wat nummers aan toe gevoegd en een playlist gecreëerd waarin een spanningsboog zat. De inspiratie hiervoor heb ik opgedaan in het voorbeeld van een Nataraj. Het werd dan ook een ‘Ostaraj’. 🙂 Maar dit was duidelijk een uitzondering.
Muziek in rituelen is fijn, maar er zitten ook risico’s aan, zoals in ons ritueel bleek. Wat de een een fijn vrolijk nummer vindt, wekte bij de ander juist verdrietige gevoelens op. Muziek brengt je, net als geur, direct naar een herinnering. Daar moet je goed me weten omgaan. En dat is dan ook meteen de reden om eigenlijk geen populaire muzieknummers in rituelen te gebruiken, maar vooral ritmische muziek, liefst met veel drums om je echt in trance te brengen.
Z
Muziek speelt een heel belangrijke rol in de tempelrituelen die ik leid. Er worden altijd een aantal Goddess chants met elkaar gezongen, om De Vrouwe te eren en om een bepaalde focus in het ritueel te brengen. Verder zing en trommel ik ‘improvisaties’ tijdens de meditaties en/of zomaar tussen door, om een bepaalde energie door te geven. Een boodschap zonder woorden. Altijd live muziek dus, nooit ‘ingeblikt’.
Het gaat in een ritueel om intentie en energie, daarvoor hoeft zang absoluut niet mooi te klinken. Maar het is heel verrassend hoe mooi stemmen kunnen samenvallen als er een energetische afstemming is bereikt. Als iedereen zijn/haar best doet om mooi te zingen, dan zal je dat niet bereiken, want dan blijft iedereen veel teveel in het hoofd bezig met “het goed doen”.
Tweede stem of niet?
D
Ik kan het niet laten een tweede stem in te brengen in monotone chants die op gelijke toonhoogte horen plaats te vinden. Niet netjes, maar ik *moet* gewoon. De reacties zijn meestal verschillend, van vrolijk tot zwaar geïrriteerd, i.i.g. afleidend hetgeen niet de bedoeling is. Het draait er in de meeste groepsrituelen niet om of het mooi is. De chants hebben meestal een functie en horen gezamelijk op één toon te worden gezongen.
M
Ik gooi er ook met regelmaat een tweede stem in, en ik zing ook nog zo vals als een kraai. En TOCH ontstaat er dan een mooie krachtige harmonie.
D
Tuurlijk zijn er ook die dat toelaten. De rituelen en chants waar ik het over heb zijn eentonig met een vaste “melodie” door allen op dezelfde toonhoogte te zingen en niet zozeer voor de harmonie maar meer voor de gebundelde zelfde energie.
M
Ik kan geen chant bedenken waar een beetje variatie niet mogelijk is hoor. Er is geen wet die schrijft dat een bepaalde chant op een en dezelfde toon gezongen moet worden. Als het doel is om energie op te wekken, dan is de chant (of wat dan ook) het middel. Dat niet iedereen precies hetzelfde doet maakt niet dat er dan ineens andere energie naar het doel wordt gestuurd. Dus is ook die ‘harmonie’ die ik noemde niet het doel maar het middel.
D
Alhoewel ik dus graag die tweede stem doe (en een beetje provoceer) ben ik me wel bewust dat het in de meeste rituelen waar ik het over heb, storend is niet bij te dragen aan die bepaalde vorm, in deze een tool in het ritueel. Woorden, herhalingen, gebundelde stemmen op één toon. Niet om een muzikale, harmonieuze creatie neer te zetten maar een manifestatie die vraagt om een bepaalde discipline en herhaling. Een plotselinge, onafgesproken onderbreking, ook al doe ik het zelf, is gewoon afleidend in zulk geval. Ik doe het meestal niet expres. Ik vibreer gewoon rechtstreeks uit de groupmind, dat komt ervan als ik mijn hersens ff uitzet?
M
Jij bent gewoon een Loki. :-p
D
Meer dat ik het erg moeilijk vind dingen niet op te pimpen en “mooier” moet laten varen omdat dat het doel niet is van het ritueel noch van chanten an sich. Het is een goeie reminder toch proberen dat ego los te laten en je hersens uit te zetten.
M
Effectief en mooi gaan prima samen, is mijn ervaring. Al zal dat een kwestie zijn van smaak…
D
Nee, met “mooi” heb je je hersens nog op oordeel-stand staan. Dat gaat meestal tegen het doel en de definitie in van chanten.
M
Verwar je mooi dan niet met gelikt? Als ik iets echt mooi vind, transcendeer ik juist.
D
Dat heeft m.i. te maken met a. jouw voorkeur en b. jouw natuurlijke welbevinden. Om daar achter te komen moet je veel chanten met een groepje. De rituelen waar ik het over heb gaan dus niet over opgaan vanwege iets moois, maar vanwege het chanten als onderdeel van een ritueel, waarin het gaat om gezamenlijk ritme, tonen, klanken te vibreren/uiten t.b.v. “iets”. Of je nou lelijk of mooi uit de toon valt, het is beide storend gezien je terug wordt gebracht in “oordeel-stand”, met je bewustzijn aan, in een bepaalde, ongewenste modus.
M
Voor de duidelijkheid: Ik heb het over chanten in de coven t.b.v. magisch werk. En dat er dan tijdens het chanten spontaan en intuïtief wat toon, volume -en tempowisselingen plaatsvinden, die juist bijdragen aan de opbouw van de kegel van energie in plaats van het te verstoren. In onze coven chanten we veel en vaak, en gelukkig wordt daar niet geoordeeld over ‘mooi’ en is er ruimte voor experimenteren. Het is geen performance dus in die zin hoeft het niet mooi te zijn, maar als alles dan samen komt tijdens zo’n ritueel kan ik daar onwijs van genieten (en dus is het mooi). 🙂
D
Wicca is dan ook meer pagan/volks dan ceremoniële magie. Daarin heeft chanten toch echt een andere betekenis/vorm. Wellicht dichter bij de voorbeelden die ik noemde alhoewel met een “kleinere” dekking en geschiedenis.
