Het innerlijke leven van dieren
Peter Wohlleben
A.W.Bruna Uitgevers, Amsterdam, 2016
224 pag. € 19,99
e-book: ISBN 9789044975857 € 13,99
Na zijn vorige bestseller Het verborgen leven van bomen richt Peter Wohlleben in dit boek zijn blik op het innerlijke leven van dieren. Dieren werden lange tijd gezien als een soort onveranderlijke robots die slechts werden aangestuurd door hun instincten. Nu steeds meer onderzoekers tot het inzicht komen dat dieren veel meer overeenkomsten hebben met de mens dan lange tijd werd verkondigd, is het tijd om dat beeld eens aan te gaan passen. In zijn kenmerkende stijl van korte bondige hoofdstukken onderzoekt de auteur veel verschillende facetten van het innerlijke leven van dieren. Dat levert een veelkleurig beeld op. Sommige ervaringen die hij deelt, zullen lezers die veel tijd in de natuur doorbrengen vast bekend voorkomen, maar er valt altijd meer te ontdekken, meer te ervaren en dat is wat de auteur probeert te doen in dit boek: mensen fascineren, zodat ook zij een (betere) band op bouwen met het buitenleven en de bewoners ervan.
Net als Het verborgen leven van bomen confronteert dit boek je met heersende overtuigingen over dieren die aantoonbaar onjuist zijn. Bijvoorbeeld dat vissen geen pijn zouden kunnen voelen. Nu is aangetoond dat dat wél het geval is, zou dat betekenen dat wij, als mensen, daar eigenlijk anders mee om zouden moeten gaan. En daar houden mensen niet zo van, van dat veranderen. Want wat als je weet dat varkens het echt smerig vinden om in hun eigen poep te moeten liggen en dat we een hele bio-industrie hebben die ze daartoe dwingt? Net als bij zijn vorige boek komt Wohlleben met onderzoeken en conclusies die kunnen schrijnen. Maar dat betekent ook dat je als lezer een keuze hebt. Je kunt ervoor kiezen sommige diersoorten te negeren en slechts te zien als vlees- en zuivelleveranciers, of erkennen dat dieren een innerlijk leven hebben waar we van kunnen leren, zodat we ze een beter leven kunnen geven, door ons eigen gedrag aan te passen.
Wohlleben kijkt ook naar huisdieren. De dieren waar we zo gek mee zijn. Waar we van houden en die ook van ons houden. Kennen onze huisdieren, die we eigenlijk toch in gevangenschap houden, dankbaarheid? Geven ze écht om ons? Of is het ze enkel te doen om het voedsel waarvoor ze van ons afhankelijk zijn? Aangezien de auteur met zijn gezin veel dieren houdt, komt hij met talrijke persoonlijke voorbeelden en onderzoekt hij ook of dieren schaamte kennen of spijt of medeleven. De antwoorden zijn niet verrassend voor diegenen die een hechte band hebben met hun huisdier(en). Maar het is zeker interessant om te lezen.
Vooral gedachtenprikkelend zijn de hoofdstukken die ingaan over de kwalificaties die wij zelf plakken op dierengedrag. Om een voorbeeld te geven: ik kan me herinneren dat ik met mijn buurvrouw onderweg tijdens een boswandeling een stel spelende jonge eekhoorns tegenkwam. Ze waren bijzonder luidruchtig, zaten elkaar achterna terwijl ze van boom naar boom sprongen. Hartstikke schattig natuurlijk. Ontroerd liepen we verder. Diezelfde buurvrouw stond enige weken later scheldend met steentjes te gooien naar een ekster die in een boom in de tuin een jong musje zat dood te pikken. Dat arme onschuldige jonge musje en die wrede ekster! “Wat denkt die rotzak wel niet?” Eksters voeden hun jongen met jonge kuikens van andere vogels, en dat maakt dat veel mensen een hekel hebben aan eksters. Maar zouden we dat ook vinden als eksters zeldzaam zouden zijn? Ik denk dat we ze dan anders zouden beoordelen. En als we weten dat die schattige eekhoorns ook groot zijn geworden door zich te voeden met levende jonge vogels? Want papa en mama eekhoorn doen hetzelfde als eksters. Boet de eekhoorn dan in qua schattigheidsgehalte? Zulke observaties helpen ons om naar onze eigen motieven te kijken en te onderzoeken waarom we het ene dier soms verafschuwen en het andere adoreren.
Voor een ieder, die het fascinerend vindt dat elke diersoort de wereld volkomen anders ziet en voelt en er op die manier duizenden verschillende werelden zijn die erop wachten om ontdekt te worden, is dit boek zeker een aanrader!
Judith~Selene